2026 Cumhurbaşkanlığı Programı’ndan dikkat çeken adım

Cumhurbaşkanlığı’nın 2026 yılı programı yayımlandı. Sosyal güvenlik alanında yer alan başlıklar arasında iki önemli madde öne çıktı. Bunlardan biri aylık bağlama oranında yapılacak değişiklik, diğeri ise yaşlılıkta bakım sigortası sisteminin kurulacak olması. Uzmanlara göre bu adım, Türkiye’nin sosyal güvenlik yapısında reform niteliğinde bir dönüşüm anlamına geliyor.

TÜRKİYE’NİN YAŞLANAN NÜFUSUNA ÇÖZÜM ARAYIŞI

Programda, bakım sigortası ihtiyacının temel nedeni olarak değişen demografik yapı gösteriliyor. Yaşam süresinin uzamasıyla birlikte, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki payının hızla arttığı vurgulanıyor. 2025’te 65 yaş ve üzerindeki nüfusun 9,5 milyon kişiye ulaşması, bu oranın 2030’da yüzde 13,5’e, 2050’de yüzde 23,1’e yükselmesi bekleniyor. TÜİK projeksiyonlarına göre 2075’te her üç kişiden biri yaşlı olacak.

HER 100 ÇALIŞAN, 15,5 YAŞLIYA BAKIYOR

Verilere göre yaşlı nüfusun yüzde 63,4’ü 65-74 yaş arasında, yüzde 28,8’i 75-84 yaş aralığında, yüzde 7,8’i ise 85 yaş ve üzeri grupta yer alıyor. Yaşlı bağımlılık oranı 2023’te yüzde 15 iken, 2024’te yüzde 15,5’e yükseldi. Yani şu anda çalışma çağındaki her 100 kişi, 15,5 yaşlıya bakmakla yükümlü. Programda, bu durumun iş gücü piyasaları, sosyal güvenlik sistemi ve kamu maliyesi üzerinde artan bir baskı oluşturduğuna dikkat çekiliyor.

UZUN DÖNEMLİ BAKIM SİGORTASI YOLDA

Artan bakım ihtiyacına çözüm olarak hükümet, “uzun dönemli bakım sigortası” sisteminin altyapısını kurmaya hazırlanıyor. Çalışmaların bir süredir devam ettiği belirtilirken, sistemin yaşlı bakım hizmetlerinin finansmanını güçlendirmesi hedefleniyor. Son 10 yılda kamunun yaşlı bakım hizmetlerine ayırdığı bütçenin beş kat arttığı, şu anda 119 bin 706 yaşlının evde bakım yardımı aldığı da raporda yer aldı.

BAKIM SİGORTASI NEDİR?

Bakım sigortası, bireylerin yaşlılık döneminde evde ya da bakımevinde ihtiyaç duyacakları sağlık ve bakım hizmeti giderlerini güvence altına almayı amaçlıyor. Sigorta primleri belirli bir yaşta ödenmeye başlanıyor; yaşlılık döneminde giderler bu fondan karşılanıyor.
Uzmanlara göre bu sistemin tam anlamıyla işlemesi için devlet desteği şart. Zira mevcut sosyal güvenlik yapısının, hem emekli maaşlarını hem sağlık hem de bakım giderlerini aynı anda karşılaması mümkün görülmüyor.

DÜNYADAN ÖRNEKLER

Rapora göre, Japonya’da vatandaşlardan toplanan sigorta primleriyle yaşlı bakım masrafları karşılanıyor. Almanya’da ise 65 yaş üstü nüfusun yüzde 63’ü devlet tarafından sigortalanıyor ve sistem zorunlu olarak uygulanıyor.
Türkiye’de planlanan modelin ise, devlet destekli karma bir yapı olması bekleniyor. Buna göre bireyler belirli bir yaşta bakım sigortasına prim ödeyecek, devlet de bu sisteme katkı sağlayacak. Yaşlılık döneminde, evde ya da kurumda oluşacak giderler bu sigorta havuzundan karşılanacak.

HEDEF: SÜRDÜRÜLEBİLİR SOSYAL GÜVENLİK

Henüz planlama aşamasında olan proje, Türkiye’nin yaşlanan nüfusuna karşı sosyal güvenlik sistemini güçlendirme adımlarından biri olarak görülüyor. Yetkililer, bakım sigortasının hayata geçmesiyle birlikte hem yaşlılara daha iyi yaşam koşulları sunulacağını hem de ailelerin bakım yükünün azalacağını belirtiyor.