Ortadoğu Haberleri - Son Dakika Ortadoğu Haber Güncel Gelişmeler

THY ve diğer havayolu şirketleri 4 ülkeye uçuşları iptal etti

13 Haziran 2025 sabahı erken saatlerde başlayan İsrail’in İran’a yönelik hava saldırıları sonrası, bölgedeki hava trafiğinde güvenlik kaynaklı düzenlemeler yapıldı. Bakan Uraloğlu, İsrail, İran (Tahran FIR), Suriye ve Irak (Bağdat FIR) hava sahalarının geçici olarak uçuşlara kapatıldığını duyurdu. Yayınlanan NOTAM’lar (Havacılara Bildiri) doğrultusunda bu bölgelerden geçiş yapılmayacağı bildirildi. Bu karar, hem yolcu hem de uçuş ekiplerinin can güvenliğini sağlamak adına alındı. UÇUŞ ROTALARI YENİDEN PLANLANDI Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün koordinasyonuyla tüm Türk havayolu şirketleri, özellikle Türk Hava Yolları öncülüğünde, yeni uçuş rotaları belirledi. Riskli bölgelerden geçiş yapılmaması yönünde gerekli önlemler alındı. Bakan Uraloğlu, “Mevcut durumda risk altında olan herhangi bir yolcu ya da uçuş personelimiz bulunmamaktadır” dedi. THY VE DİĞER HAVAYOLLARI SEFERLERİ DURDURDU Uraloğlu’nun açıklamasına göre, 16 Haziran 2025 Pazartesi gününe kadar İran, Irak, Suriye ve Ürdün’e yönelik tüm seferler iptal edildi. Bu karar, başta Türk Hava Yolları olmak üzere, ilgili tüm havayolu şirketlerini kapsıyor. Yetkililer, gelişmeleri anbean takip eden bir kriz masasının aktif olarak çalıştığını ve yeni durumlara göre güncel kararların hızla alınacağını belirtti. YOLCU GÜVENLİĞİ ÖNCELİKLİ, SÜREÇ DİNAMİK TAKİP EDİLİYOR Ulaştırma Bakanlığı, uçuş güvenliğini etkileyecek tüm gelişmeleri takip ederken, yolcu ve mürettebat güvenliğini öncelik olarak görmeye devam ediyor. Bakanlık açıklamasında, sürecin anlık olarak izlendiği ve kamuoyunun gelişmeler hakkında bilgilendirileceği vurgulandı.

Ortadoğu'da gerilim tırmanıyor! İsrail İran'ı vurdu

İsrail'in saldırı tehditlerinin ardından Tahran'ın merkezinden en az 4 şiddetli patlama sesi duyulurken saldırının Tahran'ın batısında gerçekleştiği bilgisi İran medyasına yansıdı. İran resmi ajansı IRNA, patlama seslerine ilişkin haberinde şiddetli seslerin özellikle Tahran'ın doğu, batı ve merkezinden geldiğini bildirdi. Devlet televizyonu da patlama seslerinin kaynağının henüz belli olmadığını duyurdu. İRAN DEVLET TELEVİZYONU: İSRAİL SALDIRILARINDA 5 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ İran devlet televizyonu, İsrail'in Tahran'a yönelik saldırılarına ilişkin bilgi verdi. Tahran'da sivil yerleşim bölgelerine düzenlenen saldırılarda ilk belirlemelere göre, 5 kişi yaşamını yitirdi, 20 kişi yaralandı. TEBRİZ'DE 2 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ İranlı Öğrenciler Haber Ajansı'na (ISNA) konuşan Doğu Azerbaycan Eyaleti Kriz Yönetimi Müdürü Mecid Ferşi, konuya ilişkin bilgi verdi. Ferşi, "Said Abad'daki Şehit Kerimi Kışlası, Emand'daki Zehra Kışlası ve Serderud'daki radar merkezi İsrail'in hedef aldığı yerler arasında yer aldı. Bu saldırılarda 2 kişi hayatını kaybetti ve 6 kişi yaralandı." dedi. İranlı yetkili, saldırıda hayatını kaybeden ve yaralananların kimlikleri hakkında bilgi vermedi. İSRAİL ORDUSU, İRAN'IN NÜKLEER PROGRAMINI VURMAK İÇİN KOMBİNE BİR SALDIRI BAŞLATTIKLARINI DUYURDU İsrail ordusundan yapılan açıklamada, İran'a düzenlenen saldırılara onlarca jetin katıldığı bildirildi. Açıklamada, "İran'ın farklı bölgelerindeki nükleer hedefler de dahil olmak üzere düzinelerce askeri hedefe yönelik saldırıları içeren ilk aşama tamamlandı." ifadesi kullanıldı. İran'ın nükleer silaha sahip olmaya "her zamankinden daha yakın" olduğu iddia edilen açıklamada, İran'ın silahlarının İsrail ve tüm dünya için tehdit oluşturduğu savunuldu. İsrail'in vatandaşlarını savunması gerekçesiyle "gerekli olan her yere" saldıracağı tehdidinde bulunuldu. İSRAİL, TEBRİZ KENTİNE DE SALDIRI DÜZENLEDİ İran Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla bilinen "Sepahnews", İsrail'in Tebriz kentinde 5 noktayı hedef aldığını duyurdu. Saldırıda can ve mal kaybına ilişkin henüz resmi açıklama yapılmadı. İSRAİL, İRAN'IN KİRMANŞAH ŞEHRİNE DE SALDIRI DÜZENLEDİ İran devlet televizyonu, İsrail'in Natanz'daki nükleer tesisler ile Tahran ve Tebriz'in yanı sıra Kirmanşah'taki bazı noktaları vurduğunu duyurdu. Saldırıda can ve mal kaybına ilişkin henüz resmi açıklama yapılmadı. Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde Kirmanşah'ın bazı bölgelerinden duman yükseldiği görüldü. İRAN DEVLET TELEVİZYONU: İSRAİL, NATANZ NÜKLEER TESİSİ'Nİ VURDU İran devlet televizyonunun haberinde, Natanz Nükleer Tesisi'nin bulunduğu bölgede dumanların yükseldiği kaydedildi. Saldırıya ilişkin henüz resmi açıklama yapılmadı. SALDIRILARDA TEBRİZ VE DİĞER BAZI BÖLGELERİN DE HEDEF ALINDIĞI BİLDİRİLDİ İran basını, İsrail’in İran’a devam eden saldırılarında Tebriz kenti ve diğer bazı bölgelerin de hedef alındığını bildirdi. İSRAİL GENELKURMAY BAŞKANI ZAMİR: BİZE MEYDAN OKUYANLARI UYARIYORUM, AĞIR BEDEL ÖDERSİNİZ İsrail ordusundan yapılan açıklamada Genelkurmay Başkanı Zamir, İran'a saldırı için uzun süredir hazırlık yapıldığını belirtti. Başlattıkları saldırılarla "geri dönüşü olmayan bir noktada" olduklarını aktaran Zamir, İran'a saldırmak dışında seçenekleri olmadığını öne sürdü. Zamir, "Bize meydan okuyanları uyarıyorum, ağır bedel ödersiniz" ifadesini kullandı. İran'ın kendilerine karşı saldırıda bulunacağını dile getiren Zamir, "beklenen bedelin alışılmıştan daha farklı" olacağını kaydetti. İRAN GENELKURMAY BAŞKANLIĞI SÖZCÜSÜ ŞİKARÇİ: AĞIR BİR BEDEL ÖDEYECEKLER İran devlet televizyonuna konuşan Şikarçi, İsrail'in ülkesine saldırılarını değerlendirdi. Şikarçi, "İsrail, İran'a saldırılarını ABD'nin yardımıyla gerçekleştirdi. Ağır bir bedel ödeyecekler. İran silahlı kuvvetlerinin sert karşılığını beklesinler." dedi. İranlı yetkili, İsrail saldırısında bazı komutanların hayatını kaybettiğini belirtti. İSRAİL SAVUNMA BAKANI KATZ, İRAN'A SALDIRI DÜZENLEDİKLERİNİ DUYURDU İsrail ordu radyosu, Savunma Bakanı Katz'ın İsrail genelinde olağanüstü hal ilan ettiğini aktardı. Katz, "İsrail'in İran'a yönelik önleyici saldırısının ardından yakın gelecekte İsrail ve sivil nüfusa yönelik füze ve insansız hava aracı saldırısı bekleniyor." ifadesini kullandı. Ordu radyosu, İsrail hava sahasının ikinci bir duyuruya kadar kapatıldığını, Ulaştırma Bakanlığının Tel Aviv'deki Ben Gurion Havaalanı'ndaki uçuşlardaki değişiklik durumu hakkında bilgi verileceğini duyurduğunu aktardı. İsrail genelinde muhtemel bir saldırıya karşı uyarı olarak ülke genelinde alarmlar devreye girdi. İran'ın çeşitli bölgelerinde çok sayıda askeri hedefin ilk saldırıda vurulduğu belirtilirken askeri hedeflerin, komutanların, karargahların ve nükleer tesislerin saldırıya uğradığı kaydedildi. İsrail ordusundan yapılan açıklamada, saat 03.00 itibarıyla iç cephe komutanlığı yönergelerinde acil değişiklik yapılmasına karar verildiği belirtildi. Ülke genelinde tam faaliyet durumuna geçilmesine, temel sektörler hariç eğitim faaliyetleri ve toplantıların yasaklanmasına karar verildiği aktarıldı. İsrail ordusunun açıklaması ülkedeki tüm cep telefonlarına acil durum uyarısı olarak gönderildi. Öte yandan İsrail basını, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun, İran'a başlattıkları saldırıların ardından son durumu ele almak için güvenlik kabinesini toplama kararı aldığını duyurdu. İRAN DEVLET TELEVİZYONU, İSRAİL'İN SİVİL YERLEŞİM YERLERİNİ VURDUĞUNU DUYURDU İsrail'in saldırı tehditlerinin ardından Tahran'ın merkezinden en az 4 şiddetli patlama sesi duyulurken İran devlet televizyonu, İsrail'in Tahran'da bazı bölgelere saldırı düzenlediğini bildirdi. Saldırılara ilişkin yayımlanan görüntülerde, Tahran'ın kuzeydoğusundaki Mahallati semtinde sivil yerleşim yerindeki bir binanın hedef alındığı görüldü. Görüntülerde çok katlı binanın saldırı sonrasında ağır hasar aldığı görüldü. İsrail'in Tahran'ın kuzeyinde yer alan Kamraniye semtinde de sivil bir binayı hedef aldığına dair görüntüler ülke medyasında yer aldı. İRNA: İSRAİL'İN TAHRAN'A DÜZENLEDİĞİ SALDIRIDA SİVİLLER HAYATINI KAYBETTİ Ajansın haberinde, ölenler arasında yer alan sivillerin kimlik bilgileri ve sayıları paylaşılmadı. Tahran'daki AA muhabiri de sivil yerleşimlerdeki bazı binaların nokta atışlarla vurulduğunu, bu binaların çevresinde İran güvenlik güçlerinin önlem alarak yaklaşılmasına izin vermediğini bildirdi. İSRAİL’İN SALDIRILARDA İRAN GENELKURMAY BAŞKANI VE DEVRİM MUHAFIZLARI KOMUTANINI HEDEF ALDIĞI İDDİA EDİLDİ İsrail basınına konuşan ismi açıklanmayan savunma kaynakları, İsrail’in İran’a düzenlediği saldırılarda söz konusu isimlerin hedef alındığını aktardı. İsrailli kaynaklar, Genelkurmay Başkanı Bakıri, Devrim Muhafızları Komutanı Selami ve bazı nükleer bilimcilerin saldırılarda ölmüş olma olasılığının yüksek olduğunu öne sürdü. İSRAİL SALDIRISINDA GENELKURMAY BAŞKANI BAKIRİ HAYATINI KAYBETTİ İran devlet televizyonu İsrail'in, Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri’ye yönelik saldırı düzenlediğini açıkladı. Saldırıda, İran Genelkurmay Başkanı Bakıri’nin hayatını kaybettiği kaydedildi. TESNİM: İSRAİL SALDIRISINDA İRAN DEVRİM MUHAFIZLARI ORDUSU KOMUTANI SELAMİ VE NÜKLEER BİLİM İNSANLARI HAYATINI KAYBETTİ İran devrim muhafızlarına yakınlığıyla bilinen Tesnim Haber Ajansı, İsrail'in Tahran'daki Devrim Muhafızları Ordusu merkezini ve nükleer bilim insanlarını hedef aldığını belirtti. Saldırıda, Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı Selami'nin hayatını kaybettiği kaydedildi. Nükleer bilimci Muhammed Mehdi Tehrançi ile Feridun Abbasi'nin de hayatını kaybettiği kaydedildi. Konuya ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı. İRAN, MİSİLLEME OLARAK İSRAİL'E KARŞI 100'DEN FAZLA İHA YÖNLENDİRDİ İsrail ordusu, İran'ın (misillemede) son birkaç saat içerisinde İsrail'e karşı 100’den fazla insansız hava aracı yönlendirdiğini duyurdu. NATANZ NÜKLEER TESİSLERİNİN YAKININDAN GEÇEN KUM-İSFAHAN OTOYOLU TRAFİĞE KAPATILDI Trafik Polisi Başkanı Seyyid Teymur Hüseyni konuya ilişkin açıklama yaptı. Hüseyni, İsrail’in saldırıları sonrası Natanz nükleer tesisleri yakınındaki Kum-İsfahan otoyolunun ikinci bir emre kadar trafiğe kapatıldığını belirtti. Otoyolun durumu ve saldırı ilgili detaylı bilginin daha sonra açıklanacağı kaydedildi. SALDIRILARDA PETROL TESİSLERİ ZARAR GÖRMEDİ Şirketin İran devlet televizyonunda yayınlanan açıklamasında, "İsrail'in bugünkü saldırılarında ülkemizin rafineri tesisleri ve petrol depoları herhangi bir zarar görmemiştir." ifadelerine yer verildi. Petrol tesislerinin faaliyetleri ve ülke genelindeki yakıt dağıtımının kesintisiz bir şekilde devam ettiği kaydedildi. İRAN HAVA SAHASI KAPATILDI Sivil Havacılık Kurumu Halkla İlişkiler Müdürü Mehdi Ramazani, ülkenin hava sahasının ikinci bir duyuruya kadar kapatıldığını duyurdu. IRAK, HAVA SAHASINI TÜM UÇUŞLARA KAPATTI İsrail'in İran'a saldırı düzenlemesinin ardından Irak, hava sahasını tüm uçuşlara kapattı. Irak resmi haber ajansı İNA'nın haberine göre, Irak Ulaştırma Bakanlığı, ülkedeki hava sahasını kapattı ve tüm havalimanlarındaki uçuşları askıya aldı. İRAN LİDERİ HAMANEY, İSRAİL'E SERT KARŞILIK VERECEKLERİNİ BİLDİRDİ İran Lideri Ali Hamaney, İsrail'in saldırılarında bazı komutan ve bilim insanlarının hayatını kaybettiğini belirterek, İsrail'e sert karşılık vereceklerini açıkladı. Devlet televizyonuna göre, Ali Hamaney İsrail'in İran'a yönelik saldırılarını ilişkin yazılı mesaj yayımladı. Hamaney mesajında, İsrail'in yerleşim yerlerine yönelik saldırı ile "kötü doğasını" gösterdiğini anlatarak, "Bu rejim, ağır bir cezanın kendisini beklediğini bilmelidir." ifadesini kullandı. İran silahlı kuvvetlerinin İsrail'i rahat bırakmayacağını aktaran Hamaney, "Düşmanın saldırılarında birkaç komutan ve bilim insanı şehit oldu. Yerlerine geçenler ve meslektaşları, görevlerini derhal üstlenecektir." değerlendirmesinde bulundu. Hamaney, mesajında, "Siyonist rejim, bu cinayetle kendisi için acı ve ıstıraplı bir kader hazırladı ve kesinlikle bunun karşılığını alacaktır." ifadesine yer verdi. ABD BAŞKANI TRUMP: ‘GEREKİRSE İSRAİL'İ SAVUNACAĞIZ’ ABD Başkanı Donald Trump, Fox News kanalının sunucularından Bret Baier'e telefonda açıklama yaptı. Başkan Trump, "İran nükleer bomba sahibi olamaz ve müzakere masasına geri dönmeyi umuyoruz. Göreceğiz. Liderlik kadrosunda geri dönmeyecek (ölen) birkaç kişi var." ifadelerini kullandı. İsrail'in İran'a düzenlendiği saldırılara Tahran'ın yanıtını beklediğini kaydeden Trump, "Gerekirse İsrail'i savunacağız." açıklamasında bulundu.

İsrail Devleti'ni kim kurdu?

14 Mayıs 1948'de, Birleşmiş Milletler'in paylaşım planı uyarınca David Ben-Gurion, İsrail Devleti'nin kuruluşunu ilan etti. Bu tarih, Orta Doğu tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul ediliyor. Aynı gün, Mısır, Ürdün, Suriye, Lübnan ve Irak orduları İsrail topraklarına saldırı başlatarak bölgedeki çatışmaların fitilini ateşlediler. 1949'un başlarında, Birleşmiş Milletler öncülüğünde İsrail ile savaşa giren Arap ülkeleri arasında doğrudan müzakereler düzenlendi. Irak dışında, bu ülkelerin hepsi müzakerelere katıldı ve sonuç olarak bir ateşkes anlaşması imzalandı. Bu anlaşmaya göre, İsrail topraklarının sahil şeridi, Celile ve Necef bölgesi kendisine bırakıldı; Batı Şeria, Ürdün yönetimine geçerken, Gazze Mısır'a bırakıldı. Kudüs ise doğu kısmı Ürdün'e, batı kısmı ise İsrail'e verildi. İsrail'in Coğrafi Konumu İsrail, Orta Doğu'da, Doğu Akdeniz kıyısında yer almaktadır. Batısında Akdeniz, kuzeyinde Lübnan ve Suriye, doğusunda Ürdün, güneybatısında ise Sina Yarımadası ve Gazze bulunmaktadır. Ülkenin güney kesimi, Necef Çölü ile kaplıdır. Kuzeydoğu bölgesi, Şeria Hendeğine açılırken, güneydoğuda dik yükseltiler mevcuttur. Bu bölge, Lut Gölü gibi önemli doğal alanları da içermektedir. Akdeniz kıyısının kuzey bölümü ise Yafa'dan başlayarak Karmel Dağı'na kadar uzanan Şaron Ovası olarak bilinir. İsrail’in coğrafi konumu, bölgedeki stratejik ve siyasi dinamikler açısından büyük önem taşımaktadır. Bu gelişmeler, Orta Doğu'daki çatışmaların ve uluslararası ilişkilerin şekillenmesinde kritik rol oynamaktadır.

Netanyahu'nun Orta Doğu barış sürecine etkileri

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 2009'dan bu yana İsrail'in başbakanı olarak görev yapmaktadır ve Orta Doğu barış sürecinde önemli bir figürdür. Netanyahu'nun politikaları, İsrail'in iç ve dış ilişkilerini, özellikle de Filistin ile olan ilişkilerini ve bölgesel barış süreçlerini doğrudan etkilemiştir. Netanyahu'nun barış sürecine yaklaşımı, genellikle güvenlik ve milli egemenlik vurgusu ile şekillenmiştir. Netanyahu'nun politikaları birkaç ana başlık altında toplanabilir: Güvenlik Öncelikleri: Netanyahu, İsrail'in güvenliğini ön planda tutan bir politika izlemektedir. Bu yaklaşım, İsrail'in sınır güvenliği, terörle mücadele ve askeri varlıklarını sürdürme stratejilerini içermektedir. Netanyahu'nun bu güvenlik odaklı politikası, Filistinli grupların, özellikle Hamas'ın, İsrail'e yönelik saldırılarını azaltma amacı taşımaktadır. İki Devletli Çözüm Karşıtlığı: Netanyahu'nun barış süreci vizyonunda, iki devletli çözüm konusunda belirgin bir karşıtlık söz konusudur. Netanyahu, Filistin devleti kurma fikrini sık sık eleştirmiş ve bunun İsrail'in güvenliğini tehlikeye atacağını savunmuştur. Netanyahu'nun bu tutumu, barış müzakerelerinde iki devletli çözümün gerçekleşmesini zorlaştırmıştır. Yerleşim Politikaları: Netanyahu, Batı Şeria'da İsrail yerleşimlerini genişletme politikasını desteklemiştir. Bu politika, uluslararası topluluk tarafından genellikle kınanmış ve barış süreçlerini zorlaştırıcı bir etken olarak görülmüştür. Netanyahu'nun yerleşim politikaları, Filistin topraklarında İsrail varlığını artırma amacını taşırken, Filistinlilerle olan ilişkilerde gerginliğe yol açmıştır. Uluslararası Diplomasi ve İlişkiler: Netanyahu, İsrail'in uluslararası diplomatik ilişkilerini güçlendirmeye yönelik adımlar atmıştır. ABD ile yakın ilişkiler, Netanyahu'nun politikalarının merkezinde yer almaktadır. Ayrıca, Netanyahu'nun bölgesel müttefiklerle olan ilişkileri, Orta Doğu'daki stratejik dengeleri etkilemiştir. BARIŞ SÜRECİNDEKİ ÖNEMLİ DÖNÜM NOKTALARI Netanyahu'nun başbakanlığı dönemindeki barış süreci ile ilgili bazı önemli olaylar ve dönüm noktaları şunlardır: 2014 Gazze Savaşı: Netanyahu'nun liderliğinde, İsrail'in Gazze'ye yönelik askeri operasyonları (Operasyon Koruyucu Siper) büyük bir çatışmaya yol açtı. Bu savaş, barış müzakereleri üzerindeki etkisi nedeniyle dikkat çekti. Savaş sonrası ateşkes anlaşmaları, Netanyahu'nun güvenlik önceliklerine odaklandığını gösterdi. Trump'ın Barış Planı: 2020'de ABD Başkanı Donald Trump'ın açıkladığı Orta Doğu barış planı, Netanyahu'nun desteklediği bir inisiyatifti. Bu plan, Filistin topraklarının bölünmesini içermeyen ve İsrail'in bazı yerleşim bölgelerini ilhakını öngören bir öneriydi. Netanyahu'nun bu plana verdiği destek, Filistinlilerle olan ilişkilerde gerilimlere neden oldu. Abraham Anlaşmaları: Netanyahu'nun başbakanlığı sırasında İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn ile normalleşme anlaşmaları imzaladı. Bu anlaşmalar, İsrail'in Arap dünyasıyla ilişkilerinde önemli bir adım olarak değerlendirildi. Ancak, bu anlaşmaların Filistin barış sürecine etkisi tartışmalıdır. Yahudi Ulus Devlet Yasası: Netanyahu'nun desteklediği Yahudi Ulus Devlet Yasası, İsrail'in resmi dilini İbranice olarak belirlemiş ve İsrail'i bir Yahudi devlet olarak tanımıştır. Bu yasa, Filistinliler ve diğer etnik gruplarla ilişkilerde gerginlik yaratmış ve barış sürecine olumsuz etkilerde bulunmuştur. Binyamin Netanyahu'nun politikaları, Orta Doğu barış sürecinin seyrini önemli ölçüde etkilemiştir. Netanyahu'nun güvenlik odaklı yaklaşımı, iki devletli çözüm önerilerine karşıtlığı, yerleşim politikaları ve uluslararası diplomasi stratejileri, barış müzakerelerini karmaşık bir hale getirmiştir. Netanyahu'nun liderliğinde atılan adımlar ve gerçekleştirilen anlaşmalar, Orta Doğu'daki siyasi ve güvenlik dinamiklerini yeniden şekillendirmiştir. Netanyahu'nun politikalarının, barış süreci üzerindeki etkileri, hem bölgesel hem de uluslararası düzeyde geniş çapta analiz edilmeyi gerektirmektedir.

Ortadoğu da yaşanan savaşın gençler üzerindeki etkileri

Ortadoğu, tarih boyunca savaş ve çatışmaların merkezinde bir bölge olmuştur. Bölgedeki sıcak savaşlar, sadece askeri stratejilerle sınırlı kalmayıp, sosyal, kültürel ve psikolojik açılardan da geniş etkilere yol açmaktadır. Savaşın en belirgin sosyal etkilerinden biri, eğitim ve istihdam fırsatlarının kısıtlanmasıdır. Savaş bölgelerinde okulların ve eğitim kurumlarının kapanması, gençlerin eğitimine büyük zarar vermektedir. Bu durum, gençlerin gelecekteki kariyer fırsatlarını etkileyebilir ve onları işsizlik gibi sosyal sorunlarla karşı karşıya bırakabilir. Ayrıca, savaş nedeniyle ekonomik istikrarsızlık ve altyapı tahribatı, istihdam olanaklarını da sınırlamaktadır. Savaşlar aile yapısını ve sosyal bağları zedelemekte, gençlerin aile üyeleri arasında ayrılık yaşamasına veya ailelerinin ölümüne yol açmaktadır. Bu durum, gençlerin sosyal destek sistemlerinden mahrum kalmalarına ve aile içindeki rol değişikliklerine neden olmaktadır. Ayrıca, savaş sonucu göç ve yer değiştirme zorunluluğu, toplumsal bağların zayıflamasına ve sosyal uyum problemlerine yol açabilir. KÜLTÜREL KİMLİK VE AİDİYET Savaşlar, tarihi ve kültürel mirasın yok olmasına veya tahrip olmasına neden olabilir. Gençler, kültürel ve tarihi değerlerin kaybolduğunu görerek, kültürel kimliklerinde bir boşluk hissi yaşayabilirler. Bu durum, kültürel mirasa olan bağlılıklarını zayıflatabilir ve kültürel hafızanın korunmasını zorlaştırabilir. Savaşların yarattığı belirsizlik ve travma, gençlerin kültürel kimliklerini ve aidiyet duygularını etkileyebilir. Savaş bölgelerinde büyüyen gençler, kendilerini hem yerel hem de ulusal kimlikleri arasında bir çatışma içinde bulabilirler. Ayrıca, savaşın yarattığı bölgesel gerilimler, kültürel ayrışmalara ve etnik çatışmalara yol açabilir. TRAVMA VE PSİKOLOJİK SAĞLIK Savaşın en ciddi etkilerinden biri, travmatik olayların ve sürekli stresin gençlerin psikolojik sağlığı üzerindeki etkisidir. Gençler, bombalamalar, çatışmalar ve şiddet olayları nedeniyle travma yaşamakta, bu da PTSD (Travma Sonrası Stres Bozukluğu), anksiyete ve depresyon gibi psikolojik bozukluklara neden olabilmektedir. Uzun süreli stres ve travma, gençlerin genel psikolojik ve duygusal gelişimlerini olumsuz etkileyebilir. Savaş ortamı, gençlerin sosyal ve duygusal gelişimini etkileyebilir. Güvenlik duygusunun kaybolması, gençlerin sosyal ilişkilerini ve kendilik algılarını olumsuz yönde etkileyebilir. Ayrıca, savaşın yarattığı güvensizlik ortamı, gençlerin özsaygılarını ve sosyal becerilerini de olumsuz etkileyebilir. GÖÇ VE MÜLTECİLİK Savaşlar, komşu ülkelerde büyük mülteci krizlerine neden olabilir. Gençler, savaş nedeniyle ülkelerini terk etmek zorunda kalan mülteci aileleriyle birlikte yeni ülkelere göç etmek zorunda kalabilir. Bu göç süreci, yeni bir ülkeye entegrasyon, kültürel uyum ve sosyal kabul sorunları gibi zorlukları beraberinde getirebilir. Sıcak savaşların komşu ülkelerde yarattığı bölgesel güvensizlik, gençlerin yaşamlarını da etkileyebilir. Savaşın etkisi altındaki bölgelerde artan şiddet ve belirsizlik, komşu ülkelerdeki gençlerin güvenliğini tehdit edebilir ve sosyal huzursuzluklara yol açabilir. Ortadoğu’daki savaşlar, gençler üzerinde derin ve çok yönlü etkiler bırakmaktadır. Sosyal, kültürel ve psikolojik açıdan yaşanan bu olumsuz etkiler, gençlerin bireysel ve toplumsal gelişimlerini önemli ölçüde etkilemektedir. Bu nedenle, savaşların gençler üzerindeki etkilerini anlamak ve bu etkileri hafifletmeye yönelik stratejiler geliştirmek, bölgesel ve uluslararası düzeyde önemli bir gerekliliktir.