Gluten Nedir ? Gluten İntoleransı Nedir?

Gluten, gıda arzının inanılmaz derecede büyük bir parçasıdır, ancak aynı zamanda dünyadaki bağırsak sorunları ve gıda intoleransları veya alerjileri için en yaygın tetikleyicilerden biridir. Aslında, siz veya tanıdığınız birinin glüten intoleransı semptomları yaşaması ihtimali var ve çoğu zaman bu semptomların nedeninin glüten olduğunun farkında bile değiller.

Gluten nedir? Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein türüdür. Bu tahıllarda bulunan amino asitlerin (proteinlerin yapı taşları) yaklaşık yüzde 80'ini oluşturur.

Gluten aslında yulaf, kinoa, pirinç veya mısır gibi diğer birçok eski tahıllarda bulunmasa da, modern gıda işleme teknikleri, buğdayın işlendiği ekipman kullanılarak işlendiklerinden, genellikle bu gıdaları glütenle kirletir.

Bunun da ötesinde, glüten artık her türlü paketlenmiş gıdada bulunan yüksek düzeyde işlenmiş kimyasal katkı maddelerinin yapılmasına yardımcı olmak için kullanılmaktadır. Üretimin çapraz kontaminasyona yol açabileceği gerçeğiyle birleştiğinde, bu, salata sosları, çeşniler, şarküteri etleri ve şeker gibi görünüşte glütensiz olan gıda ürünlerinde genellikle eser miktarda glüten olduğu anlamına gelir.

Bu durum glütensiz bir diyeti başlangıçta göründüğünden daha zor hale getirir.

ABD'de, tahıl unlarının (özellikle glüten içeren buğday ürünlerinin), bitkisel yağların ve ilave şekerin artık çoğu insanın her gün tükettiği toplam kalorinin yaklaşık yüzde 70'ini oluşturduğu tahmin ediliyor! Açıkçası, bu ideal bir beslenme şekli değil, ancak sağlıklı bir tam gıda diyeti tüketiyor olsanız bile, hala glüten intoleransı belirtileriyle mücadele ediyor musunuz?

Bazı yaygın istenmeyen sağlıklı semptomlarınızın bile bu sabah kahvaltıda yediğiniz tost parçasıyla nasıl bağlantılı olabileceğine şaşırabilirsiniz.

Gluten intoleransı nedir?

Glüten intoleransı, birisinin glütene karşı gerçek bir alerjisi olduğunda teşhis edilen bozukluk olan çölyak hastalığından farklıdır. Çölyak hastalığının aslında yetişkinlerin yaklaşık yüzde 1'ini veya daha azını etkileyen nadir bir hastalık olduğuna inanılıyor . Bununla birlikte, bazı araştırmalar, çölyak hastalığı teşhisi konan her kişi için, bağırsakta çölyak ile ilişkili hasar olmasına rağmen altı hastanın daha teşhis edilmediğini öne sürüyor.

Çölyak hastalığının veya gerçek bir glüten alerjisinin semptomları arasında yetersiz beslenme, büyüme geriliği, kanser, ciddi nörolojik ve psikiyatrik hastalık ve hatta ölüm yer alır. Bununla birlikte, birisi çölyak hastalığı için yapılan testler negatif olduğunda bile, kendi başına birçok risk oluşturan glüten intoleransına sahip olma şansı vardır.

Batı tıp alanında onlarca yıl boyunca, glüten intoleransının ana görüşü, ya sahip olduğunuz ya da olmadığınızdı. Başka bir deyişle, ya çölyak hastalığı için pozitif test sonucu alırsınız ve glüten alerjiniz vardır ya da test sonucu negatif çıkar ve bu nedenle glüten içeren gıdalardan kaçınmak için hiçbir nedeniniz olmaz.

Bununla birlikte, günümüzde devam eden araştırma çalışmaları ve anekdot niteliğindeki kanıtlar (insanların gerçek deneyimleri), glüten intoleransı semptomlarının o kadar da "siyah ve beyaz" olmadığını göstermektedir.

Artık glüten intoleransı semptomlarının bir spektrumda yer aldığını ve glütene karşı bir duyarlılığa sahip olmanın mutlaka ya hep ya hiç olmadığını biliyoruz. Bu, çölyak hastalığı olmadan glüten intoleransı semptomlarına sahip olmanın mümkün olduğu anlamına gelir. Bu tür durumlara çölyaksız glüten duyarlılığı (NCGS) adı verilen yeni bir terim verilmiştir.

NCGS'li insanlar spektrumun ortasında bir yere düşerler: Çölyak hastalığı yoktur, ancak glütenden kaçındıklarında fark edilir derecede daha iyi hissederler. Bunun ne ölçüde doğru olduğu kişiye bağlıdır, çünkü farklı insanlar glütene farklı derecelerde olumsuz tepki verebilir.

Bazı tahminler, çölyak hastalığına sahip olanlardan 6 ila 10 kat daha fazla insanın bir tür glüten intoleransına sahip olduğunu göstermektedir . Bu, 10 yetişkinden 1inin bir tür NCGS veya glüten intoleransı olabileceği anlamına gelir.

NCGS'yi doğru bir şekilde teşhis etmek de zordur çünkü glütenin neden olduğu semptomların çoğu geniştir ve diğer bozuklukların (yorgunluk, vücut ağrıları ve ruh hali değişiklikleri gibi) neden olduğu semptomlara çok benzerdir. Özellikle hassas bağırsak sendromu (IBS) semptomları ile glüten intoleransı semptomları arasında büyük bir örtüşme var gibi görünüyor.

IBS'li birçok kişi, glütensiz bir diyet uyguladıklarında kendilerini daha iyi hissederler. IBS'li kişilerde glüten semptomların kötüleşmesine neden olabilir, ancak buğdayın glütenin yanı sıra diğer özelliklerinin (amilaz-tripsin inhibitörleri ve düşük fermente olabilen, zayıf emilen, kısa zincirli karbonhidratlar gibi) zayıf sindirime yol açma olasılığı da vardır.