Dilimizin düşüncelere etkisi - 1

Günlük hayatımıza yerleşmiş bazı keskin ve genel ifadeler vardır. Bir oka benzetecek olursak bu ifadeleri okun ucunu ya kendimize batırıyor oluyoruz bazen ya da başkalarına. Bunlar çaresizlik, yetersizlik, bencillik, korkaklık, başarısızlık, değersizlik, zayıflık oluyor çoğu zaman.

Mesela ne diyoruz. Ben başarısızım, ben yetersizim, ben değersiz bi insanım, ben çaresizim. Karşı taraf için kullanırken de şunlar çıkıyor dilimizden: Eşim bencil, komşum kıskanç, annem kibirli, oğlum başarısız hatta son zamanda dilimizden düşürmediğimiz o narsist, bu narsist, şu narsist.

Öncelikle kendimiz için kullandığımız tanımlara bi bakalım. Kendimi, hayatımı bu şekilde keskin ifadelerle tanımladığımda neler oluyor? Mesela beceriksizim tanımını ele alalım bunun için. Öncelikle kendimi etiketlemiş oluyorum. İnsanın üzerine yapıştırdığı etiketin de gerçekleşmeme olasılığı düşüyor. Çünkü bu durum bir kısır döngüye sebep oluyor. Eğer ben kendimi beceriksiz görüyorsam otomatik olarak o işten kaçarım. Derim ki beceriksiz bir insan olarak neden beceremediğim bir işe girişeyim ki? ve gerçekten işlerden kaçtıkça o alanda kendimi geliştiremem, yetiştiremem. Bir kısır döngünün içine atmış olurum kendimi. Kendini gerçekleştiren kehanet dedikleri de tam olarak bu tür süreçleri ifade ediyor bakacak olursak. Normalde gerçek olmayan bir durum, kendimizle ya da çevreyle ilgili yanlış yorumlamalarımızla ve bu yanlış yorumlamalarımızın bizi belli davranışlara sevketmesiyle gerçek hale gelebiliyor.

Peki kendimi keskin ifadelerle tanımladığımda ikinci olarak neler oluyor? Bu sefer ifademizi başarısızlık olarak değiştirelim. Başarısız bir insanım dediğimde zihnimde öyle bir algı oluşturuyorum ki hayatımın her alanında, her basamağında daima başarısız olduğum sonucu ortaya çıkmış oluyor. Mesela iş hayatımda, insanlarla iletişimimde, çocuğumu yetiştirmemde, eşimle ilişkimde, yemek yapmam konusunda hatta yemek yemem konusunda, okul hayatımda...

Bu söylediklerim dahi beni başarısız gösterme konusunda çok genel alanlar. Bu alanları daha da ayrıntılandırmaya ihtiyacım var. Yemek yapma konusunda başarısızım dediğimde bile yükümü olduğundan daha ağır hale getirmiş oluyorum. Ama kuru fasulye yapma konusunda başarılıyımdır  da içli köfte yapamıyorumdur. Bu durum benim yemek yapma konusunda başarısız olduğum anlamına gelmeyecektir. Sadece bazı yemekleri yapıp bazı yemekleri yapamadığım anlamına gelecektir. Ama ben kendim için kullandığım bu yüklü ifadeleri ayrıntılandırmazsam yani bir açığa kavuşturmazsam belki iki parmağımda taşıyacağım yükler için bir tıra ihtiyacım olduğu yanılgısına kapılacağım.

Devamı gelecek...