Anadolu’nun el emeği sanatı oya dünya sahnesine çıkıyor

Anadolu kadınlarının asırlardır yaşattığı iğne oyası sanatı, Oya Projesi kapsamında küresel bir boyut kazanıyor. Adnan Memiş Eğitim, Kültür ve Sanat Vakfı tarafından yürütülen bu proje, oya sanatını kitaplar, belgeseller, sergiler ve dijital platformlarla tanıtarak gelecek kuşaklara aktarmayı hedefliyor. Proje, Adnan Memiş’in uzun yıllar boyunca farklı bölgelerden topladığı değerli oya koleksiyonuna dayanıyor.

OYA SANATINA BİLİMSEL VE GÖRSEL DESTEK

Proje kapsamında hazırlanan iki kapsamlı kitap, oyanın tarihsel ve kültürel boyutlarını detaylı şekilde ele alıyor. Prof. Dr. Nurhan Atasoy'un yazdığı “Özgün Bir Sanatın Tarihi Boyutu” kitabı, Osmanlı arşivlerinden yola çıkarak oyanın kökenlerini belgeliyor. Bu eserin İngilizce versiyonu ise “The History of a Unique Art Oya” adıyla yayımlandı. Ayrıca Dr. Gönül Paksoy’un “Anadolu Kadınının Eşsiz Sanatı” adlı kitabı, oya motiflerinin kaya resimlerinden gelen bağlantılarını inceliyor ve uluslararası okuyucular için “Oya: The Unique Art of Anatolian Women” adıyla çevrildi.

Proje çerçevesinde hazırlanan “Anadolu Kadının Eşsiz Sanatı Oya” belgeseli de oyaların Anadolu'daki özel günlerde ve günlük yaşamda nasıl bir yer tuttuğunu gözler önüne seriyor. Yönetmen Sevinç Baloğlu’nun çektiği belgesel, Bursa, İzmir, Tokat gibi illerde yapılan çekimlerle oyaların kültürel derinliğini ortaya koyuyor. Belgesel, ulusal ve uluslararası festivallerde gösterime girdi.

OYANIN KÜRESEL TANITIMI VE UNESCO HEDEFİ

Proje kapsamında, oya sanatının UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne alınması hedefleniyor. Ayrıca 2.500 oyanın künyesini içeren bir katalog oluşturularak dijital bir arşivle araştırmacılara sunulacak. Dijital platformlar aracılığıyla, Anadolu kadınlarının ürettiği oyalar uluslararası pazarlara açılacak.

YEREL KOOPERATİFLER VE YARIŞMALARLA DESTEK

Oya sanatını yaşatmak amacıyla, proje kapsamında yerel kooperatiflerin desteklenmesi ve yeni kooperatifler kurulması planlanıyor. Bu yapılar, doğal iplik ve boya tedariki, tasarım desteği ve eğitimlerle güçlendirilecek. Ayrıca e-ticaret platformları sayesinde ürünlerin uluslararası pazarlara ulaşması kolaylaştırılacak.

Proje, oya sanatını tanıtmak ve geliştirmek için yarışmalar düzenlemeyi de planlıyor. Yarışmalarda dereceye giren eserler, vakıf koleksiyonuna dahil edilerek koruma altına alınacak.

OYA MÜZESİ VE GELECEK HEDEFLERİ

Projenin uzun vadeli hedeflerinden biri, İstanbul’da bir Oya Müzesi kurmak. Bu müzede geleneksel oya örneklerinin yanı sıra modern tasarımlar da sergilenecek. Araştırmacılar için bir çalışma ortamı sunacak müze, Adnan Memiş koleksiyonuna ve diğer koleksiyonerlere ev sahipliği yapacak.

Oya Projesi, geleneksel sanatın çağdaş dünya ile buluşmasını sağlayarak Anadolu kadınlarının el emeğini ve yaratıcılığını global bir platforma taşımayı hedefliyor.