Deprem gerçeği ve yapı güvenliği: Prof. Dr. Naci Çağlar’dan önemli açıklamalar

Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) tarafından düzenlenen ‘SUBÜ Konuşmaları’ serisinin 88’inci etkinliğinde, Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar, ‘Türkiye’de Deprem Gerçeği’ başlıklı söyleşiye konuk oldu. Moderatörlüğünü SUBÜ Deprem Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (DAMER) Müdürü Doç. Dr. Osman Kırtel’in yaptığı etkinlikte, Türkiye’nin deprem riski, yapı güvenliği, kentsel dönüşüm, denetim mekanizmaları ve yasal düzenlemeler ele alındı.

“BİNALARIN AYAKTA KALMASI GEREKİRDİ”

6 Şubat depremlerinin Cumhuriyet tarihinin en büyük afetlerinden biri olduğunu belirten Prof. Dr. Naci Çağlar, “Bu tür büyük afetlerin bir daha yaşanmamasını temenni ediyorum. Ancak önemli olan, depremin kendisinden çok, binaların depreme karşı dayanıklılığıdır. Ülkemizde yaşanan yıkımların ana sebebi, yapıların standartlara uygun inşa edilmemesi ve denetim eksiklikleridir. Türkiye’deki mevcut yönetmeliklere göre yapılan binaların bu tür afetlerde ayakta kalabilmesi gerekiyordu. Ancak bu konuda başarılı olamadığımızı görüyoruz” dedi.

“YÖNETMELİKLER YETERLİ, UYGULAMALAR YETERSİZ”

Prof. Dr. Çağlar, Türkiye’nin deprem yönetmeliklerinin uluslararası standartlara uygun olduğunu vurgulayarak, asıl sorunun uygulamada yaşandığını dile getirdi. “Depremler büyük olabilir ancak buna rağmen binaların yıkılmaması gerekiyordu. Yapı stoğunun yaklaşık yüzde 14’ünün zarar görmesi, büyük bir eksiklik olduğunu gösteriyor. Yönetmelikler yeterli ancak uygulamada ciddi hatalar yapılıyor. Müteahhitten mühendisine, denetçisinden işçisine kadar herkesin sorumluluk bilinciyle hareket etmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.

“DENETİM MEKANİZMASI BAĞIMSIZ OLMALI”

Deprem güvenliği konusunda denetim mekanizmasının güçlendirilmesi gerektiğini belirten Çağlar, mevcut denetim süreçlerinin bağımsız kurumlar tarafından yürütülmesi gerektiğine dikkat çekti. “Denetim mekanizmasının siyasi veya ticari baskılardan uzak olması lazım. Yanlış yapanlar cezalandırılmalı, doğru uygulamalar ödüllendirilmelidir. Aksi takdirde, aynı hataları tekrar edip dururuz” şeklinde konuştu.

“BİNALARIN DEPREM PERFORMANSI BİLİNMELİ”

Çağlar, Türkiye’de deprem konusunda farkındalığın artırılması gerektiğini belirterek, vatandaşların binalarının depreme dayanıklılığı hakkında bilinçlenmesi gerektiğini ifade etti. “Fay hatlarını konuşmaktan çok, binaların performansını anlamak gerekiyor. Sakarya gibi deprem tehlikesi yüksek bölgelerde, yapıların periyodik olarak kontrol edilmesi şart. 1967’de hasar almayan bazı binaların, 1999 depreminde yıkıldığını gördük. Bu da bir binanın ilk depremi atlattığında güvenli olduğu anlamına gelmediğini gösteriyor” dedi.

Söyleşide, Türkiye’nin depreme hazırlıklı olması için atılması gereken adımların yanı sıra, şehirlerin altyapı ve yapı stoklarının güçlendirilmesine yönelik öneriler de tartışıldı. Prof. Dr. Çağlar, bilimin rehberliğinde atılacak adımların, gelecekte yaşanabilecek felaketlerin önüne geçebileceğini vurgulayarak, deprem güvenliği konusunda herkesin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi gerektiğini ifade etti.