Bipolarla yaşam

Siz bu satırları okurken Bipolar Bozukluk için farkındalık tarihi olarak belirlenen 30 Mart'ı çoktan tüketmiş olacağız. Ancak, hastalık konusunda yanlış bilinen konular hakkında yazmak için bu fırsatı kaçırmak istemedim. Çünkü hastalığa sahip olanların yaşadığı en büyük sıkıntı 'Damgalanma'. Ve bu yanlış inançların değiştirilmesi, hastalık konusunda farkındalık yaratılması, hastaların ve yakınlarının yaşam kalitesi için çok kıymetli.

NEDEN 30 MART?

30 Mart aslında hastalığa sahip olan ünlü ressam Vincent Van Gogh'un doğum tarihidir. Van Gogh'un kim olduğu hakkında, 'yıldızlı gece' isimli eserinden bahsetsem belki hatırlanmayabilir. Ancak, kulağını keserek sevgilisine gönderen sanatçı dersem hikâye kulağınıza tanıdık gelir.

Marilyn Monroe, Mel Gibson, Jim Carrey, Britney Spears bu hastalığa sahip ünlülerden yalnız bir kaçı. Robin Williams bu hastalığın depresyon evresinde intihar etmişti, aynı şekilde Curt Cobain'de. Ünlüler arasında çok fazla bu hastalığa sahip kişinin olması da hastalığın 'Sanatçı Hastalığı' olarak bilinmesinin sebeplerinden sayılabilir.

NEDİR BİPOLAR?

Halk arasında manik depresif olarak bilinen bipolar bozukluk, "maniden depresyona kadar uzanan ruh halindeki aşırı değişiklikler" olarak tanımlanır. Bu ruh hali oynamaları arasında, bipolar bozukluğu olan kişinin normal ruh halinde olduğu dönemler olabilir. "Manik" terimi aşırı hareketli, enerjik, konuşkan, umursamaz, güçlü, öforik bir dönemi tanımlar. Bu dönemde günlerce süren uykusuzluk, aşırı hareketlilik, durdurulamayan konuşma, sinirlilik, agresif davranış, çok fazla ve gereksiz alışveriş yapma en sık görülen belirtilerdir.

Manik dönemlerde bazı hastalar yaratıcılıklarının arttığını, işlerinin harika gittiğini belirterek tedaviyi reddedebilirler !

Ancak hastalık ilerledikçe sonuçlar çok dramatik olabilir ve felaketle sonuçlanabilir. Kişi umursamaz davranışlarda bulunabilir, aşırı para harcayabilir. Dürtüsel şekilde alınan riskli kararlar, davranışlar, kişiliğine uygun olmayan şekilde rastgele cinsel ilişkiye girmesi hasta ve ailesi için finansal ve sağlık riskleri oluşturabilir.

Hastalığın diğer döneminde de bir öncekine tamamen zıt olan ruh hali görülür. 'Depresyon' olarak tanımlanan bu dönemde üzüntü, ağlama, değersizlik/suçluluk hissi, enerji kaybı, haz kaybı, uyku problemleri ortaya çıkabilir. Depresif dönemler de aynı derecede tehlike taşıyabilir ve kişi intihar girişiminde bulunabilir.  

Manik ve depresif dönemler hastanın kontrolünün dışında gelişir. Beyindeki kimyasal bir takım değişimlerin sonucunda ortaya çıkar. Şeker ya da kalp hastalığı gibi tıbbi rahatsızlık olarak düşünülebilir.

Ancak sanılanın aksine, bipolar bozukluğa sahip kişiler etrafına zarar vermez.

Bu yanılgı hastaların damgalanmasına sebep olan en yaygın yanlış anlayışlardan biridir. Etrafına zarar veren ruhsal hastalıklar daha çok sosyopati (antisosyal kişilik bozukluğu), nadiren psikotik bozukluklarda ve bazı halusinojen madde kullanımlarının sonucunda oluşan halüsünasyon yaşayan hastalarda görülür. Bipolar hastalar uygun tedavi uygulanırsa, yıllarca manik ya da depresif atağa girmeden yaşayabilirler.

Hastalığın görülme sıklığı, yüzde 1-2 arasında değişiyor. Ülkemizde 500.000 Dünya'da ise 27 milyon kişinin Bipolar hastası olduğu tahmin ediliyor. Ancak birçoğu ailesi ve sosyal çevresi tarafından dışlanmak ya da etiketlenme korkusu yüzünden teşhis edilemiyor, hastalığı gizliyor ya da tedaviyi yarıda bırakıyor. Buda hastalar üzerinde ekstra bir stres faktörü yaratarak atakların tetiklenmesine sebep olabiliyor. Bu nedenle hastalığa sahip olan kişilerin doğru tedaviyi alması ve işlevselliğinin bozulmaması için toplum üzerine büyük görev düşüyor. Bu hastalığın da şeker, tansiyon gibi organik bir bozukluk olduğunun kabul edilmesi ve hastaların büyük çoğunluğunda uygun tedavi sağlanması durumunda normal hayatlarını sürdürebileceklerinin farkında olunması gerekiyor.

Tüm ruh sağlığı hastalıklarında olduğu gibi Bipolar bozukluk konusunda da bilinçli bir toplum dileğiyle...