Çocuklarda etkili konuşma

İnsan olmanın en temel ihtiyacı nedir?

Yazının devamına geçmeden önce burada durup bir dakika düşünmenizi rica ediyorum. 

Yaşamak için gerekli olanları (besin, barınma vs.) bir kenara ayırdıktan sonra en temel ihtiyacımız; kendimizi ifade etmek, diğer insanlarca anlaşılmayı beklemek ve dönüt almaktır. Bu süreç ise iletişimdir. 

Doğduğumuz andan itibaren tüm yaşamımız iletişim ağı ile kuruludur. İletişim hayatımızın merkeziyken altın tepside sunulan bu fırsatı elimizde tutamayıp çöpün içine düşürdüğümüz de çok olmuştur.

Doğru anlaşılmak ve uygun cevaplar almayı beklemek temel isteklerimizden biriyken kendimizi bu konuda geliştirmek temel gayretlerimizden biri değil ne yazık ki. Her birimiz konuşuyor, kendimizi anlatıyoruz elbette ama sözcüklerin kıymetini bilmeden, anlatmamız gereken duruma en uygun kelimeleri seçmeden... Tüm görevi alıcıya yükleyip; ’’ Hadi kardeşim, ben konuştum. Dediğimi sen anlayacaksın.’’ fikriyle. Tam anlaşılmadan, beklenen yanıt da gelmeyince eyvah ki ne eyvah. Görün o zaman kargaşayı!
Peki, ifade yeteneğimizi çocukken geliştirmeye başlasak ne olurdu?

Eğer bu fırsat bize sunulmuş olsaydı en basit haliyle trafikte konuşan koltuğun altında sırasını bekleyen sopalar değil, insanlar olurdu.  

Kendimizde değilse de gelecekte bu durumu düzeltmek çocukların eğitimiyle mümkün olacaktır elbette. Bu nedenle; çocuklara şu andan itibaren başlayıp yetişkin olduklarında da sürdürecekleri temel beceriyi kazanmalarını sağlamalıyız.

İletişim ve iletişimde empati becerisini kazandırmak için en etkili yol ne olabilir?

Bu soruya cevap aradığımda yolum yaratıcı drama yöntemine çıkıyor. Uzun yıllardır eğitimini almakla meşgul olduğum yaratıcı drama yönteminin çocukların gelişimlerini, iletişim becerilerini ve öz farkındalıklarını arttıran en etkili yöntem olduğunu fark etmemi sağladı.

Henüz herkese çok da tanıdık olmayan yaratıcı drama eğitimi nedir? 

Dr. İnci SAN’a göre drama; bir kelimenin, davranışın, cümlenin, fikrin, deneyimin ya da olayın tiyatro teknikleri ve oyunsu süreçlerden yararlanılarak anlamlandırılması, canlandırılması (San 1996, S.19) şeklinde tanımlamaktadır. 

Tanımdan biraz söz etmek gerekirse, yaratıcı dramada çocuğun en yakın arkadaşı hayal gücüdür. Daha önce de ısrarla üzerinde durduğum hayal gücünü, en canlı ve ayakta tutacak yöntemdir. Kaldı ki hayal gücü yalnız da değil, iletişim ile birleşiyor, arkadaşlarının hayal gücünü de kendininkine katıyor. Etkileşime her an açık. Çocuklar durağan değil; öğreniyor ama öğrenmek zorunda oldukları için değil hatta çoğu zaman öğrendiklerinin farkında olmadan öğreniyor. Öğrenmesi gereken ne varsa kendi emeği ile keşfederek öğreniyor. Bir eğitmen gözetiminde kendini ifade etmek için tüm bilişsel becerilerini kullanıyor, hem oyun oynuyor hem doğru iletişim kurmayı öğreniyor. Yaratıcı drama sonuçta değil, süreçte öğretiyor; bilgiyi çocuğa direkt vermiyor, bilgiyi çocuğun keşfetmesini bekliyor. İletişim kurarken; şunu söyle, böyle dur demiyor. Küçük yönlendirmelerle kendiliğinden öğrenmesini sağlıyor.

Burada bir soluklanıp yazıyı sonuca bağlamalıyım. İletişim kurmak her insana bahşedilmiş bir yetenek ancak iletişimi doğru kurmak, etkili kullanmak geliştirilen ve mutlaka geliştirilmesi gereken bir olgu. İlerleyen haftalarda da söz edeceğim yaratıcı drama ve uygulamaları çocuklara doğru iletişim kurmayı ve insan ilişkilerinde empatiyi merkeze almalarını sağlayacak bir öğretmendir.

Gelecekte konuşanların insanlar olması dileğimle…