Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

Mehmet Kaplan kimdir? Mehmet Kaplan'ın hayatı, edebi kişiliği ve eserleri...

Mehmet Kaplan, (5 Mart 1915, Sivrihisar - 23 Ocak 1986, İstanbul), Türk edebiyat kuramcısı, eleştirmen, edebiyat tarihçisi, yazardır. Mehmet Kaplan, metin tahlili metodunu ilk kullanan edebiyat kuramcısı olarak adını tarihe yazdırmıştır.

Haber Giriş Tarihi: 01.06.2024 22:22
Haber Güncellenme Tarihi: 10.06.2024 18:24
Kaynak: Onur KIZILKAYA
Mehmet Kaplan kimdir? Mehmet Kaplan'ın hayatı, edebi kişiliği ve eserleri...

Mehmet Kaplan, 1915'te Eskişehir Sivrihisar'da dünyaya geldi.

Çocukluk yıllarında tren garında seyyar satıcılık yaptı. 1939 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk dili ve edebiyatı bölümünden "Emir Sultan" üzerine hazırladığı lisans tezi ile mezun oldu.

Aynı yıl Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuad Köprülü tarafından asistan namzedi olarak mezun olduğu bölüme alındı.

İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu ve Edebiyat Fakültesi'ndeki eğitiminde Köprülü dışında Ali Nihad Tarlan ve Reşit Rahmeti Arat etkilenerek onların profillerini devam ettirme eğiliminde oldu.

Ancak fakülteye Maârif Vekaleti tarafından profesör olarak atanan Ahmet Hamdi Tanpınar'ı kültür, sanat ve şahsiyetiyle daha çok beğeniyordu. Tanpınar onun kariyerinde etkili bir isim oldu ve zamanla dost oldular. Köprülü, siyasette devam edince kendisi de Ahmet Hamdi Tanpınar yönetimindeki "Tanzimat sonrası Türk edebiyatı" kürsüsüne katıldı. Tanpınar'ın asistanlığında bulunarak Namık Kemâl'e dair yazdığı monografi ile 1942'de Türk edebiyatı dalında Ali Nihat Tarlan sonrasında ikinci, yeni Türk edebiyatı dalında ise doktorasını tamamlayan ilk kişi oldu.

Bu tezi, "Namık Kemal: Hayatı ve Eserleri" başlığıyla kitap olarak da yayınlandı. 1958'de Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde kurucu dekan olarak 2 yıl görev yaptı ve burada Türk dili ve edebiyatı bölümünü kurdu, 1960'ta İstanbul'a döndü.

Mehmet Kaplan,1962'ye kadar Tanpınar'la beraber çalıştı. Tevfik Fikret hakkındaki tezi ile 1946'da doçent, 1952'de ise "Şiir Tahlilleri" başlıklı çalışmasıyla 37 yaşında profesör oldu. Aynı zamanda Kültür ve Milli Eğitim Bakanlığı komisyonlarında görev aldı.

1963'te Tanpınar'ın ölümünden sonra onun bütün şiirlerini psikolojik yöntemlerle incelediği "Tanpınar'ın Şiir Dünyası" başlıklı eserini yayımladı.

1965'te "Cumhuriyet Devri Türk Şiiri" olarak da bilinen Şiir Tahlilleri"nin ikinci cildini, 1967'de çeşitli konulardaki denemelerinden oluşan "Nesillerin Ruhu"nu, 1969'da "Büyük Türkiye Rüyası"nı, 1979'da "Hikâye Tahlilleri"ni ve 1981'de "Tip Tahlilleri"ni yayınladı. 20'ye yakın öğrenciye doktora hocalığı yaptırdı. Abdullah Uçman'a göre fakültenin altın çağında en önde gelen hocalarındandı. İnci Enginün ve Zeynep Kerman gibi isimler onun asistanlarıydı.

Mehmet Kaplan, bir yazısında Fransız filozof Alain'nden "mürşidim" şeklinde bahsetmektedir. Ondan K. Domaniç imzasıyla tercümeler yaparak yabancı dilini geliştirmiştir. Uçman'a göre Kaplan, yazarken düşünenlerdendir ve bu nedenle akranlarına göre az sayıda eser vermiştir. Düşünsel makalelerinde kültür meselesi önemli bir yer tutmaktadır. 100'e yakın kitaplara girmemiş fikri yazıları bulunmaktadır. Bu yazıları ağırlıkla folkloriktir. Fikri hayatında Ziya Gökalp, Ahmet Hamdi Tanpınar, Mümtaz Turhan ve Nurettin Topçu'dan etkilenmiştir. Uçman'a göre Yahya Kemal ve Tanpınar çizgisini devam ettiren bir isimdir. Metin tahlili metodunu ilk kullanan edebiyat kuramcısıdır.

Mehmet Kaplan kimdir? Mehmet Kaplan'ın hayatı, edebi kişiliği ve eserleri... -Bursa Hayat Gazetesi-2

ESERLERİ...

Tevfik Fikret (1946)

Namık Kemal Hayatı ve Eserleri (1948)

Tanpınar'ın Şiir Dünyası (1964)

Cumhuriyet Devri Türk Şiiri (1965)

Nesillerin Ruhu (1967)

Büyük Türkiye Rüyası(1969)

Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar (1976)

Oğuz Kağan Destanı (1979)

Kültür ve Dil (1982)

Yahya Kemal (1982)

Kaynak: Onur KIZILKAYA

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
logo
Bursa Hayat Gazetesi En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.