Atatürk döneminde sokak köpekleri için hangi karar alındı? İlber Ortaylı anlattı

Tarihçi ve yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, Atatürk döneminde kuduz vakalarını önlemek amacıyla alınan sert tedbirleri ve günümüzdeki sokak hayvanlarıyla ilgili yasa tartışmalarını değerlendirdi. Haber Global'e verdiği röportajda Ortaylı, 13 Haziran 1932 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan genelgeyle, sahipsiz ve maskesiz dolaşan köpeklerin itlaf edilmesi kararının alındığını belirtti. Bu kararın arkasındaki temel gerekçenin, kuduz riskini en aza indirmek olduğunu vurguladı.

Prof. Dr. İlber Ortaylı, "Sokaklarda gezinen sürülerin kuduz salgını saldığı açıkça söylenir. İtlaf emri her zaman verilir. Anadolu'dan hayvanlarla köpekler getirilir, sonra atılır. Bu adetidir milletin. O şehirler bir sürü köpek sürüsü ile dolar. Üreme olur, kontrol yapılamaz" şeklinde konuştu.

Atatürk döneminde alınan genelgenin, köpeklerin kuduz taşıma riski nedeniyle hayati önem taşıdığını vurgulayan Ortaylı, günümüzde de benzer tartışmaların yaşandığını ifade etti. Meclis'teki hayvanseverlik ve halk sağlığı arasındaki dengeye dair tartışmaların önemine değinerek, köpeklerin kontrol altına alınması gerektiğini ve kısırlaştırma gibi yöntemlerin önemini vurguladı.

"Gerçekten kuduz taşıyanlar tespit edilir, onun için uyutma olabilir" diyen Ortaylı, belediyelerin bu konuda daha etkin olması gerektiğini belirtti. Ayrıca, çeteleşen köpeklerin insanlara saldırı riskine de dikkat çekti ve bu durumun kontrol altına alınması gerektiğini ifade etti.

İLBER ORTAYLI KİMDİR? 

Kökleri Kafkasya'ya uzanan köklü bir aileden gelen İlber Ortaylı, 21 Mayıs 1947'de Avusturya'nın Bregenz şehrinde dünyaya gelmiştir. Annesi Şefika Ortaylı (1918-2020), Kırım'ın önde gelen asilzade ailelerinden Karaşay ailesine mensuptu ve Stalingrad'da Rus Dili ve Edebiyatı okumuştu. Babası Kemal Ortaylı ise Kırım doğumlu bir uçak mühendisiydi ve Türkçeye Kırım tarihi ve Tatarlar üzerine eserler ve makaleler çevirmiştir.

Ortaylı, Türkçe, Almanca ve Rusçanın konuşulduğu ev ortamında büyümüş ve bu dilleri ana dili gibi öğrenmiştir. Annesi Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde yıllarca hocalık yapmıştır. Ortaylı'nın Enver, Emeldar ve Nuriye adında üç kardeşi de vardır.

Uzun ve parlak kariyeri boyunca Ortaylı, sadece Türkiye'de değil, uluslararası alanda da saygın bir isim haline gelmiştir.

Türk Tarih Kurumu şeref üyeliği, Uluslararası Osmanlı Etütleri Komitesi yönetim kurulu üyeliği, Avrupa İranoloji Cemiyeti ve Avusturya-Türk Bilimler Forumu üyeliği gibi unvanlar, Ortaylı'nın tarih alanındaki derin bilgi birikimini ve saygınlığını açıkça göstermektedir.