Batı Trakya’da tütünün kaderi gençlerin elinde!

Onur KIZILKAYA 

Batı Trakya'da tarım sektörü ile uğraşan bölge halkı, göçün olumsuz etkileriyle sarsılıyor. Bölgede, geçim kaynağı olan tütünün ise zorlu bir süreci olsa da vatandaşlar ellerindeki imkanları kullanarak çalışmalarına devam ediyor. Ancak gençlerin Avrupa'ya göç etmesi bu süreci bir hayli zorlaştırıyor. Konuya ilişkin Bursa Hayat'a açıklamalarda bulunan Batı Trakya Tütün Üreticileri Kooperatifi Başkanı Sinan Ahmet, “Tütün ekiminin yeni nesle aktarılması çok zor. Tarımda tütün işiyle uğraşan kişilerin yaş ortalaması 45 ila 50 arasında” dedi.

Sözlerine 'çocukluktan beri tütün işiyle uğraşıyoruz' diye başlayan Batı Trakya Tütün Üreticileri Kooperatifi Başkanı Sinan Ahmet, "Çocukluktan beri tütün işiyle aileden gelen alışkanlıklardan dolayı tütün tarlalarıyla uğraşıyoruz. Burada 8 bin tane üyenin tek geçim kaynağı tütün. Sebebi de arazilerin çok kısıtlı olması. Kişi başına 10 ila 13 dönüm düşüyor. Arazilerin çoğu da susuz bölgeler, dağlık bölgeler. Trakya tütün üreticileri kooperatifi 1993 yılında aktif oldu. Yaklaşık 8 bin üyeyle başladık yola. Kooperatifimizin kuruluş amacı Batı Trakya'da üretilen tütünün kalitesini arttırmak ve kaliteli bir üretim gerçekleştirebilmek Bu kapsamda ki çalışmalarımız sonucunda da bir hayli yol kat ederek bazı sonuçlar aldık. Biz basma tipi tütün üretiyoruz.” ifadelerini kullandı. 

“YENİ NESİLİN YUNAN VATANDAŞLARLA İLİŞKİSİ İYİ”

1993 yılından önce kooperatif sahiplerinin Yunanlı vatandaşlar olduğunu vurgulayan Sinan Ahmet, “Dedelerimizden, babamızdan bugüne kadar bize kalan tek geçim kaynağı tütüncülük. Kurulan kooperatifi 1993 yılından önce Yunanlı vatandaşlar işletiyordu. Kooperatif değil de şirket gibiydi. Sonra biz devraldık ve bu kooperatifin 1 buçuk yıldır başkanlığını üstleniyorum. 1993 sonra yönetimlerin hepsi Türklerden oluşmaktaydı. Adımızın Türk ismi olması biraz sıkıntı yaratıyor. Biz bu kooperatif süreci içerisinde zamanla bunları aştık. Şimdiki nesil Yunancayı daha iyi konuştuğu için ikili ilişkileri geliştirip büyük sorunları aşıyor.”

“TÜTÜN FİYATI 20 YILDIR AYNI SEVİYEDE”

Üretimin her geçen yıl düştüğüne dikkat çeken Ahmet şöyle konuştu:, “5 yıl önce üretilen tütün miktarı 8 milyon kiloydu. Bugüne geldiğimizde 4 milyon veya 5 milyon kilolara düştük. Şimdi 2022 yılı tütününü teslim ettik. Kesin rakam 5 milyon 300 bin kiloydu. 2023 yılı tütünü hala elimizde ve satışlar başlamadı. O da yaklaşık muhtemelen 4 milyon kilolarda olur. Oradaki düşüşün sebebi de 20 yıldan beri tütünün fiyatının hep aynı seviyede olması. Eskiden devletin bir destek birimi vardı tütüncülere karşı. Bu destek birimi 2013-2015 yıllarında kademeli olarak her yıl yüzde 20 ila yüzde 6 arasında düşüşe geçti. İlk düşmeye başladığında prim sistemi yüzde 20 düştü. Sonrasında yüzde 6, yüzde 5 hep düşerek bugünlere geldik.” 

“TÜTÜN ÜRETİMİ PANDEMİ DE ETKİLENDİ”

Batı Trakya Tütün Üreticileri Kooperatifi Başkanı Ahmet, “Tütün ekiminin yeni nesle aktarılması çok zor. Tarımda tütün işiyle uğraşan kişilerin yaş ortalaması 45 ila 50 arası. Bunun altındaki hiç kimse tarlada tütün işiyle uğraşmak istemiyor. Yaş ortalaması yükseldi. Ürettiğimiz basma tipi tütünün yüzde 90-95’i sigara alanında kullanılıyor. Kimyasal maddelerde de kullanılan bir bölüm var ama miktarı az. Yunanistan'ın üretimin tamamını dışarıya aktardığı ve dışarıya pazarladığı bir ürün. Yunanistan'ın devlet olarak da kârı çok büyük bu tütün işinden. Ürettiğimiz basma tipi tütünün aroması var. Dünya piyasasında da alıcı oldukça fazla. Tütün üretimi pandemi de etkilendi. Fiyat konusunda da birazcık etkilendi. Fiyat son 20 yıldan beri hep aynı seviyelerde geçen yıl ve önümüzdeki yıllarda, özellikle bu yıl beklediğimiz iyi bir fiyat var. Kooperatif olarak tütünü üreticiden alıp bizim üyelerimizden alıp da işleyen biz değiliz. 1916 yılından beri durmaksızın Batı Trakya'da tütün hep üretilmiş. Dedelerimizden babalarımıza, babalarımızdan bize gelmiş. 2000’li yıllarda genç kesim daha farklı yerlere Avrupa'ya göç etti. Göçler son 2 yıldan beri çok yüksek rakamlarda. Bu da neden kaynaklanıyor? Bizim gibi köylerde yaşayan ve zor durumda olan ailelerin toprak ve tarlaları az olduğu için. Tütün dışında 10 veya 15 dönüm yere ne ekersen fazla para kazanamazsın. Bu nedenle göç hızlandı ve buradaki köyler boşalmakta.” şeklinde konuştu.

GENÇ NÜFUSUN TARLAYA DÖNEBİLMESİ İÇİN DESTEK ÇAĞRISI

Devletten istedikleri bazı yardımların olduğunu aktaran Ahmet, “Genç nüfusun tekrar tarlalara dönebilmesi için devletin ve aracı tütün alıcı kuruluşlarının bizlere desteklerini talep ediyoruz. Kooperatif olarak konu ile ilgili Avrupa Birliği'nden direkt programlarla eğitici kurslar olmasını bekliyoruz. Yunanistan Avrupa Birliği'ne bağlı olduğu için bizim de bu tür taleplerimizin değerlendirilmesi ve eğitimlerden yararlanmamızın doğru olduğunu düşünüyorum” dedi.