Yetersizlik hissi 2

Geçen hafta üzerinde durduğumuz “Yetersizlik Hissi” yazısının devamı...

Belki insanların “mükemmel olmadıkları ve olamayacakları konusunda biyografiler okumak bir miktar fayda sağlayacaktır bu şekilde bir düşünüşümüze. Düşünce hatalarından ikincisine bir bakalım: Kişiselleştirme. Yetersizlik hissini tetikleyen önemli bir düşünce hatası olduğunu düşünüyorum kişiselleştirmenin. Olumsuz olayların tüm sebeplerini kendine bağlama olarak açıklayabiliriz bu düşünce hatasını da.

Seminer verdiğinizi düşünün. Bu sırada sizi dinleyenlerden biri arkadaşına dönerek bir şeyler söylüyor ve gülmeye başlıyorlar. Aklınıza “bak ben çok komik görünüyorum” ya da “şimdi olmaması gereken bir şey söyledim” cümlelerinin gelmesine kişiselleştirme diyoruz. Hâlbuki gülmeleri o sırada telefonlarında gördükleri herhangi bir fotoğraftan ya da herhangi birçok sebepten kaynaklı olabilir. Kişiselleştirme ve dürbün bakışı dediğimiz düşünme hataları yetersizlik hissini ortaya çıkarır ya da yetersizlik hissi bu tür düşünme hataları yapmamıza sebep olur. Buna bir kısır döngü diyebiliriz. Kısır döngüyü fark etmek ve bu hatalarımız üzerinde çalışmak yetersizlik hissimizi minimum düzeye indirecektir.

Geçende bir yazı okumuştum. Yetersizlik hissinin aslında güzel bir duygu olduğundan ve insanı harekete geçiren önemli bir unsur olduğundan bahsediyordu yazar. Eğer kendimizi yetersiz hissetmezsek “ben tamamım” dersek asıl problemi o zaman yaşamaya başlarız diyordu. Bir noktada hak verdim. Kendimizi yetersiz hissetmek kendimizi geliştirmek için büyük bir fırsattır. Fakat maalesef yetersizlik hissinin kişiye enerji vermek yerine kişinin enerjisini aldığını görüyoruz. Hiçbir şey yapmak istememek, elini kaldırmaya dahi güç yetirememek, kendimizi yeterli göremediğimiz işten kaçma girişimleri hep bu duruma örnektir. O halde burada yine kendimize sormamız gereken:

“Bir işte yetersiz de olabilirim peki benim için yetersiz olmak ne anlama geliyor?” “Başaramam, eksiğimi kapatamam.” mı diyorum?

“Eksiğimi tamamlayana kadar insanlar benim ne kadar yarım yamalak bir insan olduğumu fark ederler ve beni dışlarlar.” mı diyorum?

“Ne yaparsam yapayım ben buyum.” mu diyorum? Ne diyorum? Belki burada yine otobiyografiler okumak ya da yaşanmış insan hikâyeleri dinlemek faydalı olacaktır. Çünkü orada başarılı insanların düşe kalka, eksiklerini tamamlaya tamamlaya ilerleyebildiklerini fark etmiş olacağız. Hem nereden biliyoruz yetersizlik hissetmeyen insanlar mükemmel insanlar mıdır yoksa eksiğini görecek göze sahip olmayan insanlar mıdır? Belki de eksiğini fark eden bu gözler bizim iki dünyamızı cennete çevirecek nimetlerdir ne dersiniz?