SİNO-HİNT

Dönüşen dünyanın yaklaşık 9’unu ilgilendiren çözümden uzak pürüzlüilişkilerdirÇin-Hint ilişkileri.

Çin’in Uzakdoğu’daki en büyük rakibi eskinin İngiliz, bugünün ise Amerikan mandasındaki Hindistan’a karşı her daim Pakistan’ı desteklemesi ve silahlandırmasıyla çekişmeler sürüp gitmiştir.

Çin’in amacı Hindistan’ı dengelemekten öte bir sebebe dayanmasa da; bugün güçten düşen Birleşik DevletlerdeÇin’e karşı Hindistan’ın arkasında yer alarak dünya liderliğini Çin’e devretmenin intikamını almaktadır.

Öte yandan bu savaş kokan rekabeti Rusya’nın da körükleyip hem Çin’e, hem de Hindistan’a silah sağlaması, her iki ülkeyi de gereksiz cesaretlendirirken, Rusya’yı ise zengin etmiştir. Fakat Rusya’nın Hindistan’a bilinçli bir şekilde daha kompleks silahlar transfer etmesinin altında yatan bir realite var ki, oda Çin’in Sibirya’ya olan ilgisinden kaynaklanmaktadır.

Yalnız bugün her iki sınır komşusunun da nükleer stoklara sahip olduklarını hatırlarsak, Hindistan’ın 1962’deki altta kalmayı sorun etmeyeceğini düşünüyorum. Çünkü, geleceğin yükselen enerjisi Hindistan Çin’i geçecekken bu süreci durdurmak ya da tehlikeye sokmak elbette işine gelmeyecektir.

Günümüz koşullarında bu restleşme soğuk savaş şeklinde vücut bularak sahaya inse, Çin Hindistan’ın içinden geçer giderama, Hindistan’da sağlam bir zarar verir rakibine.

Şu aşamada söz konusu savaş hâli her ikisinin deen son arzu edeceği şey.

İşin doğrusu Hindistan’ın savunma yapılanmasında oldukça fazla eksikler var. Özellikle deniz savunma güçleri ve donanması evlere şenlik. Bu anlamda Türkiye’dende denizaltı desteği alıyorlar. Bu konuyu irdeleyen makalemi önceki yazılarımda sizlerle paylaşmıştım. Onlar buraları onarmanın derdinde olduklarından bazı pürüzleri de görmezden gelmeleri şimdilik avantajlarınadır.

Çin ise kendi ucuz iş gücünün yanın da asıl Tayvan taşeronunu sömürerek üretim değerlerini aşağıda tutarak ekonomisini büyütüyor.

Tam Birleşik Devletler arka plana düşmüşkenÇin’deböyle bir soğuk savaş riskini göze alamaz. Ufkuna bakmayı tercih eder. Çünkü soğuk savaşlardan öte ekonomik savaşların çağında olduğumuzun farkında.

21.yüzyıl itibariyle Çin ve Hindistan ekonomi alanlarında her geçen gün üstüne koyarak büyümeye devam eden iki realite haline geldi. Asya’nın en geniş gelişen güçleri artık medeniyetin gerekliliklerini paylaşmakla kalmayıp; üst sorunları olan sınır anlaşmazlıklarını bile dondurma çabasına koyuldular.

Bu bağlamda Uzakdoğu’da şu anda  iki nükleer gücün kıyasıya mücadelesine yumuşak güç hâkimdir.

Yalnız Çin yine de eşine rastlanmayacak bir iyimserlikle Birleşik Devletleri ulusal çıkarlarına ciddi bir tehdit olarak görürken, yeni bir ivme yakalayan Hindistan’ı çok kutuplu dünyanın önemli bir partneri olarak düşünmektedir.

Yani Asya’nın iki kadim uygarlığı ve yükselen güçleri olarak Asyalı devlet olma kültürüyle Hindistan’ı Birleşik Devletler ortaklığından vazgeçirmeye çalışmaktadır.

Bu durum şuan için kısık sesle de olsa bir Asya ittifakı çağrısıdır. Hindistan ise yarım asır sonrası hesaplarına dayanarak bu çağrıyışimdilik duymazdan gelmektedir.

Hindistan günümüz itibariyle Çin’i kendine tehdit olarak görürken, rakibinin izlediği politikalardan ürkmektedir. O yüzden Amerikan mandasındadır. Çin ise bölgesel rekabette Hindistan’ın kendisini sınırlandırmak isteyeceğini bildiğinden şu aşamada sorun istemiyor. Ayrıca Hindistan’ın kendisini Hint Okyanusunun doğal lideri olmak görmesini de kabullenemiyor.

Öte yandan Çin’in “Tek Kuşak Tek Yol” projesini dünyaya haykırması da Yeni Delhi’de endişe oluşturmaktadır. Nitekim bu tehdit algılamaları da olası işbirliğinin önünü kesmektedir.  

Görüyorum, bazen çıkıyor karşıma, yazdığım bu yazıyla ilintili sürekli yanlışa düşülen bir konu var.

Çin-hindi kavramı Çin ve Hindistan kontrolünde olan bölgeleri tanımlamak, ya da Hindistan Çin ilişkilerini beyan etmek için kullanılan bir terim değildir. Bu yanlış kullanılıyor. O terim sadece o coğrafi bölgeyi tanımlar. Çin Hindistan ilişkilerinden bahsederken kullanılan kavram ise sadece ve sadece Sino-Hint’dir.

Dünya’nın her coğrafyasında komşular arası husumetler artık sıradanlaşsa da; Dünya liderliğine oynayan komşu iki devin çatışmasına ilk kez bu asrın insanları şahit olacak.

Umarım dümen sularına kapılan küçük yaverler (devletler) de etkin bir politika izlerlerler de bu işten en az zararla çıkarlar. Yoksa farkında olunmadan ayaklar altında ezilen kır çiçeklerine benzeyecekler.