Bursa'nın incileri : Hanlar

Nagihan ER

Geçmişte uzak diyarlardan gelen tüccarların, seyyahların, dervişlerin ve keşişlerin Bursa'da konakladığı hanlar; bugün yapıldığı dönemin tarihini yansıtmasının yanı sıra yerli ve yabancı turistlerin uğrak mekanlarından olmasıyla adeta eski vazifesini yerini getirir nitelikte...

KOZA HAN

Bursa şehrinin göz bebeği Koza Han, Bursa Ulu Camisi ile Orhan Camisi arasında bulunmaktadır. Beyazıt'ın İstanbul'da yaptırdığı Beyazıt Külliyesi'ne kiralık olarak kullanılmak için 1490-1491 tarihleri arasında yaptırılmıştır. İpeğin zarafetinin gösterildiği yer olarak bilinen Koza Han, halen Bursa ekonomisine ipekçilik alanında katkılarını sürdürmektedir. Üst katında ipek mamullerini satan kaliteli dükkanların yanı sıra alt katta da kafeteryalar mevcuttur. Bursa'ya gelen yerli-yabancı turistlerin vazgeçilmez mekanlarındandır. 

PİRİNÇ HAN

Bursa'nın tarihi hanlarından olan Pirinç Han Bakırcılar Çarşısı ile Zafer Çarşısı arasında bulunmaktadır. 1508 yılında, Sultan II. Beyazıt, İstanbul'daki vakıflarına gelir sağlamak amacıyla yaptırmıştır. Bursa'ya gelen yabancı tüccarların konaklama yeri olarak da kullanılmıştır. Önceleri tahıl ve özellikle de pirinç satılan han olduğu için bu adı almıştır. Hanın 1985 yılındaki restorasyonu sırasında, Venedik ve Osmanlı'ya ait altın sikkeler bulunmuştur. Han, 16 yıldır aslına uygun olarak onarılmış özel şahsa ait olan işletmelerle hizmet vermektedir.  

BALİBEY HANI

Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk üç katlı hanı olma özelliği taşıyan Balibey Han, Yenişehir'deki mescit ve imarethanesine gelir getirmek amacıyla Osmanlı Devleti'nin ilk devir ünlü devlet adamlarından Hamza Bey tarafından yaptırılmıştır. Bursa'da yapılmış önemli ticari mekânlardan biri olan Balibey Hanı, 2006 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin çalışmaları ile restore edilmeye başlanmış ve 2008 yılında da şehriyle buluşmuştur.   

GEYVE HAN

Kapalıçarşı'daki Demirkapı Çarşısı'nın yanındadır. XV. Yüzyılda, Ahi Beyazıt'ın oğlu Hacı İvaz Paşa yaptırarak, Çelebi Mehmet'e armağan etmiştir. Han, Yeşil Camii'ne gelir sağlamak için yapılmıştır. Bir ara Payigâh, Lonca ve Ütücüler Hanı olarak da anılmıştır. 2007 yılında restore edilen iki katlı hanın duvarları, tuğla ve moloz taşı ile örülmüştür. Kapılar, ayaklar ve kemerler tümüyle tuğladan yapılmıştır. Yapıda, kare planlı avlusunun çevresine sıralanan revaklar ile bunlara açılan odalar vardır. Ticari faaliyetlerin sürdüğü hanın ortasında bir de şadırvan yer almaktadır. 

TUZ HAN

Uzunçarşı'da Tuzpazarı Caddesinde bulunan Tuz Han, Tuz Pazarı Camii'ne gelir getirmesi için Timurtaş Paşa'nın oğlu Umur Bey tarafından 1454-1455 yıllında yaptırıldığı bilinmektedir. Duvarları kesme taş ve tuğla ile örülmüş olan Tuz Han, Bursa'nın eski küçük bir hanlarındandır. Her ne kadar 1901 yılındaki büyük yangında tahrip olsa da Tuz Han, günümüze kadar ayakta kalmayı başarabilmiş hanlar arasındadır. 

 KUBBELİ HAN

Hal binası olarak yapılan Kubbeli Han, 4 giriş kapısı, özgün mimarisi ile han olarak yapılmamış olup sadece isminde vardır. Eski Hal diye de anılan Kubbeli Han, tamamen kapalı olmasına rağmen apaydınlıktır. Peynirinde tereyağına, zeytininden pastırmasına envai çeşit şarküteri ürünleri vardır. Süt ürünlerinin her çeşidi ve en kalitelileri Kubbeli Handa bulunur. Öyle ki meşhur İskender Kebap'ın tereyağı buradandır.  

FİDAN HAN

Bursa'nın en güzel hanlarından biri olan Fidan Hanı, Sadrazam Mehmet Ağa'nın oğlu İbrahim Paşa tarafından yaptırılmıştır. Bir zamanlar yem için saman getirildiğinden, Samanpazarı olarak da bilinen Fidan Han, halen sağlam ve faal durumdadır.  Son derece geniş ve büyük bir han olmakla beraber içinde çok sayıda ağaç da barındırmaktadır.