Nilüfer Çayı'nda umut ışığı: Yüzde 100’e varan arıtma başarısı
Bursa'nın güneyinde Uludağ'dan doğarak ovayı besleyen Nilüfer Çayı, çevresindeki yoğun sanayileşme nedeniyle yıllardır kirleniyor. Özellikle tekstil fabrikalarının kimyasal ve boyar madde atıkları nedeniyle çayda zaman zaman toplu balık ölümleri yaşanıyor. Tarım arazileri için vazgeçilmez bir su kaynağı olan Nilüfer Çayı'ndaki kirlilik, çevre ve halk sağlığı açısından ciddi tehdit oluşturuyor.
ÇEVRECİ ARITMA YÖNTEMİ: ŞEKER PANCARI VE ALG KULLANILDI
Bu çevre felaketine çözüm arayan Bursa Teknik Üniversitesi, sürdürülebilir ve doğal bir yöntem geliştirdi. Üniversitenin Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü öğrencileri Dilara Doğancı, Deren Öner ve Tuğçe Selvi, danışman öğretim üyesi Doç. Dr. Derya Ünlü ile birlikte, TÜBİTAK destekli bir proje kapsamında çalışmalara başladı.
Projenin merkezinde ise tamamen organik malzemeler var: şeker pancarı küspesi, alg ve su yosunu. Bu biyobozunur maddeler, özellikle tekstil sektöründen gelen boyar atıkları tutarak suda neredeyse tamamen ayrıştırabiliyor.
YÜZDE 100'E YAKIN TEMİZLİK BAŞARISI
Doç. Dr. Derya Ünlü, elde ettikleri başarıyı şu sözlerle anlattı:
"Şeker pancarı küspesinden ve alglerden elde ettiğimiz adsorban malzeme ile hem laboratuvar ortamında hem de gerçek atık sularda yaptığımız testlerde boyar maddeleri yüzde yüze yakın oranda arıttık. Bursa, tekstil sektöründe çok gelişmiş bir şehir. Ancak bu da boyar madde kirliliğini artırıyor. Biz bu kirliliğe karşı çevre dostu bir çözüm geliştirdik."
SADECE BOYAR MADDE DEĞİL, AĞIR METALLER DE HEDEFTE
Nilüfer Çayı'ndaki kirlilik sadece tekstil boyalarıyla sınırlı değil. Doç. Dr. Ünlü, yürüttükleri projenin kapsamının genişletileceğini belirterek, “Ağır metaller, uçucu organik bileşikler gibi zararlı maddeleri de aynı yöntemle arıtabilecek sistemler üzerine çalışıyoruz,” dedi. Ayrıca, geliştirilen bu adsorban malzemelerin filtre haline getirilerek fabrikalara entegre edilmesi planlanıyor. Bu sayede atık sular, deşarj edilmeden önce arıtılmış olacak.
KURAKLIĞA KARŞI SU TASARRUFU: SULAR DÖNGÜYE GİRMELİ
Sanayi kuruluşlarının suyu arıtarak tekrar kullanmasının önemine değinen Ünlü, su döngüsünün korunmasının kuraklıkla mücadelede kritik olduğunu vurguladı:
"Tekstil sektörü çok fazla su tüketiyor. Bu nedenle suların arıtılarak sistem içerisinde yeniden kullanılması gerekiyor. Eğer bu sağlanırsa hem çevre korunur hem de su kaynaklarının sürdürülebilirliği artırılır."
PROJENİN GELECEĞİ: SÜRDÜRÜLEBİLİR TEMİZLİK MÜMKÜN
Bursa Teknik Üniversitesi'nin geliştirdiği bu proje, sadece Nilüfer Çayı için değil, Türkiye genelindeki kirli su kaynakları için de umut verici bir örnek oluşturuyor. Organik atıklardan elde edilen bu çevreci çözüm, hem endüstriyel atıkların azaltılması hem de doğal kaynakların korunması adına önemli bir adım.