Türkiye’de kene araştırması: Kritik risk haritası geliyor

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Veteriner Fakültesinde yürütülen çalışma ile Samsun, Sinop ve Tokat bölgelerinde kene popülasyonu inceleniyor. Toplanan örneklerle kene kaynaklı hastalıkların yoğunluğu belirlenerek halk sağlığı ve hayvan sağlığı açısından kritik öneme sahip risk haritası hazırlanıyor.

KENE TÜRLERİ VE HASTALIKLAR ARAŞTIRILIYOR

OMÜ Veteriner Fakültesi, Yaban Hayatı Araştırma Enstitüsü ve Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsünün ortak yürüttüğü projede doğadan toplanan keneler üzerinde kapsamlı inceleme yapılıyor. Çalışmada, Lyme hastalığına neden olan Ixodes cinsi başta olmak üzere, anaplazmozis, riketsiyozis, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) ve TBE (Kene Ensefaliti) gibi hastalıklara yol açan etkenlerin varlığı araştırılıyor.

Samsun’un Kızılırmak Deltası’nda “Ixodes Ricinus”, Sinop’ta “Rhipicephalus” ve “Ixodes Ricinus”, Tokat’ta ise KKKA’nın taşıyıcısı olan “Hyalomma Marginatum” türü keneler yoğun olarak tespit edildi. Keneler, üç boyutlu görüntüleme sağlayan stereomikroskop altında tür düzeyinde tanımlanırken moleküler yöntemlerle taşıdıkları virüs ve bakteriler de belirleniyor.

PROF. DR. YAŞ: “KENELER CİDDİ SAĞLIK RİSKİ TAŞIYOR”

OMÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özlem Büyüktanır Yaş, 10 yıla yakın süredir kene kaynaklı hastalıklarla ilgili çalışmalar yürüttüklerini belirtti. Özellikle göçmen kuşlardan taşınan kenelerin büyük risk oluşturduğunu ifade eden Yaş, şunları söyledi:

“İklim değişikliğiyle birlikte kene popülasyonunda ciddi artış yaşanıyor. KKKA 2002 yılından bu yana en tehlikeli kene hastalıklarından biri olarak ölümlere yol açıyor. Bu nedenle kene popülasyonunun ve taşıdıkları etkenlerin belirlenmesi hayati önem taşıyor. Hazırlayacağımız risk haritası, Sağlık Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı için strateji geliştirmede büyük katkı sağlayacak.”

VATANDAŞLARA UYARI: KENEYİ ÇIPLAK ELLE ÇIKARMAYIN

Prof. Dr. Yaş, saha çalışmaları sırasında vatandaşlara keneler konusunda uyarılarda bulunduklarını da vurguladı.

“Hayvanların düzenli olarak kene kontrolünden geçirilmesi gerekiyor. Araziye çıkan vatandaşların açık renkli ve kapalı kıyafetler giymesi, eve dönüşte duş alması ve vücut kontrolü yapması çok önemli. Keneyi fark ettiklerinde mutlaka sağlık kurumuna başvurmalılar. Eğer çıkarma zorunluluğu olursa cımbızla, deriye en yakın noktadan çekilerek alınmalı. Kesinlikle çıplak elle dokunulmamalı.”

ÇALIŞMA YIL SONUNDA TAMAMLANACAK

OMÜ tarafından yürütülen projenin yıl sonunda tamamlanması planlanıyor. Elde edilecek veriler ışığında Türkiye’de kene kaynaklı hastalıkların risk haritası hazırlanarak hem insan sağlığı hem de hayvan sağlığı için önemli bir yol haritası çıkarılacak.