Hava kirliliği sağlığı tehdit ediyor! ‘Orman yangınları etkiyi katlıyor’

Uludağ Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. S. Sıddık Cindoruk, hava kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Hava kirleticilerin, diğer kirlilik türlerinden farklı olarak doğrudan solunum yoluyla akciğerlere ulaştığını belirten Cindoruk, “Bu maddeler alveoller yoluyla kana karışarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Kanser, astım, bronşit ve KOAH gibi hastalıkların artışında hava kirliliğinin payı büyük” dedi.

KENTLERDE RİSK DAHA YÜKSEK

Sanayi, ulaşım ve kontrolsüz kirletici kaynakların kentlerde yoğunlaştığını söyleyen Cindoruk, endüstriyel emisyonların ve ulaşım kaynaklı kirliliğin mutlaka kontrol altına alınması gerektiğini vurguladı. Elektrikli araç kullanımının bu noktada önemli bir adım olabileceğini dile getirdi.

ORMAN YANGINLARI ÇİFTE ZARAR VERİYOR

Ormanların, havadaki karbondioksit ve kirleticileri tutarak önemli bir işlev gördüğünü hatırlatan Cindoruk, yangınlar sırasında atmosfere büyük miktarda zararlı madde yayıldığını söyledi. “Karbonmonoksit, azot oksitler, metan gazı, partikül maddeler ve kanserojen etkisi kanıtlanmış bazı kirleticiler yangın sırasında açığa çıkıyor. Ayrıca kül ve is, rüzgârla uzak mesafelere taşınarak çevre illeri bile etkileyebiliyor” diye konuştu.

MARUZİYET SÜRESİ BELİRLEYİCİ

Hava kirliliğinin etkilerinin, kirletici yoğunluğu ve maruziyet süresiyle doğru orantılı olduğunu vurgulayan Cindoruk, “Yüksek konsantrasyonlarda sadece birkaç saatlik maruziyet bile hastalığa neden olabilir. Düşük konsantrasyonlarda ise bu süre yıllara yayılabilir” ifadelerini kullandı.

MASKESİZ ÇIKMAMAK GEREKEBİLİR

Kentlerdeki mevcut hava kirliliği seviyesinin dahi sınır değerlerin üzerinde olduğunu belirten Cindoruk, özellikle sanayi tesisleri, endüstriyel kazalar veya orman yangınları gibi durumlarda maske kullanımının önemine değindi. Ayrıca bu dönemlerde pencerelerin kapalı tutulmasının da bir önlem olabileceğini söyledi.

DOĞAL TEMİZLİK YÖNTEMLERİ

Havanın doğal yollarla temizlenmesinde yeşil alanların artırılması, rüzgâr koridorlarının açık tutulması ve düzenli yağışların etkili olduğunu belirten Cindoruk, “Hava kirliliğini önlemenin en etkili yolu, kirleticilerin atmosfere ulaşmadan önce tutulmasıdır” dedi.