2025 Kurban Bayramı’nda kurbanlık fiyatları ve ekonomik beklentiler

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaklaşan 2025 Kurban Bayramı öncesinde kurbanlık hayvan fiyatları ve sektörün ekonomik durumuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Bayraktar, Kurban Bayramı’nın sadece dini ve kültürel bir ritüel olmadığını, aynı zamanda Türkiye ekonomisi ve özellikle hayvancılık sektörü için kritik bir canlılık kaynağı olduğunu vurguladı.

Bayraktar, “Üreticilerimiz, aylar öncesinden besiye aldıkları milyonlarca kurbanlığı bayram süresince sadece 4 gün içinde satıyor. Bu süreç, hayvancılık sektörünün can suyu oluyor ve üreticilerin borçlarını kapatıp gelecek yılın planlamasını yapmalarına olanak tanıyor” dedi.

3 MİLYON 350 BİN KURBANLIK HAYVAN KESİLECEK, 147 MİLYAR LİRA HARCANACAK

2025 Kurban Bayramı’nda yaklaşık 750 bin büyükbaş ve 2 milyon 600 bin küçükbaş hayvanın kesileceği tahmin ediliyor. Bayraktar, bu hayvanlar için toplamda 147 milyar liradan fazla ödeme yapılacağını açıkladı.

Büyükbaş hayvanların ortalama canlı kilogram fiyatı 300,38 TL olarak öngörülüyor. Küçükbaş hayvanların ortalama satış fiyatı 21 bin 900 TL civarında.

Bu rakamlar doğrultusunda, sadece büyükbaş hayvanlar için 90 milyar liraya yakın, küçükbaş hayvanlar için ise 57 milyar liraya yakın bir harcama bekleniyor.

KURBANLIK FİYATLARI İLLERE, TÜRLERE VE SATIŞ ŞEKİLLERİNE GÖRE DEĞİŞİYOR

Bayraktar, kurbanlık fiyatlarının Türkiye genelinde büyük farklılıklar gösterdiğini söyledi. Canlı ağırlık ve karkas fiyatlarının yanı sıra hisseli satışlar da yaygın:

• Büyükşehirlerde kesim ücretleri genellikle satış fiyatına dahil ediliyor.
• Fiyatlar; hayvanın ırkı, yaşı, cinsiyeti ve türüne göre değişiklik gösteriyor.
• Büyükbaşta fiyat aralığı 80 bin ile 350 bin lira arasında, küçükbaşta ise 13 bin ile 40 bin lira arasında seyrediyor.
• Canlı kilogram fiyatları büyükbaşta 250–380 TL, küçükbaşta ise 230–380 TL bandında bulunuyor.

İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde fiyatlar genellikle daha yüksek seyrediyor. Örneğin, İstanbul Avrupa Yakası’nda küçükbaş hayvan canlı kilogram fiyatı 350–380 TL arasında değişiyor.

HİSSELİ SATIŞLAR VE ÇADIR KİRASI ÜCRETLERİ ÜRETİCİNİN YÜKÜNÜ ARTIRIYOR

Kurbanlık hayvan satışlarında hisseli yöntemler de yaygınlaşıyor. Bayraktar, hisse bedellerinin 20 bin ile 45 bin lira arasında değiştiğini, İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde daha yüksek fiyatların görüldüğünü aktardı.

Satış için kurulan çadırların kira ücretleri ise özellikle büyükşehirlerde yüksek:

• İstanbul’da 100 bin ile 200 bin lira,
• Bursa’da 50 bin ile 120 bin lira,
• İzmir’de 50 bin ile 100 bin lira arasında kira bedelleri söz konusu.

Bayraktar, bu yüksek kira ücretlerinin üreticinin maliyetini artırdığını, belediyelerin satış yerlerinde hizmeti bir gelir kapısı olarak değil, üreticiye destek için bir hizmet alanı olarak görmesi gerektiğini vurguladı.

YEM, İŞÇİLİK VE DİĞER MASRAFLARDAKİ ARTIŞLAR FİYATLARI YÜKSELTİYOR

Kurbanlık fiyatlarının artmasında yem, veteriner hizmetleri, elektrik, nakliye ve işçilik giderlerindeki yükseliş önemli rol oynuyor:

• Kuru yonca fiyatı geçen yıla göre %46,5 arttı (7.482 TL’den 10.958 TL’ye).
• Saman fiyatları %33,4 artışla 2.797 TL’den 3.733 TL’ye yükseldi.
• Besi yemi fiyatı %25,5 artışla 10.229 TL’den 12.835 TL’ye çıktı.
• İşçiye ödenen brüt asgari ücret yaklaşık %30 artışla 20.002 TL’den 26.005 TL’ye ulaştı.
• Elektrik fiyatları %12,8 artarak kilovat başına 256 TL’den 377 TL’ye yükseldi.
• Mazot fiyatları ise %13,8 artışla 41,23 TL’den 46,94 TL’ye çıktı.

Nakliye masraflarında da ciddi artışlar gözleniyor; örneğin Kars’tan Ankara’ya nakliye ücreti 47 bin liradan 55 bin liraya çıktı.

KURBAN DERİLERİNDEN YÜKSEK EKONOMİK DEĞER ELDE EDİLİYOR

Kesilen hayvanların derileri de önemli bir ekonomik değer oluşturuyor. Bayraktar, standartlara uygun şekilde kesilip tuzlanan koyun derisinin adet fiyatının yaklaşık 30 TL olduğunu belirtti.

• Tahmini 2,6 milyon küçükbaş hayvan derisinin toplam değeri yaklaşık 78 milyon TL.
• 750 bin büyükbaş hayvandan elde edilen deri değeri ise 675 milyon TL civarında.
• Toplamda deri geliri 753 milyon TL’yi buluyor.

Ancak ehil olmayan kişilerin kesim yapması sebebiyle yaklaşık 150 milyon TL değerinde deri kaybı yaşanıyor. Ayrıca küçükbaş deri alımı yetersiz, çoğu atık olarak değerlendiriliyor.

KASAP ÜCRETLERİ 4,4 MİLYAR LİRAYI AŞACAK

Kurban bayramlarında kasap hizmetleri de önemli bir gelir kalemi. Bayraktar, kesim, yüzme ve parçalama işlerinin ücretlerinin şu şekilde seyrettiğini açıkladı:

• Büyükbaş kesimi için 5 bin – 15 bin TL,
• Küçükbaş kesimi için ise 1.000 – 1.500 TL arası değişiyor.

Buna göre, yaklaşık 375 bin büyükbaş ve 1,3 milyon küçükbaş hayvan kasaplar tarafından kesilecek ve toplam 4,4 milyar TL’yi aşkın ücret kasaplara ödenecek.

YURT DIŞI VEKÂLETLE KESİM İÇ PİYASAYI OLUMSUZ ETKİLİYOR

Bayraktar, yurt dışına vekâletle kurban kesim talebinin artmasının iç pazardaki üreticilerin satışlarını olumsuz etkilediğini belirtti. Yurt dışı vekâlet ücretlerinin düşük tutulmasının üreticiyi zor durumda bıraktığını ve bu durumun sürdürülebilir olmadığını vurguladı.

Yardım amaçlı kurban kesimlerinin iç piyasada yapılmasının üreticiyi destekleyeceğini, kesim sonrası eti soğuk zincirle ihtiyaç sahiplerine ulaştırmanın sektörü güçlendireceğini söyledi.

KURBAN SATIŞ YERLERİNDE HİZMET KALİTESİ VE BELEDİYELERDEN TALEPLER

Bayraktar, kurban satış yerlerinde üreticilerin ihtiyaçlarının tam karşılanmadığını ifade etti. Ayrıca yoğun kesim alanlarındaki kalabalık ve hijyen sorunlarının bayram sonrası oluşan mağduriyetleri artırdığını söyledi.

Belediyelere çağrıda bulunan Bayraktar, satış ve kesim alanlarının artırılması, hijyen koşullarına azami dikkat edilmesi, çadır kirası ücretlerinin düşürülmesi ya da ücretsiz hale getirilmesi gerektiğini belirtti.

TZOB BAŞKANI’NDAN ÜRETİCİLERE VE VATANDAŞA ÖNEMLİ MESAJ

Bayraktar, “Aylarca emek verdiğiniz kurbanlıklarınızı pazarlarken yüksek maliyetlere rağmen bereketli kazançlar elde etmenizi diliyorum. Bayramda vatandaşlarımız da ibadetlerini huzurla yerine getirsin. Hayvancılığımızı ve üreticimizi koruyarak sürdürülebilir bir gelecek sağlamalıyız” diye konuştu.

Kurban satışlarının beklenenden yavaş olması halinde Et ve Süt Kurumu’nun üreticiyi mağdur etmeyecek fiyatlarla hayvan alımı yapması gerektiğinin altını çizdi.