Otomotiv devi markalar çip kriziyle karşı karşıya

Küresel otomotiv endüstrisi, pandemi ve önceki çip krizlerinin yaralarını sarmaya çalışırken bu kez Hollanda ile Çin arasındaki gerilim nedeniyle yeni bir tedarik darbesiyle karşı karşıya kaldı. Hollanda hükümetinin, Çinli Wingtech’e ait çip üreticisi Nexperia’nın kontrolünü devralması, Pekin’in sert tepkisiyle birleşerek sektör genelinde domino etkisi yarattı. Nissan, Honda ve Bosch gibi büyük üreticilerin üretim planları doğrudan etkilendi.

KRİZİN ODAĞINDA NEXPERIA VAR

Hollanda, güvenlik kaygıları ve yönetim eksiklikleri gerekçesiyle eylül ayında Nexperia’nın kontrolünü fiilen üstlendi. Bu hamle Çin’in tepkisini çekti ve ülke, Nexperia çiplerinin ihracatını durdurarak ilk misillemesini yaptı. Sevkiyatlar daha sonra kısmen açıldı, ancak Çin, Hollanda’nın kontrolü geri bırakmasını şart koştu. Bu süreç üretim zincirinde ciddi aksamalara yol açtı.

OTOMOTİVİN KIRILGAN NOKTASI ORTAYA ÇIKTI

Pandemi sonrası üreticiler “hazırlıksız yakalanmayacağız” dese de, düşük teknolojili çiplerde bile Çin’e olan bağımlılık bir kez daha ortaya çıktı. Seraph Consulting CEO’su Ambrose Conroy, durumu “Hiç kimse jeopolitik bir kesintiye hazır değildi” sözleriyle özetledi. Kritik çiplerin yokluğu, üretim hatlarını hızla durma noktasına getirdi.

PEKİN’İN MİSİLLEMESİ ÜRETİMİ DURDURDU

Çin, Nexperia’nın İnci Nehri Deltası’ndaki fabrikasında paketlenen çiplerin ihracatını durdurdu. Bu çipler, araçlarda fren sistemlerinden elektrikli camlara kadar birçok bileşenin çalışmasını sağlıyor. Yokluk, Nissan ve Honda’yı üretimi kısmaya, Bosch’u ise fabrika çalışma saatlerini azaltmaya zorladı. Sektörde, “5 dolarlık çip bulunamadığı için 40 bin dolarlık araç üretilemiyor” gerçeği yeniden gündeme geldi.

YENİ ŞART: YUAN ÖDEMESİ

Krizin derinleştiği dönemde Nexperia, bazı müşterilere satışa yeniden başladı ancak ödemelerin yalnızca yuan ile yapılmasını şart koştu. Tüm işlemler bu para birimi üzerinden yürütülemediği için sevkiyatlar Dongguan tesislerinde birikmeye başladı. Apple tedarikçisi JABIL ve Avusturyalı Melecs bir çözüm bulsa da Bosch gibi büyük üreticiler alternatif üretmekte zorlandı.

DEV MARKALAR ÜRETİMİ DURDURMA NOKTASINDA

ABD Başkanı Donald Trump’ın Seul’de Çin lideri Şi Cinping ile görüşmesinin ardından bazı ihracat kısıtlamaları gevşedi. Bu durum, üretimi durdurmaya günler kalan Bosch, ZF Group ve Hella’ya nefes aldırdı. Yine de uzmanlar, yıl boyunca yeni tedarik kesintilerinin olacağını öngörüyor. Nissan’ın en çok satan modeli Rogue SUV’nin üretiminde yaşanan kısıtlamalar, krizin ciddiyetini gösteriyor.

SEKTÖR DERS ALABİLDİ Mİ?

Analistler, otomotiv sektörünün hâlâ kırılgan olduğunu belirtiyor. Julie Boote, “Birkaç aylık stok tutmaları gerekirdi” derken, Nissan yöneticisi Guillaume Cartier, tedarik zincirini değiştirme sürecinin zaman aldığını vurguluyor. Cartier, “Üç yılda tüm sistemi değiştirebileceğinize inanıyor musunuz?” diyerek geçmişten ders almanın kolay olmadığını ifade ediyor.

TEDARİK DARBOĞAZI SÜRÜYOR

Sorun sadece tedarik eksikliği değil; çiplerin araçlara entegrasyonu da krizi derinleştiriyor. Nexperia yarı iletkenleri çoğunlukla bileşenlerin üzerine doğrudan lehimlendiği için alternatif çipe geçmek hemen mümkün olmuyor. Hella, yeni tedarikçileri değerlendiriyor, ancak test süreçlerinin bir yıla kadar sürebileceği belirtiliyor. Uzmanlar, tedarik çeşitlendirmesinin şart olduğunu ancak maliyet ve zamanın sektörü zorladığını ifade ediyor.

NEXPERIA AVRUPA İÇİN STRATEJİK ÖNEM TAŞIYOR

Nexperia, Almanya’daki otomotiv devleri için kritik bir tedarikçi konumunda. Hamburg’daki tesiste 1600 kişi çalışıyor ve fabrika 175 milyon euroluk modernizasyon sürecinden geçiyor. Şirket yöneticileri, Batı ve Çin arasındaki gerilim artarsa Avrupa ve Çin için ayrı tedarik zincirleri kurmayı planladıklarını açıkladı.