Bilim dünyası, Güneş Sistemi’ne doğru hızla gelen dev kuyruklu yıldızı takip ediyor

Güneş Sistemi’nin derinliklerinden hızla yaklaşan devasa bir kuyruklu yıldız, gökbilimcilerin ilgisini çekmeye devam ediyor. Bu gök cismi, adeta “buhar gücü”yle hareket ediyor ve yüzeyinden yoğun miktarda karbonmonoksit gazı saçıyor.

UN271 ya da diğer adıyla Bernardinelli-Bernstein olarak bilinen bu kuyruklu yıldız, Oort Bulutu’ndan gözlemlenen en büyük kuyruklu yıldız olma özelliğine sahip. Yaklaşık 137 kilometre çapıyla, dinozorların yok oluşuna neden olan asteroidin neredeyse 14 katı büyüklüğünde.

Her ne kadar büyüklüğü etkileyici olsa da, Dünya’ya herhangi bir tehdit oluşturmuyor. UN271’in Satürn yörüngesine kadar yaklaşması bekleniyor, bu tarih ise 29 Ocak 2031 olarak hesaplanıyor. Ancak kuyruklu yıldızın bu sınırdan daha içeriye ilerlemesi beklenmiyor.

İKİ FARKLI GAZ JETİ TESPİT EDİLDİ

Şili’de bulunan Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi (ALMA) teleskobuyla yapılan gözlemler, kuyruklu yıldızın büyüklüğünü ve moleküler yapısını doğruladı.

NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi ve Amerikan Üniversitesi’nden astrokimyager Nathan Roth, "Bu veriler, bu dev buzlu cismin yapısı ve aktiviteleri hakkında yeni kapılar aralıyor" şeklinde konuştu.

ALMA, kuyruklu yıldızı 8 ve 17 Mart 2024 tarihlerinde izledi. İlk tarihte gerçekleşen gözlemde, cismin çekirdeğinden çıkan iki gaz jeti saptandı. Spektrometre incelemeleri, bu jetlerin ağırlıklı olarak karbonmonoksitten oluştuğunu ortaya koydu. Ayrıca, kuyruklu yıldızın karakteristik gaz ve toz bulutu olan "koma" oluşumu da gözlemlendi.

17 Mart’taki ikinci gözlemde ise yalnızca bir gaz jetinin aktif olduğu ve koma izlerinin kaybolduğu görüldü. Bilim insanları, diğer jetin kuyruklu yıldızın dönüşü nedeniyle görüş alanından çıkmış olabileceğini belirtti.

GAZ JETLERİ İLK KEZ BU KADAR NET GÖRÜNTÜLENDİ

Bu araştırma, UN271’den kaynaklanan gaz jetlerinin en net şekilde gözlemlendiği ilk çalışma olarak kayda geçti. Üstelik bu gözlemler, kuyruklu yıldızın Uranüs yörüngesine yakın bir konumdayken yapıldı; bu da Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin yaklaşık 16 katı uzaklık demek.

UN271’in çekirdeğinin 137 kilometre çapında olduğu daha önce tahmin edilmişti ve bu da onu Oort Bulutu’ndan gelen en büyük kuyruklu yıldız yapıyor. Daha önce rekor Hale-Bopp kuyruklu yıldızına aitti ve Bernardinelli-Bernstein’dan iki kat daha küçüktü.

Yine de, bu büyüklük UN271’i tüm zamanların en büyük kuyruklu yıldızı yapmaya yetmiyor. 210 kilometre çapıyla 95P/Chiron adlı kuyruklu yıldız bu unvana sahip. Ancak Chiron, Güneş Sistemi’nde sabit yörüngede dolanan bir nesne ve Güneş’e doğru hareket etmiyor.

UN271’in Güneş’e yaklaşmasıyla birlikte, önümüzdeki yıllarda bilim insanları bu dev gök cismini daha detaylı incelemeye devam edecek. Göz kamaştırıcı bir gökyüzü görüntüsü sunması bekleniyor ancak maalesef çıplak gözle izlenemeyecek kadar uzakta kalacak.