Şeriat nedir? Şeriat hangi ülkelerde var?

"Şeriat nedir? Şeriat hangi ülkelerde var? Kaç çeşit şeriat vardır?" sorularına yanıt aranıyor. Yapılan kısa bir araştırmanın ardından, "Şeriat nedir? Şeriat hangi ülkelerde var? Kaç çeşit şeriat vardır?" sorularına yanıt bulundu. Peki, "Şeriat nedir? Şeriat hangi ülkelerde var? Kaç çeşit şeriat vardır?" işte detaylar...

ŞERİAT NEDİR?

Şeriat: “Din”, “Allah’ın emri”, “İlâhî emir ve yasaklar” gibi manalara geliyor.

Sorularla İslamiyet'te yer alan bilgiye göre, İnsan, bir kavramı reddederken de kabul ederken de anlamını bilmeli, diye düşünüyoruz. Taraftar olmak veya olmamak ayrı mesele.

En çok tartışılan kavramlardan biri de “şeriat.” Bu konuda bir çok kişinin kafası bir hayli karışık. 

Önce, Şemseddin Sami Efendinin, dilimizin en esaslı lugati olarak bilinen “Kamus”una bakalım:

Şeriat, “evamir ve nevahi-yi İlahiyye ve âyet ve hadis ve icma-ı ümmet esasları üzerine müesses kanun-u İlahi” diye tarif ediliyor.

Tarifte iki unsur dikkat çekiyor. Biri, şeriatın “İlahi emirler ve yasaklar” oluşu. Diğeri, bu İlahi kanunların “âyet, hadis ve icma” denilen temeller üzerine kurulu bulunduğu.

Ömer Nasuhi Bilmen ise, “Hukuk-u İslamiyye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kamusu” adlı mükemmel eserinde bu ıstılahı ayrıntılı biçimde şöyle açıklıyor:

“Şeriat, din lisanında, Cenab-ı Hakk'ın, kulları için vazetmiş olduğu dini, dünyevi ahkamının heyet-i mecmuasıdır. Bu itibarla şeriat, din ile müradif olup, hem ahkam-ı asliye denilen itikadiyatı, hem ahkam-ı fer'iye-i ameliye denilen ibadet, ahlak ve muamelatı ihtiva eder.” 

KAÇ ÇEŞİT ŞERİAT VARDIR?

Bediüzzaman ise, şeriatı tarif ederken şunları söylüyor:

“Şeriat ikidir. Birincisi, alem-i asgar olan insanın ef'al ve ahvalini tanzim eden ve sıfat-ı kelamdan gelen bildiğimiz şeriattır. İkincisi, insan-ı ekber olan alemin harekat ve sekenatını tanzim eden, sıfat-ı iradeden gelen şeriat-ı kübra-yı fıtriyedir ki, bazan yanlış olarak tabiat tesmiye edilir.”

Bu tanımda da önemli noktalar vardı. Şeriatı ikiye ayırarak tarif ediyor, tabiat mefhumuna da açıklık getiriyordu Bediüzzaman.

1. “Küçük âlem” olan insanın fiillerini ve işlerini düzenleyen ve Allah'ın “kelam” sıfatından gelen bildiğimiz şeriat.
2. “Büyük insan” olan âemin hareketlerini ve durumlarını düzenleyen şeriat.
3. Maddi âlemdeki kanunlara “tabiat” demek yanlış. Çünkü, bu kavram Allah'ı hatıra getirmiyor. Oysa, bu “fıtri” kanunları koyan ve tatbik eden O'dur. 

ŞERİAT HANGİ ÜLKELERDE VAR?

Şeriatın tam anlamıyla uygulandığı veya hukuk sistemine entegre edildiği bazı ülkeler şunlardır:

Suudi Arabistan: Suudi Arabistan, şeriatın en katı bir şekilde uygulandığı ülkelerden biridir. Ülkede şeriat yargı sistemi etkin bir şekilde kullanılmakta olup, özellikle ceza hukuku alanında sıkı kurallar bulunmaktadır.

İran: İran, İslam Cumhuriyeti olarak bilinir ve ülkede şeriat hukuku, devletin temel yapısını oluşturur. İran'da yargı sistemi büyük ölçüde şeriat hükümlerine dayanır.

Afganistan: Afganistan'da Taliban'ın kontrolü altındaki dönemlerde ve bazı bölgelerde şeriatın etkili olduğu bilinmektedir. Ancak, ülkedeki siyasi durum değiştikçe şeriatın uygulanma şekli de değişebilir.

Pakistan: Pakistan, resmi olarak İslam Cumhuriyeti olarak adlandırılır ve ülkede şeriat yasaları bulunmaktadır. Ancak, ülkede laik yasalar da mevcuttur.

Arap Emirlikleri (Bazıları): Birçok Arap Emirliği, özellikle Abu Dabi, Dubai ve Şarika gibi emirliklerde, şeriat hükümlerinin yasal sistemde etkili olduğu bilinmektedir.

Bu ülkelerde şeriatın uygulanma şekli ve etkisi zaman içinde değişebilir. Ayrıca, çoğu Müslüman ülkede şeriatın tam anlamıyla uygulanmadığı, hukuki sistemlerin laik veya karma olduğu bilinmelidir.