Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

Sahte anılar

Yazının Giriş Tarihi: 27.09.2023 06:48
Yazının Güncellenme Tarihi: 26.09.2023 16:52

Bugün bahsetmek istediğim konu: Bilişsel önyargılarımız. Zihnimizin bize oynadığı bir oyun da diyebiliriz.

Peki zihnimiz bize neden oyun oynar ya da neden düşünce hataları yaparız? Çok farklı sebepler ortaya koyabiliriz fakat asıl amacı bilgileri daha basitleştirmek, hayatı daha kolay ve yaşanılır hale getirmektir. Fakat maalesef hayatı kolaylaştıralım zihnimizi yormayalım derken çoğu zaman psikolojik olarak yoruluyoruz. Hatta depresyona girmeye kadar gidiyor süreç.
Bilişsel ön yargılarımızın alt başlığı olarak da algıda seçicilik, yanlı düşünme ve bunları besleyen bir kaynak olarak da gördüğüm çokça inandığımız sahte anılardan bahsetmek istiyorum bugün size.  Nedir şu algıda seçicilik? Görmeyi istediğimiz şeyi görmek, duymayı istediğimizi duymak anlamına gelir tanım olarak. Farklı yazılarımızda da üzerinde durmuştuk ama burada bir örnekle güçlendirelim anlatmak istediğimiz konuyu.

Mesela çocuğumuza bir isim koyduğumuzda fark ederiz ve deriz ki “Aa ne çok böyle isim varmış” ya da bir araba aldığımızda aldığımız marka arabanın aslında çevremizde ne kadar çok olduğunu söyleriz. Bir yere odaklanmamızdan kaynaklanır bu durum da. İkinci olarak, onaylama yanlılığı üzerinde duralım bu da bilişsel önyargılarımız kısmına girer. Bir kitapta diyordu ki onaylama yanlılığıyla ilgili: Beklentilerimizi ve ön yargılarımızı doğrulamak için kanıtları yanlış yorumlamaktır. Yani diyebiliriz ki kendi gerçeğimize ve kendi gerçekliğimize göre yorum yapıyoruz kimi zaman.

Düşüncelerimizi, inançlarımızı destekleyen kanıtları sünger gibi çekiyoruz. Kendi inanç ve düşüncelerimizi onaylamayan ya da doğrulamayan bilgileri de yok sayıyoruz.

Ve gelelim asıl sorun olan anılar kısmına. Anılarımıza o kadar güveniyoruz ki... Hatta bazen o andaki düşüncelerimizden daha gerçekçi görünüyor gözümüze. Fakat psikoloji bize o çok inandığımız anılarımızın da sahte olabileceğini söylüyor. Bakın aslında bu, insanın acziyetini de yüzüne vuruyor. Düşünebiliyor musunuz “yaşadım zannettiğiniz, inandığınız, düşündüğünüz” her şey sahte olabilir kendine bu kadar güvenme demek bu.

En iyisi trenin geçişini izlemek

07.05.2025 07:00

Karar vermekten daha zor olan bir şey varsa o da karar vermemektir. Bunu bir örnek üzerinden anlatmaya çalışacağım. Yakınlarımdan biri tatile gitmek istiyordu. Bunun için belli kriterleri vardı: Muhafazakar bir yer olmalı, fiyatı uygun olmalı, boykot ürünler satmamalı, çok uzak yer olmamalı, çocukl

Kaygısız olmak son kararın mı?

23.04.2025 07:06

Olumsuz duygular hissetmek bizi çok rahatsız eder ve bir an önce o rahatsızlıktan kaçmak isteriz. Bazen telefona sarılırız, bazen dizi izleriz, bazen de uyuruz. Hepimiz kendimize bir kaçış yöntemi buluruz. Bu kaçış aslında bir baş etme yöntemidir. O olumsuz duyguyu yaşamamak için bir yol buluruz. Am

Ekran bağımlılığı ve esnek sınırlar: Çocuklarla sağlıklı dijital ilişkiler kurmak

09.04.2025 07:00

Çocukluğumuzu hatırlıyorum da kahvaltımızı yapıp dışarı çıkar, günümüzü dışarıda geçirir, akşam ezanı okunurken annelerimizin: “Hadi artık içeri girin ezan oldu!” demeleriyle içeri girerdik. Şimdi ise tam tersi: “Hadi biraz dışarı çık!” demek zorundayız çocuklarımıza. Tabii ki bunun başkahramanı: Te

Dili kullanmak

26.03.2025 07:00

Şöyle bir tabir var ya hani… x şey seni ya rezil eder ya vezir eder. Bunu ben biraz daha dönüştürüyorum ve diyorum ki: “Dilimiz bizi ya rezil eder ya vezir eder!” Kullandığımız dilin yani kelimelerimizin, seçtiğimiz cümlelerin çok ilginç işlevleri var. Ve gerçekten hayatımızı etkileyecek düzeyde… B

O insan

12.03.2025 07:00

İnsanların bize karşı, diğer insanlara ve topluma karşı yaptığı hataları gördüğümüzde öfkeleniyoruz. Bu öfke onları düzeltme arzusunu ortaya çıkardığı gibi tamamen o insanlardan uzaklaşmayı veya onlarla tartışmayı da arkasından getirebiliyor. Burada iki durum ortaya çıkıyor. İlki bizler, karşımızda

Başka şık yok mu?

26.02.2025 07:00

Çay mı kahve mi içersin? Bu iki alternatif sorulduğunda doğal olarak bu ikisinden birini söyleriz. Mesela limonata içmek istiyorum gibi bir talepte bulunmayız. Peki ya ben çayı da kahveyi de sevmiyorsam? Böyle bir durumda ikisini de içmemek gibi bir seçeneğim de vardır. Fakat hadi ayıp olmasın diye

Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
logo
Bursa Hayat Gazetesi En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.