Empati yapmak mümkün müdür?

Bugün sizlerle dilimize pelesenk olmuş bir kavramdan bahsetmek istiyorum: Empati.

TDK empatiyi şöyle tanımlıyor: Kişinin kendisini başka bir bilincin yerine koyarak söz konusu bilincin duygularını, isteklerini ve düşüncelerini denemeksizin anlayabilme becerisidir.

Ertürk ise yapılan tanımların ortak noktalarından yola çıkarak şu ayrıntılı tanımı yapar: "Kişinin kendisini başkasının yerine koyması, bir başkası gibi hissedebilmesi, başka insanların duygularının, heyecanlarının ve davranışlarının farkında oluşu; diğerlerinin algılarını, düşüncelerini, duygularını, tutumlarını ve özelliklerini anlayabilmesi; onların zihinsel yaşantılarını, yaşanan olaylar karşısındaki bakış açılarını kavrayabilmesi; yaşamın onun için ne ifade ettiğini anlayarak, başka insanın yaşayış ve deneyimlerine dahil olmasıdır."

Empati kelimesini birçok cümlede görebilirsiniz. Mesela 1800'lü yıllarda Thoreau: "Hayata bir an için birbirimizin gözünden bakabilmek kadar büyük bir mucize olabilir mi?" der empati için.

Gün içinde de sık sık birbirimizden duyarız bu kelimeyi. Karşımızdakiyle empati kurduğumuzu söyler, karşımızdakinin ise empati becerisinin gelişmemiş olduğundan yakınır, eleştirir ve hatta arkasından uzun uzun konuşuruz.

Peki, empati yapmak mümkün müdür? Gerçekten kendimizi başkasının yerine koyup onun gözüyle hayata bakmak imkan dahilinde midir? Şu sıralar kafamı kurcalayan konulardan biri de bu işte. Çünkü görüyorum ki empati yaptığını dile getiren insanların bir kısmı karşı tarafın empati yapamayışını eleştirmek için kullanıyorlar bu ifadeyi. Empati yapabildiğini iddia edenlerin karşı tarafı fütursuzca eleştirebilmeleri belki de karşı taraftan daha da empati yoksunu olduğunu göstermiyor mu bizlere?

Kişisel soruları da geçtim. Peki, kendimizi başkasının yerine nasıl ve ne kadar koyabiliriz? Gerçek anlamda empati yapmak için karşımızdaki kişinin mizacına bürünmek ve yaşadıklarını aynen yaşamak gerekmez mi? Empati yapıyoruz derken yaptığımız tek şey empati yapmaya çalışmak değil mi?

Farkında olmalıyız ki empati yaparken ya da yaptığımızı düşünürken de yine kendimiz olarak anlamaya çalışıyoruz karşımızdakini.