İstanbul’da tarihi buluşma: Rusya ve Ukrayna 3 yıl sonra aynı masada

Şubat 2022'de başlayan kanlı savaşın ardından Türkiye, diplomatik çözüm çabalarında kritik bir rol oynamaya devam ediyor. O dönem hem Antalya hem de İstanbul’da müzakerelere ev sahipliği yapan Türkiye, 3 yıl sonra bir kez daha Rusya ve Ukrayna heyetlerini İstanbul’da aynı masaya oturtmayı başardı.

İlk görüşme 16 Mayıs’ta İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde yapıldı. Görüşmelerde, 1000’e 1000 büyük bir esir takası için anlaşmaya varılırken, ateşkes süreci ve devam eden müzakereler hakkında da önemli kararlar alındı. Her iki taraf da müzakerelerin sürdürülmesi yönünde mutabakata vardı. Esir takasının 25 Mayıs’ta tamamlandığı bildirildi.

Yeni tur görüşmelerin ise 2 Haziran Pazar günü İstanbul’da Çırağan Sarayı’nda yapılması bekleniyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bu öneriyi kamuoyuyla paylaşırken, görüşmeler için hazırlanan "sürdürülebilir çözüm" odaklı memorandumun da sunulacağını belirtti. Kremlin, Rus heyetinin müzakerelere hazır olduğunu duyurdu.

Ukrayna tarafı ise, 2. tur görüşmeler için hazırlıklarını tamamlarken, Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ukrayna heyetine Savunma Bakanı Rüstem Umerov’un başkanlık edeceğini açıkladı.

TÜRKİYE’NİN ARABULUCULUK ROLÜ GÜÇLENİYOR

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, müzakerelerin yeniden başlamasında önemli rol oynadı. 26-27 Mayıs’ta Moskova’yı ziyaret eden Fidan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından kabul edildi. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile yapılan ortak basın toplantısında, Türkiye’nin müzakere sürecine ev sahipliği yapmasından duyulan memnuniyet dile getirildi. Lavrov, “Türkiye'nin yeniden Ukrayna tarafıyla doğrudan müzakere imkanlarını sağlamasına değer veriyoruz” ifadelerini kullandı.

Ardından Ukrayna'nın başkenti Kiev'e geçen Fidan, Devlet Başkanı Zelenskiy ve Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha ile görüştü. Fidan burada da Türkiye’nin barıştan yana tutumunu ve iki tarafla da kurduğu dengeyi bir kez daha vurguladı.

ABD’DEN DİKKAT ÇEKEN AÇIKLAMALAR

Müzakerelere dolaylı destek veren ABD tarafında ise dikkat çeken açıklamalar geldi. ABD Başkanı Donald Trump, 19 Mayıs’ta Putin ile yaptığı telefon görüşmesini “çok iyi geçti” sözleriyle yorumladı. Ancak Trump, Rusya’nın ateşkes konusunda yavaş ilerlediğini belirterek, “Putin iki haftada sonuç almazsa farklı yollar deneriz” uyarısında bulundu.

Trump ayrıca, Rusya’nın son hava saldırılarının ardından “Putin tamamen çıldırdı” ifadelerini kullanırken, Putin’in “ateşle oynadığını” ve kendisi olmasa Rusya’nın çok daha büyük sorunlar yaşayacağını savundu.

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ise İstanbul’da doğrudan görüşmelerin gerçekleşmesinden memnuniyet duyulduğu, ancak ABD’nin müzakerelere resmi temsilci gönderip göndermeyeceğinin net olmadığı bildirildi.

MÜZAKERELER ÖNCESİ SALDIRILAR TIRMANDI

İstanbul’daki ikinci tur müzakerelere saatler kala, cephe hattında ise gerilim yeniden tırmandı. Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’nın Murmansk, İrkutsk, İvanovo, Ryazan ve Amur bölgelerinde yer alan askeri hava üslerine FPV tipi İHA’larla saldırı düzenlediğini açıkladı. Bazı uçakların alev aldığı ve üslerde ciddi hasar oluştuğu bildirildi.

Ukrayna kaynakları ise 40’tan fazla Rus uçağının hasar aldığını ve saldırılarda A-50 erken uyarı sistemleri ile Tu-95 ve Tu-22M3 bombardıman uçaklarının hedef alındığını ileri sürdü. Sosyal medyada paylaşılan görüntüler, saldırıların çapını gözler önüne serdi.