Çölyak hastalığı için yol haritası: Diyet, belirtiler ve tedavi süreci

Bursa Şehir Hastanesi’nde görev yapan Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Tufan Teker, Uluslararası Çölyak Günü kapsamında yaptığı açıklamada çölyak hastalığına dair önemli bilgiler verdi. Teker, hastalığın gluten isimli proteine karşı bağışıklık sisteminin verdiği tepki sonucu ince bağırsak yüzeyinde hasar oluşmasıyla ortaya çıktığını belirtti.

“Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir proteindir. Bu proteine karşı gelişen antikorlar, bağırsaklarda emilim bozukluğuna neden olur” diyen Teker, hastalığın farklı belirtilerle ortaya çıkabileceğini vurguladı.

SEMPTOMSUZDAN CİLT LEZYONLARINA KADAR GENİŞ BİR BELİRTİ YELPAZESİ

Dr. Teker, çölyak hastalarının bazı durumlarda belirti göstermediğini ve yalnızca yapılan kan testlerinde ortaya çıkabileceğini belirtti. Bununla birlikte, şişkinlik, gaz, kronik ishal, hatta kabızlık gibi sindirim sistemi şikayetlerinin yanı sıra, kaşıntılı cilt lezyonları, nörolojik belirtiler, tedaviye dirençli anemi, vitamin eksiklikleri ve erken kemik erimesi gibi bulgularla da karşılaşılabildiğini söyledi.

“Hastalık özellikle çocukluk döneminde, epilepsi gibi nörolojik sorunlarla da kendini gösterebilir. Bu nedenle belirtiler sadece sindirimle sınırlı değildir” dedi.

GLUTENSİZ DİYETLE BELİRTİLERDE HIZLI İYİLEŞME MÜMKÜN

Çölyak hastalığının tedavisinde en etkili yöntemin ömür boyu glutensiz diyet olduğunun altını çizen Dr. Teker, diyetin doğru uygulanması halinde 2-3 hafta içinde semptomlarda belirgin azalma, 3-6 ay içinde antikor seviyelerinde düşüş ve 6-12 ayda endoskopik iyileşme görülebileceğini belirtti.

“Hastalık en çok 12 parmak bağırsağını etkiler ama zamanla tüm ince bağırsağı da tutabilir. Bu yüzden tedaviye erken başlamak büyük önem taşır” dedi.

GENETİK GEÇİŞE DİKKAT: AİLEDE VARSA TARAMADAN GEÇİN

Dr. Teker, çölyak hastalığının genetik geçiş gösterdiğini ve ailesinde bu hastalık bulunan bireylerin, basit bir kan testiyle taramadan geçmesi gerektiğini ifade etti. Diyete uyulmadığında hastalığın ilerleyerek lenfoma gibi ciddi hastalıklara zemin hazırlayabileceği uyarısında bulundu.

DİYETİSYEN DESTEĞİ VE EĞİTİM ŞART

Hastalığın tedavisinde yalnızca glutensiz beslenmenin yeterli olmadığını belirten Teker, uzman diyetisyen desteği ve yaşam tarzı değişiklikleri ile sürecin yönetilmesi gerektiğini vurguladı.

“Gluten yalnızca ekmekte değil; makarna, bulgur, irmik gibi buğdaydan türeyen her üründe bulunur. Bu nedenle hastalar kapsamlı bir beslenme eğitimi almalıdır” diye konuştu.

BU BELİRTİLERE DİKKAT EDİN!

Dr. Teker, çölyak hastalığı açısından risk taşıyabilecek durumları şöyle sıraladı:

• Sürekli gaz, şişkinlik ve sindirim sistemi şikayetleri
• Tedaviye dirençli demir eksikliği
• Yaşa göre erken kemik erimesi
• Ailede çölyak hastalığı öyküsü

Bu belirtilerin varlığında mutlaka bir dâhiliye ya da gastroenteroloji polikliniğine başvurulması gerektiğini belirten Teker, erken teşhisin hayat kalitesini artırdığını vurguladı.