İki insan tipi

Tekrarlanan hayat kareleri tekrarı olmayan şeyi hatırlatıyor; zamanın akıcılığı! Akışta bir defa yaşanılıyor, aynı yok artık; dairesel döngüyle helezonvari akıyor; dünya ve güneş sistemi! İnsan nasıl aynı insan olur?

Dün çocuktu sonra genç oldu, şimdi yetişkin; yarın meçhul. Yahya Kemal'in dediği gibi meçhule gemi her gün kalkıyor; gün ışıklarını topladığında başka limana varılmış olunuyor.

Hayret ve heyecan hislerini yitirenler için aynılık ve sathilikte akar her şey; ne güneş aydınlatır, ne ay, ne de yıldızlar yol gösterir. Sabit yanan suni ışıkları sahi zanneder.

Ressamın yaptığı tabloya hayret ve takdirle bakar da bahar dirilişine kör bakar, şaşı görür. Arabaya seyretmek kadar ayın akışına, yıldızın kayışına, kedinin koşuşturmasına seyretmek heyecan vermez ona.

Haberlerde boğulur, bilgide doyar; ne ki kalbinin kuraklığından, aklının açlığından bihaberdir. Zaman sıkar geçmek bilmez; oyun içinde oyunlarda oyalanır.

Harcayarak harcandığından haberi yoktur; dünyanın öbür ucundaki abur cuburdan haberdardır! Avuç içi dünyaya hapistir; hürriyet nasıl anlatılır ona.

Dünya bir saniye önce uzayın hangi boşluğunda idi şimdi nerede; keza güneş sistemi, Samanyolu galaksisi, galaksi kümeleri aynı şekilde... Atom altı parçacıkların hızı ve hareketleri ayrı bir muamma.

Hayret ve muhabbetle secdeye kapanacakken başını mağrurca kaldırarak isyan eder insan. Hem cinsini ve tabiatı düşman görür; savaşlar çıkartır, çevreyi kirletir!

Geçmişte kaç isyan yaşamış kaç helak görmüştür; unutur! Zamanı düz çizgi gördüğünden tekrarlanmayacak zanneder; muhabbet yerine isyanı sürdürür.

Zamanın akıcılığında yenilenmek ve dirilmek varken "an"ı öldürmek; isyankâr insanın tavrı. Ne Kurban'ı anlar, ne de bayram bilir; tatili hayat zanneder!

İbrahim (a.s.) ateşte neden yanmadı, bıçak İsmail'i (a.s.) neden kesmedi soruları cevaplanmadan; hayat, ölüm, kurban, bayram idrak edilir mi?

Zamanın ötesinde, "an"ın içinde kaynayan sorulara cevap bulacak yine insan. Hangi insan? Hayret ve muhabbet hislerini yitirmemiş, hayvani hislerine esir olmamış insan!

Zaman bu iki insan tipinin devinimi içinde akıp duruyor...