5 bin yıllık tarım ve yaşam izleri ortaya çıktı

Van’ın Gürpınar ilçesindeki Otbiçer Mahallesi’ndeki İremir Höyüğü’nde, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü izniyle 2020 yılında başlatılan kazı çalışmaları devam ediyor. Van Müzesi öncülüğünde yürütülen kazılarda, Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hanifi Biber’in bilimsel sorumluluğunda arkeolog, antropolog ve sanat tarihçilerinden oluşan 15 kişilik ekip görev alıyor.

Kazılarda, daha önce tespit edilen Erken Tunç Çağı’na ait depo alanının çevresinde, bu yıl fırın ve çömleklerin yer aldığı mutfak bölümü bulundu. Bu bölümde alt ve üst ezgi taşları, küçükbaş hayvan kemikleri ve kırık bir küpün içinde yaklaşık 5 bin yıllık olduğu değerlendirilen arpa taneleri ortaya çıkarıldı. Elekten geçirilen karbonlaşmış arpa taneleri laboratuvar ortamında incelenecek.

Prof. Dr. Biber, höyükte farklı dönemlere ait 8 tabaka tespit ettiklerini ve bölgedeki kazının en eski yerleşim alanı olduğunu belirtti. Höyüğün ana tabakalarının Karaz veya Erken Transkafkasya kültürüne ait olduğunu vurgulayan Biber, bu yılki kazılarda depo mekanının kuzey duvarına bitişik fırın ve çömlekler bulunduğunu söyledi. Mutfak bölümünün yanında yürütülen temizlik ve sondaj çalışmalarında Geç Kalkolitik Çağ’a tarihlendirilebilecek seramik parçalarına da rastlandığını ifade etti.

Kazı çalışmalarının devam ettikçe yeni bulguların gün yüzüne çıktığını dile getiren Biber, “Höyüğün konisine yakın bir açmada depo alanı kalıntıları ve içinde parçalanmış büyük boyutlu küpler bulduk. Depo mekanının yanında ezgi taşları, obsidiyen kesici ve delici aletler ile kemik aletler ele geçirildi. Bu bulgular, İremir Höyüğü’nün tahmin ettiğimizden çok daha önemli bir merkez olduğunu gösteriyor” dedi.

Prof. Dr. Biber, kazılarda ortaya çıkan buluntuların medeniyetlerin sosyal yaşantısına dair önemli bilgiler sunduğunu belirterek, “2020’de kaçak kazı yapılan çukurun kenarında karbonlaşmış buğdaylar bulmuştuk. Bu yıl parçalanmış küplerin yanında arpalar ele geçti. Bu buluntular, bölgenin tarımsal açıdan önemli bir merkez olduğunu ortaya koyuyor” ifadelerini kullandı.

Van YYÜ Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Yılmaz ise kazılarda bulunan kemiklerin Urartu öncesi tarım ve hayvancılık hakkında değerli bilgiler verdiğini söyledi. Höyüğün bölgedeki en erken yerleşim alanı olduğunu vurgulayan Yılmaz, küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yoğun olduğunu, büyükbaş hayvan ve yaban hayvanı izlerine de rastlandığını belirtti. Ayrıca her tabakada bulunan çanak, çömlek, ezgi taşları ve arpaların incelendiğini dile getirdi.

Kazı çalışmalarına Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Van Valiliği, Van YYÜ Rektörlüğü ile Gürpınar ve Edremit kaymakamlıkları destek veriyor.