MS hastalığı (Multipl Skleroz) nedir?

Multipl Skleroz (MS) hastalığı, etkisini merkezi sinir sisteminde gösteren ve ataklarla kendini belli eden kronik sinir sistemi hastalığıdır.

Bağışıklık sistemi vücudu dışarıya karşı korurken kendi hücrelerini tanır. Ancak bilinmeyen nedenden dolayı sistem bozulduğunda, bağışıklık sistemi kendi hücrelerine özellikle de sinir iletimini sağlayan beyin ve omurilikteki hücrelere karşı saldırı düzenler.

Beynin vücuda gönderdiği elektrik sinyalleri sayesinde hareket ve koordinasyon sağlanır. Bağışıklık sistemi miyelin kılıflarına saldırdığında 'plak' adı verilen hasarlı bölgeler oluşur. Bunun sonucunda yürüme, konuşma, görme gibi eylemlerde bozulmalar olabilir, bunlara MS atakları denir.

Ancak miyelin tabakası kendini tekrar yeniler ve hastalar günlük yaşamına geri döner. Ataklar 1 hafta, 3 ay, 1 yıl gibi farklı zamanlarda olabilir. Her MS hastası için atak süreleri farklıdır. Günümüzde ilaçlar, fizik tedavi ve diğer yöntemlerle ataklar önlenebilmekte, sayısı ve şiddeti azaltılabilmektedir.

MS HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?

MS hastalığının belirtileri kişiye göre değişebilmektedir. MS'li hastalar, aşağıdaki problemlerin herhangi birini veya birkaçını izleyerek yaşayabilirler:

• Uyuşukluk, karıncalanma, iğnelenme,
• Güç kaybı, spazm, kas sertliği, kramp, ağrı. Güç kaybı vücudun bir tarafındaki kol ve bacakta veya her iki bacakta birden olabilir.
• Görme kaybı, çift görme,
• İdrar kaçırma ve idrar aciliyeti,
• Kabızlık,
• Konuşma bozukluğu,
• Cinsel fonksiyon bozuklukları,
• Denge kaybı, bulantı,
• Yorgunluk,
• Depresyon,
• Kısa süreli hafıza problemleri,
• Yutma zorluğu

MS hastalığının ilk belirtileri, kol ya da bacakta kuvvet azalması-güçsüzlük şikayeti ile başlar. MS'li hastalar genellikle yeni gelişen duyu bozuklukları, bulanık görme, denge bozuklukları, çift görme gibi belirtiler ile doktora başvurular. 

MS HASTALIĞI NEDENLERİ NELERDİR?

MS hastalığının nedenleri kişiden kişiye değişse de, genetik faktörler tüm hastalarda sabittir. MS hastalığı neden olur sorusuna birkaç şekilde cevap verilebilir;

• Çevresel faktörler,
• Etnik köken,
• Virüs etkisi,
• Genetik faktörlerdir.

Bu faktörlerin dışında MS hastalığı nedenleri arasında;

• Kan ve beyin arasındaki bariyerin hasarı
• Anne karnında oluşan biyokimyasal olaylar
• Diyet ve vitamin yetmezlikleri
• Alerjik reaksiyonlar da sıralanabilir.

MS Hastalığı Tedavisi

MS'in temel olarak 3 tip tedavisi var; belirtilere yönelik tedavi, atak tedavisi ve atakları önleme tedavisi.

Bağışıklık sistemini düzenleyen, baskılayan ve/veya atak sırasında uygulanan bu tedaviler MS hastalarına yardımcı oluyor.

Günümüzde MS tedavisinde çok sayıda ilaç seçeneği bulunuyor. Ataklar erken dönemde kontrol altına alındığında, bu atakların yaratacağı hasar da engellenmiş oluyor.

Bunun sonucunda hastaların atak döneminde yaşadıkları görme bozukluğu, konuşma güçlüğü, denge sağlama ve idrar tutamama gibi nörolojik bulgulara bağlı sıkıntılardan az etkileniyor. Ayrıca hastaların atak nedeniyle sık aralarla yüksek doz kortizon almaktan kurtulmaları yaşam kaliteleri açısından oldukça önem taşıyor. Erken dönemde tedaviye ve egzersize başlanan hastalarda özürlülüğe neden olan durumlar daha geç veya daha az gelişir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci tedaviye ek olarak kişinin günlük hayatına yardımcı, bağımsızlığını korumasına destek olur.

Egzersiz, zayıf kasların neden olduğu problemleri önleyebiliyor, mesane ve bağırsak problemlerinin çözümüne de destek sağlıyor.

Hastalığın cinsel isteği etkileme ihtimali bulunuyor ve bu durumda ilaç ve terapi yoluna gidilebiliyor. Ancak olası cinsel sorunlara karşın MS hastalığı çocuk sahibi olabilme yeteneğini etkilemiyor.

MS hastalığı hamileliğe engel değildir ve çocukta herhangi bir gelişim bozukluğuna neden olmaz.