Sağlıklı Yaşam Haberleri - Son Dakika Sağlıklı Yaşam Haber Güncel Gelişmeler

Kan pıhtılaşması (tromboz) nedir? Uzmanı anlattı...

Türkiye’de halk sağlığını tehdit eden ve çoğu zaman geç fark edilen tromboz hastalığına karşı uzmanlardan önemli uyarılar geldi. Doruk Sağlık Grubu Nilüfer Hastanesi Hematoloji Uzmanı Dr. Zafer Serenli Yeğen, trombozun (damar tıkanıklığına neden olan pıhtı) modern çağın en tehlikeli sağlık sorunlarından biri olduğunu belirtti. Dr. Serenli Yeğen, hastalığın boyutunu çarpıcı verilerle ortaya koydu: “Her yıl dünyada 30 milyon, Türkiye’de ise yaklaşık 30 bin kişi tromboz sebebiyle yaşamını yitiriyor. Bu rakam, maalesef meme ve akciğer kanserine bağlı ölümlerin toplamından daha fazladır.” Uzman doktor, trombozun yaş, cinsiyet veya ırk ayrımı yapmadan herkesi tehdit ettiğini ve özellikle uzun süreli hareketsizliğin pıhtı oluşumunda kritik bir risk faktörü olduğunu vurguladı. TROMBOZ RİSKİNİ ARTIRAN 7 ÖNEMLİ FAKTÖR Dr. Serenli Yeğen, tromboz riskini artıran ve dikkat edilmesi gereken temel faktörleri şöyle sıraladı: Hareketsizlik: Uzun süreli yatış ve sabit kalma. Kilo ve Beslenme: Obezite ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları. Tütün Kullanımı: Yoğun sigara tüketimi. Tıbbi Girişimler: Büyük cerrahi operasyonlar ve bazı kanser tedavileri. Yaş ve Genetik: İleri yaş ve ailedeki genetik yatkınlık. Gebelik: Hamilelik dönemi. Hormonal Tedaviler: Östrojen içeren doğum kontrol hapları ve hormon replasman tedavileri. “PIHTIYA BAĞLI ÖLÜMLERİN YARISI ÖNLEMLENEBİLİR” Dr. Yeğen, bu denli tehlikeli bir hastalık olmasına rağmen trombozdan korunmanın mümkün olduğunu vurguladı. Uzman doktor, pıhtı oluşumunu engellemek için hayat tarzı değişikliklerinin önemine dikkat çekti: Düzenli fiziksel aktivite yaparak hareketsiz yaşamdan kaçınmak. Yeterli su içmek ve bol sebze/meyve tüketmek. Kilo kontrolüne önem vermek ve sigaradan kesinlikle uzak durmak. Uzun yolculuklar sırasında mutlaka sık sık hareket etmek. Dr. Serenli Yeğen, ailesinde erken yaşta kalp hastalığı, diyabet veya ani ölüm öyküsü bulunan kişilerin mutlaka hekimle görüşerek risk değerlendirmesi yaptırması gerektiğini belirtti. Son olarak Dr. Yeğen, mesajını net bir çağrıyla tamamladı: “Tromboza karşı erken tanı ve uygun tedavi hayati öneme sahiptir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek, pıhtıya bağlı ölümlerin en az yarısını önleyebilir. Unutmayın, pıhtıyı fark edin ve yürümeye, nefes almaya devam edin.”

Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar’ın (GDO) Sağlık Üzerindeki Etkileri

GDO'lar, genetik mühendislik yoluyla bir organizmanın DNA'sının değiştirilmesi sonucu elde edilen canlılardır. Bu teknoloji, tarımsal üretimden ilaç endüstrisine kadar birçok alanda kullanılmaktadır. Ancak, GDO'ların insan sağlığı üzerindeki etkileri hala tartışmalıdır. İşte GDO'ların sağlık üzerindeki olası etkilerine dair önemli konular: 1. ALERJİK REAKSİYONLAR: Bazı GDO'lar, alerjik reaksiyonlara neden olabilecek yeni proteinler içerebilir. Özellikle farklı bir organizmadan genetik materyal transfer edilmesi durumunda, insanlar için potansiyel alerjenler ortaya çıkabilir. Bu nedenle, GDO'ların insan tüketimi için onaylanmadan önce alerjenik olup olmadıkları titizlikle incelenmelidir. 2. ANTİBİYOTİK DİRENCİ: Bazı GDO'lar, gen transferinde kullanılan plazmidlerin içine antibiyotik direnci genleri eklenerek üretilir. Bu, antibiyotiklere karşı direncin artmasına ve tıbbi tedavi süreçlerinde sorunlara yol açabilir. Ancak, bu etkiyi en aza indirmek için yeni GDO'lar genellikle antibiyotik direnci genleri olmadan üretilmektedir. 3. BESİN DEĞERLERİ: GDO'lar, besin değerlerini artırma veya azaltma potansiyeline sahiptir. Örneğin, A vitamini eksikliği olan bölgelerde, GDO'lu altın pirinç gibi bitkiler A vitamini açısından zenginleştirilebilir. Ancak, bu değişikliklerin insan sağlığına uzun vadeli etkileri hala araştırma konusudur. 4. TOKSİSİTE: GDO'ların tüketilmesi sonucu oluşabilecek toksik etkiler de araştırma konusudur. GDO'ların üretiminde kullanılan yeni proteinlerin insan sağlığına etkileri tam olarak bilinmemektedir. Bu nedenle, GDO'ların insan tüketimi için güvenliği uzun vadeli çalışmalarla belirlenmelidir. 5. ÇEVRESEL ETKİLERİN İNSAN SAĞLIĞINA ETKİSİ: GDO'lar sadece insan sağlığına değil, aynı zamanda çevreye de etki eder. Kimyasal kullanımını azaltarak veya tarım ürünlerinin daha az suya ihtiyaç duyması gibi çevresel avantajlar sağlayabilirler. Ancak, çevresel etkilerin insan sağlığına dolaylı etkileri olabilir. Örneğin, pestisit kullanımının azaltılması, tarım işçilerinin maruz kaldığı toksinlerin azalmasına ve dolayısıyla sağlık üzerinde olumlu etkilere neden olabilir. Sonuç olarak, GDO'ların insan sağlığı üzerindeki etkileri hala tartışmalıdır ve tam olarak anlaşılmamaktadır. Bu nedenle, GDO'ların tüketimi ve üretimi konusunda dikkatli olunmalı, uzun vadeli sağlık ve çevresel etkilerini değerlendirmek için sürekli araştırmalar yapılmalıdır.