Ekonominin parametreleri

İnsanlığın ilk yaratılışından bu yana, takasla yani "barter" dediğimiz sistemle başlangıcı olan, "ekonomi" diye adlandırdığımız ticari faaliyetlerin çeşitli varyantları veya fraksiyonları ortaya çıkmış olsa bile aslında ilkesel olarak çok fazla değişen bir şey yok.

Şöyle ki!

İlk başlarda artı ürün ve emeğin basit usulde takasıyla yerleşmeye başlayan ekonomik faaliyetler, zamanla aynı mantık düzleminde çeşitlenerek veya hız kazanarak devamını sağladı.

İlk başlarda emeği sadece bedensel faaliyetlerle sınırlı olan insan; zamanla bunu düşüncesi, fikri, zevkleri, bakış açısıyla çeşitlendirerek zenginleştirdi.

Artı ürünün yol haritasında çok farklı olmadı. Depolamadaki gelişmeler, ürün paketlenip raf ömrü uzatma aşamalarındaki teknolojinin nimetleri ve mal dediğimiz şeyin somut varlıklardan kripto para gibi soyut varlıklara evrilmesiyle ucuz alıp pahalıya satarken aradaki farka odaklanma paradigmasında bir değişiklik olmadı.

Dünya ekonomisi geçen zaman içerisinde bugünlere gelirken Baharat Yolu, İpek Yolu, ABD ana karasının keşfi, enerjinin motorlu araçlarda kullanılmasından kaynaklı lojistikte miktar ve hızın artması gibi çeşitli evrelerden-etkenlerden ve yol haritalarından etkilendi.

Ancak tarihi süreçleri incelediğimizde değişmeyen bir şey var!

Nedir bu?

Ekonomide olağandışı olumsuz gelişmeler, gene olağanüstü biçimde zamanla kendi kendini regüle ederek normale döner.

Yani!

Adam Smith'in 'Görünmez El Teorisi' dediğimiz teorisi gerçekleşir. Hammadde, emek, ara mal, nihai ürün ve son tüketici arasındaki sağlıklı ilişki kurulur ve ekonomik faaliyetler devam eder.

Bundan  niye bu kadar eminiz?

Çünkü yukarıda saydığımız ekonominin evrelerinde olan çalkantılı süreçler hep iki yıla yakın süreçlerde böyle sonuçlanmıştır.

Şimdi!

Bu teoriyi dünya ve kendi ülkemiz ekonomisine uyarlarsak, üzerimizden tank gibi geçen pandemi sürecinden sonra kapanmaların son bulmaya başlamasından itibaren bir yıldan fazla zaman geçti.

O halde!

Evet dünya ve ülke ekonomimizin normale dönmesi için tarihsel iktisadi vakalar bize diyor ki, bu girift halin son bulması için bir yıldan daha az bir zaman kaldı. Tıpkı pandemi gibi evresini tamamlayacak ve bitecek.