Bütün deliler beni bulur

''Tamir etmediklerimizi, tekrarlarız. '' --ChristineLangleyObaugh

Neden insanlar çoğu zaman kendi anne ve babalarına benzer eş tercihleri yapmak isterler? Hiç düşündünüz mü? Bu durum ebeveynler olumlu özelliklere sahipse, ortaya çıkan ilişki her iki bireyde de güzel gelişmelere sebep olabilir. Ancak bazen ebeveynlerin olumsuz ve çevresine zarar verici kişilik özelliklerine sahip olması durumunda da bireylerin yine kendi anne ve babasına benzer eş tercihleri yaptığını görürüz.

Çocukluk çağı yaşantısında babası tarafından duygusal ya da fiziksel istismara uğramış kadınlar, evlilik yaşantıları süresinde de aynı istismara maruz kalırlar. Ya da, eş tercihlerini buna göre yaparlar. Peki neden?

Bu komplike sorunun cevabı, psikolojide 'RepetitionCompulsion' olarak bilinen Türkçeye tam karşılığı olmasa da 'Yineleme Zorlantısı' olarak çevrilen fenomendir. Daha açıklayıcı olarak, geçmişi tekrar etme döngüsü diyebiliriz. Bu döngüde kişi yaşadığı travmatik olayı hayatında tekrar tekrar yaşamaya devam eder. Yada bilinçdışı olarak, hayatında bu travmayı tekrar edebileceği bir yaşam tarzı oluşturur. Kişi kendini travmatik olayı tekrar yaşayabileceği ortama adapte eder.

Yani aslında bütün deliler sizi bulmaz, siz her defasında o delileri hayatınıza seçersiniz. Mantıklı düşündüğünüz zaman anlamsız gelen bu davranış biçimini zihin bilinçdışı olarak organize eder. Bunu da travmanın olduğu olaya gidip, olayı çözüp, sonucu değiştirmeye çalışarak yapar. Ancak, travmayı çözebilmek için farklı yöntemler denemek gerekir. Zihin bu şekilde,travma sonucunda yaşadığınız nihai duyguyu -hatta öğrenmeyi- değiştirmeyi hedefler. Ancak davranış örüntülerini değiştiremediği için aynı olaylar tekrarlanır. Bu noktada travma halen çözülemediğinden aynı durumların ve duyguların tekrar tekrarı gerçekleşir.

DEĞİŞİM ZORDUR

İnsanlar içinde bulundukları durum ne kadar zorlayıcı ya da duygusal istismara sebep oluyor olsa da, kendilerine tanıdık gelen durum içinde kalmayı tercih eder. Çünkü bu tanıdıkları alan onlara güvenli ve rahat hissettirir. Örneğin, alkolik bir baba ile büyümüş bir kız çocuğunun ilerideki eş tercihi muhtemelen yine alkol problemi bulunan bir erkek olacaktır. Çünkü çocuk, erişkin olduğunda bu tabloyla nasıl başa çıkabileceğini bilir ve durumu tanır. Buda kendini o örüntünün içinde rahat hissettirir. Bu yüzden değişimi istemez. Bireyler için önemli olan, alternatiflerin ne kadar daha iyi olduğu değil, kendilerini yakın ve tanıdık hissettikleri davranış örüntüsüdür. Bu da, neden hala bir çok çiftin hastalıklı ilişkilerini sürdürmekte ısrar ettiklerini açıklar.

Ancak durum bu kadar korkutucu değil. 'Yineleme zorlantısı' her ne kadar travmayı hayatınıza tekrar tekrar çağıran acılı bir kısır döngü gibi görünse de, aslında sizin travmayla başa çıkmanız için çabalayan bir 'iyileşme isteğidir'. Ancak travmanın hayatınıza tekrar katılması sonrasında gerekli davranış değişimlerini göstermezseniz, daha ağır bir travma oluşabilir. Bu kısır döngünün içinden kurtulmanın en zahmetsiz yolu ise davranışlarınızı değiştirmenizdir. Davranış değişiminden sonra zihin yeni örüntüyü tanır ve orada rahat hisseder. Sonuç olarak, içine bulunduğu olumsuz koşulları doğru değerlendirerek, alternatif yöntemleri değerlendirebilir.

Merak etmeyin, bilinçdışınız sizi iyileştirmenin bir yolunu bulur. Sadece ona biraz destek olmanız yeterli...