Bursa’nın unutulan alimi: Zerde Dede

Evliyalar ve erenler şehri Bursa, tarih boyunca pek çok önemli isme ev sahipliği yapmıştır. Ancak bu manevi büyüklerden bazıları zamanla unutulmaya yüz tutmuştur. Bunlardan biri de halk arasında “Zerde Dede” ya da “Çocuk Dedesi” olarak bilinen alimdir.

Osmangazi ilçesine bağlı Pınarbaşı’nda bulunan İzzettin Camii’nin mihrabının arkasında yatan Zerde Dede’nin, özellikle çocuklarla ilgili manevi bir kişiliğe sahip olduğu rivayet edilir. Halk arasında anlatılanlara göre, altını ıslatan çocukların bu alışkanlıktan kurtulması için cuma saatlerinde insanlar türbesine gelir, burada belirli sayıda; bazı rivayetlere göre yedi, bazılarına göre ise gönülden geçtiği kadar tur atarlardı. Ardından çocuğun altını ıslatma sorunu ortadan kalktığında, dua eden kişi cuma günü gelip zerde tatlısı yaparak dağıtırdı.

Zerde Dede’nin, yaklaşık 700-800 yıl önce yaşadığı ve Horasan erenlerinden olduğu söylenmektedir. Horasan erenleri, Emevi zulmünden kaçıp Horasan’a sığınan Ehl-i Beyt mensupları olup, Türk milletinin manevi mimarları arasında sayılırlar. Anadolu’nun İslamlaşmasında ve Türkleşmesinde önemli bir rol oynayan bu erenlerin, Bursa’da da izleri bulunmaktadır. Rivayetlere göre, Zerde Dede de bu bölgeye gelerek burada yaşamış ve günümüzde Pınarbaşı Mahallesi olarak bilinen bölgede bir tekkede zerde tatlısı yapmıştır. İsmini de buradan aldığı düşünülmektedir.

Ancak yıllar içinde, özellikle çocukları için şifa arayan ailelerin ziyaret ettiği bu manevi mekan, unutulmaya yüz tutmuş durumda. Bursa gibi evliyalar ve erenlerle anılan bir şehirde, Zerde Dede gibi önemli bir zatın mahalle arasında kalmış olması ve günümüzde pek az kişi tarafından bilinmesi ise üzücü bir durum olarak değerlendiriliyor.