Serebral palsi, genellikle bebek daha anne karnındayken ya da doğumdan sonraki kısa süre içinde meydana gelen beyin dokusundaki kalıcı hasar sonucunda ortaya çıkan ve hareket etme kabiliyetinde azalma ile seyreden bir hastalıktır. Beynin bir grup nörolojik bozukluklarını içeren geniş bir terimdir. Serebral palsi, dünyaya gelmiş 1000 canlı bebekten 2'sinde görülür. Hamilelik süresi ve doğum kilosu azaldıkça, rahatsızlığın görülme sıklığında artış meydana gelir.
Serebral Palsi Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?
Serebral palsi ile sonuçlanan rahatsızlıkların büyük çoğunluğu doğum öncesi zamanda meydana gelir ve bu durumlarda en sık rastlanılanı erken doğumdur. Serebral palsi için risk faktörleri, doğum öncesi dönem, doğum sürecinde ve doğum sonrası dönemde olmak üzere, 3 dönemde incelenir.
Doğum öncesi dönemde;
• Anne karnındayken geçirilen enfeksiyonlar
• Kanamalar
• Servikal yetmezlik
• Çoğul gebelikler
• Doğuştan gelen beyin gelişim anormallikleri
• Annenin hastalıkları
• Çeşitli ilaçlar
• Plasenta anormallikleri
• Genetik rahatsızlıklar
Doğum esnasında;
• Hipoksi ve iskemi olarak adlandırılan, bebeğin doğum esnasında yeterince oksijen alamaması sonucu beyin dokusunda hasar meydana gelmesi
• Bebeğin beyni ve beyin çevresindeki yapılarında meydana gelen enfeksiyonlar
• Prematüre doğum
• Düşük doğum kilosu
Doğum sonrası dönemde;
• Bebeğin kafasının travmaya maruz kalması,
• Menenjit
• Ensefalit
Serebral Palsi Belirtileri Nelerdir?
Serebral Palsi Nasıl Anlaşılır?
Serebral palsi, hareket etme ve koordinasyon becerileri ile ilgili birçok belirtiye neden olur. Bu belirtiler zaman içerisinde kötüleşme eğiliminde değildir.
• İnce motor beceri gerektiren hareketlerde zorlanma
• İstemsiz kas hareketleri
• Dengeyi koruma ve yürümede zorlanma
• Öğrenme problemleri
• Şaşılık gibi görsel problemler
• Konuşma zorluğu
• Emme ve yutkunma zorluğu,
• Kas yapılarında aşırı gerginlik veya aşırı gevşeklik
• Spastisite
• Rijidite
• Ataksi
• Nöbetler
Serebral Palsi Hastalığının Tipleri Nelerdir?
Serebral palsi hastadaki temel hareket bozukluğuna göre sınıflandırılır. Beynin etkilenen bölgesine bağlı olarak aşağıdaki hareket bozukluklarından bir veya daha fazlası görülür:
Spastisite
Diskinezi
Denge ve koordinasyonda bozukluk
Motor bozukluklara göre serebral palsi 4 gruba ayrılır
Spastik Serebral Palsi(dipleji, hemipleji, kuadripleji)
Diskinetik Serebral Palsi
Ataksik Serebral Palsi
Mikst Serebral Plasi
Serebral Palsi Tedavisi Nasıldır?
Bebeklik döneminde tanı alan hastalarda erken dönemde rehabilitasyon uygulamalarına başlanması ile beynin nöroplastisite denilen sinirler arasında yeni bağlantılar kurma ve onarma özelliğinden faydalanılabilir.
Fizik tedavi uzmanları, fizyoterapistler, ortopedi uzmanları, nöroloji uzmanları, pediatri uzmanları ve birinci basamak sağlık birimlerindeki doktorlar serebral palsi tedavisinde yer alabilecek sağlık çalışanlarına örnektir.
Serebral palsili çocukların rehabilitasyon programları yaşı ve fonksiyonel durumuna göre belirlenir. Serebral palsili çocuğun tedavi ve rehabilitasyonunda fizyoterapi, hidroterapi, uzay terapisi, iş ve uğraşı terapisi, konuşma ve yutma terapisi, özel eğitim uygulamaları, ortez ve protez uygulamaları, farmakolojik uygulamalar ve cerrahi uygulamalar yer alır.