İzin ver keremli ellerime! (Kızıldereli Şiiri)

Bütün dinler başlangıçta saftır, temizdir. Zira hep aynı kaynaktan geliyorlar. aynı gaye ve maksat için insanlara tebligatta bulunuyorlar. Uyarılar ve ikazlar hep aynı noktaya yani akıbete yöneliktir. Fakat insanlar zamanla onu bozar. Bu bozmanın nedenlerini kutsal kitabımız bir ayet-i Kerimesinde şöyle ifade ediyor: "Allah'ın ayetlerini dünyanın menfaatleri karşılığında satmayınız.." Ama nafile; bozulan bütün dinler, hep dünyevilik istek ve menfaatler nedeniyle olmuştur. Çağımızın büyük mütefekkirlerinden Aliya İzzetbeoviç bu noktaya dikkatimizi çekiyor ve şöyle diyor;

 "Siyu" yerlilerinin şu duasındaki inanç ve tevhid saflığına bir bakınız:

"İzin ver keremli ellerime,

yarattığın şeylere dokunsun.

Sesini duymam için kulaklarımı keskinleştir.

Kavrayabilmem için hikmet ver bana,

Her yaprağını her taşa gizemli bir şekilde yerleştirdiğin öğretini.

Kuvvet istiyorum, fakat kardeşlerimi ezmek için değil,

Sadece en kötü düşmanımı-kendimi- yenmek için.

Tanrım, değiştiremeyeceğim şeylere dokunmak için bana güç ver,

Değiştirebileceğim şeyleri değiştirmek için de cesaret.

Bir de ikisini tefrik etmek için hikmet."

"Garip bir şekilde anlamsız inanç ve ibadetlerine rağmen bu "Kızılderili şiirinde" ne kadar yücelik var. Hıristiyanlığa benzemiyor mu? Yüce bir sevgi öğretisi ve Kiliselerde putlar? Bundan şu ortaya çıkmaktadır: Bir dinin tahrif olması esnasında ahlaki öğretiler onun daha dirençli kısmını oluşturur. Öte yandan teoloji ve inançlar çabuk bir yozlaşma ve çürümeye maruz kalır. Bu durum eğer dinin ibadet yönünün rahiplerin elinde olması gerçeğiyle açıklanamayacaksa başka nasıl yorumlanabilir?  Onların o kısımda "yapacak" bir şeyleri vardır; öte yanda ahlakî kısımda özel olarak ilgilenmezler. İlave olarak ahlaki emirler (sevgi, adalet, merhamet, hürmet...) kendi başlarına vazıhtırlar. Öte taraftan dinin ibadet kısmı daima az çok irrasyoneldir. Ve bu sebeple rahiplerin açıklamalarını gerektirir. Onlarda bu kısmı mümkün olduğu kadar anlaşılmaz hale getirmeyi çıkarlarına uygun bulurlar. Çünkü bu yolla kendi tekelleri güçlenir, kitlelerin kendilerine bağımlılığı artar. Herhalde Rahipler de müminlerin cumhuru da dini öğretinin ibadet kısmına daha fazla önem verirler; ahlaki kısım her iki gurup tarafından genellikle ihmal edilir. Dinlerin kesreti sadece ibadet ve inanç bakımından söz konusudur. Ahlaki kısım ise, dinlerin mantiki lübbüdür ve genellikle birbirine benzer, bazen özdeştir." (Aliya İzzetbegoviç)

MEVLANA'YA GÖRE FIKH'IN ASLI!

Ne dersiniz! Acaba Mevlana da aşağıdaki bakışıyla, bir başka yönden Aliya'ya katılmıyor mu?

Mevlana Celaletin-i Rumi efendimiz bu hali Fihi Ma Fih'de şöyle beyan buyuruyorlar:

" Fıkhın aslı vahy idi. Fakat halkın efkar ve duyguları ve tasarrufları karışınca o letafet kalmadı. Zamanımızda vahyin letafetine hiç benzer mi? Nitekim bu su "Turut" ismindeki dağdan akmakta. Menbaı oradadır. Bak ki, ne latif, safın safıdır! Vaktaki şehre gelir ve ehl-i şehrin mahallelerinden geçer; ve bu kadar halk ellerini, yüzlerini, ayaklarını, a'zalarını ve elbiselerini yıkarlar; ve hayvanların necasatı onun içine dökülüp karışır; ve oradan başka tarafa akıp gider. Bakarsan vakıa yine o sudur. Toprağı çamur eder ve susamışı kandırır ve sahrayı yeşillendirir; fakat bu suyun evelce haiz olduğu letafetin kalmadığını ve ona nahoş şeyler karıştığını anlayacak bir mümeyyiz lazımdır.".