Bursa'nın şehzadesi 'Orhangazi'

Ali KAMUR

Eskilerin 'Pazarköy' olarak andığı, bizlerin ise Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Bey'in oğlundan aldığı ismiyle bildiğimiz Orhangazi; İznik Gölü içerisinde tarihi, turistik güzellikleri ve sımsıcak insanlarıyla Bursa'nın görülmeye değer ilçesidir aslında... Orhangazi´nin bilinen en eski sakinleri Bitinyalılardır. M.Ö 74 yılından sonra, Romalılar´ın egemenliğine girmesiyle 3. Yüzyılda Orhangazi'nin olduğu bölge, Basilinapolis adını alarak kent derecesine yükselmiştir. Roma İmparatorluğu´nun ikiye ayrılmasından sonra Basilinapolis, 395 yılında Bizans Devleti´ne bağlanmıştır. Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin oğlu Orhan Gazi, Bursa ve civarında fetihler düzenleyerek bölgeleri bir bir topraklarına katar. Bizanslıların egemenliğinde olan eski Orhangazi, 1332 yılında Orhan Bey tarafından fethedilir. Bu fethin gerçekleşmesi ile beraber Orhan Bey'in 1362 yılında Türk aşiretlerini buraya getirmesiyle Orhangazi bölgesi, Türklerin yeni yaşam alanı olarak kullanılmış. Bizanslıların elinden alındığında Basilinapolis olan bölgenin adı önce Pazarköy'e daha sonra kurucusu Orhan Bey'in ismini alarak, 'Orhangazi' olmuştur.

 MEŞHUR GEDELEK TURŞUSU

Turşularının namı ilçe ve il sınırlarını aşan Gedelek, Orhangazi'ye bağlı bir köyüdür. Orhangazi ile Gemlik arasında yer alan Gedelek, Türkiye'nin en önemli turşu üretim merkezlerinden biri olma özelliğini de taşır. Turşularının tadını Gedelek'in suyundan aldığı söyleyen köylüler, turşularına o kadar sahip çıkar ki Gedelek için 'Turşunun Anavatanı' demekten de asla çekinmezler. Köy yakınında Pınarbaşı adıyla bol suyu bulunan bir pınar ve mesire yeri vardır. Bu pınardan akan kireçli su ile yapılan turşular; sert ve lezzetli olması yönüyle farklıdır. Gedelek, şanını gerçekten de bu suyla yapılan turşusuna borçludur.

ZEYTİN MEMLEKETİ

Ağızda hoş bir tat bırakan ve sofralık zeytinler arasında önemli bir yeri olan Orhangazi zeytini, iri taneli özelliği ile de ciddi bir kaliteye sahiptir. İlçe girişinden başlayan zeytin işleme merkezleri, zeytin satış dükkânları, yol boyu zeytin ağaçları ile Orhangazi; tam bir zeytin memleketidir. İlki 1978 yılında ve her sene Kasım ayının ilk haftası yapılan Zeytin Festivali, Orhangazi Belediyesi tarafından çeşitli kurumların desteğiyle günümüze kadar gelmiş. Halk oyunları, konserleri, yarışmaları, Kervan Geçişi ve 'Zeytin Güzeli' ile festival, ilçede görsel bir şölen havasında kutlanıyor. Orhangazi'de yapılan bir diğer festival ise yaz aylarında yapılan ve dünyanın birçok ülkesinden folklor ekiplerinin katılmasıyla uluslararası niteliği olan Folklor Festivali'dir.

 KERAMET ILICASI

Orhangazi'ye 18 kilometre uzaklıktaki Keramet Köyü'nün İznik Karayolu'na çok yakın bir bölümünde yer alan Ilıca, kayaların arasından devamlı kaynayan suyu ile her mevsim yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağıdır. Sodalı olarak bilinen Keramet Ilıcası'nın suyu, içerdiği diğer mineraller açısından cilt ve deri hastalıklarına da iyi gelmektedir. Bu kaplıcanın suyunun kükürtlü olması nedeniyle yörenin en güzel zeytinleri burada yetişmektedir. İznik Gölü ile ılıca arasında sadece 200 metre kadar uzaklıktadır. Doğal bir havuz görünümündeki ılıca; sakin ve huzurlu çevresi, doğal güzellikleri ve seyrine doyum olmayan güneşin batışı ile İznik Gölü manzarası, görülmeye değer.

GÖL ORHANGAZİ'DEN FARKLI BİR GÜZELLİĞE SAHİP

Evliya Çelebi İznik Gölü'nü seyahatnamesinde kaleme alırken; "Batı tarafındaki Pazarköy kasabasının minareleri görünür" ifadesinde olduğu gibi Orhangazi, İznik Gölü'nün diğer yakasında yer alır. Yakınlığıyla ve yüzde 51'i Orhangazi'nin sınırında olduğu söylenen İznik Gölü, Orhangazi'de görülmeye değer önemli duraklar arasında İznik Gölü'nün çevresi, çam ağaçlarıyla kaplı eşsiz bir doğaya sahiptir. Eski iskele yakınındaki sahilden göle doğru uzanan sazlıkların ve eski iskeleden geriye kalan ahşap direklerin üzerindeki deniz kuşlarının bekleyişi, güzel bir tablo niteliği taşıyor. Yazın göl sahili ve piknik alanları bölge halkının yanı sıra yerli ve yabancı turistlerin yoğun ilgisiyle dolup taşmaktadır. Gölde bu yıl başlayan Orhangazi ve İznik arası göl taşımacılığı da yapılmaktadır. Hafta sonları yöre halkı ve turistler seferlere büyük ilgi göstermektedir. Gölün temiz havasını içinize çekerek, restoranda afiyetle yiyeceğiniz leziz göl balığıyla ya da çay bahçesinde yudumlayacağınız tavşankanı bir çayla göl manzarasının tadını doyasıya çıkarabilirsiniz.

IZGARADA TEREYAĞLI KAŞARLI GÖL BALIĞI

Orhangazi'de pek çok lezzeti keşfetmeniz mümkün özellikle; tadıyla ünlü sofralık siyah zeytini, namı Orhangazi'yi aşmış Gedelek turşusu, merkezde yer alan ve ilçenin en eski kasaplarından olan Elmas Kasap'ın kendisine has sucukları keşfedilmeye değer lezzetlerdendir. Özellikle ilçe halkının 'Turist Yolu' olarak adlandırdığı Orhangazi yolu üstündeki balıkçılarda ve göldeki restoranlarda yiyebileceğiniz ızgarada yapılan tereyağlı kaşarlı göl balığının tadı damağınızda kalacak. Kişi sayısına göre hazırlanan bu eşsiz lezzetin görünümü, pizzayı anımsatıyor.