Pelvik taban kaslarımızın vücudumuzdaki görevleri nelerdir?

Pelvik taban kasları, pelvis kemiği (leğen kemiği) içerisinde bulunan idrar kesesine, bağırsaklara, kadınlarda rahime ve erkeklerde prostata destek sağlar. Bu nedenle pelvik taban kaslarında oluşan bir bozukluk bu organların işlevini düzgün yapmasına engel olur ve bu organlarda oluşan bozukluk pelvik taban kaslarında fonksiyon bozukluğuna sebep olur.

Pelvik taban rehabilitasyonu, pelvik taban kas fonksiyonunu optimize etmeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Rehabilitasyonda hedef kasların dengeli ve koordineli çalışmasını sağlamaktır. Bu alanda uzman terapistler tarafından uygulanan bir yöntemdir. 

Pelvik Taban Rehabilitasyonunun Faydaları Nelerdir?

• Pelvik taban kas fonksiyonlarının düzenlenmesini sağlar.
• Pelvik taban bölgesinin dolaşımını arttırır.
• Bel, kalça ve solunum fonksiyonlarının düzenlenmesini sağlar.
• İdrar ve dışkı fonksiyonlarının düzenlenmesini sağlar.
• Cinsel bozuklukların giderilmesinde yardımcı olur.
• Yaşam kalitesini arttırır.

Kişinin Psikolojik, Sosyolojik Durumu ve Yaşam Kalitesine Etkisi Nedir?

Pelvik taban kaslarındaki problemler, kişilerin günlük yaşamında gerçekleştirdikleri aktiviteleri kısıtlayarak yaşam kalitelerinin düşmesine neden olmaktadır. Sürekli yaşanan rahatsızlık hissi sosyal, iş ve aile ilişkilerini olumsuz etkilemekte ve kişinin kendisini toplumdan soyutlamasına neden olabilmektedir.

Pelvik Taban Rehabilitasyonunun Uygulama Alanları Nelerdir?

• Sık idrara çıkma: Günde 7 defadan fazla idrara çıkmak normal değildir ve bu durum tedavi gerektirir.
• İnkontinans: İdrar veya dışkı kaçırma anlamına gelir. Öksürme, gülme, hapşırma, egzersiz yapma sırasında idrar veya dışkı kaçırmak normal değildir. 
• İdrar/dışkı boşaltma güçlüğü: Boşaltım sürecinde tam rahatlama hissetmemek, boşaltım işlemi sırasında ağrı oluşması, işlemin uzun sürmesi ve doluluk hissetmek, boşaltım işleminin tam olmadığı anlamına gelmektedir.
• Gece yatak ıslatma: Çocuklarda 5 yaşından sonra gece yatak ıslatmak normal değildir.
• Kabızlık: Haftada 3 defadan az dışkılamak kabızlık göstergesidir. Dışkılama sırasında ağrı hissetmek, tam boşaltım sağlayamamak, aşırı ıkınmak kabızlığın diğer bulgularıdır.
• Kronik pelvik ağrı: Alt karın, bel, kalça ve genital bölgede hissedilen ağrıdır. Bu durum bölgedeki kas-iskelet sistemi bozukluklarından kaynaklanabilir. Endometriozis, ağrılı mensturasyonda sık karşılaşılan bir durumdur.
• Ağrılı cinsel ilişki/Vajinismus: Cinsel ilişkiye girememe veya cinsel ilişki sırasında ağrı yaşanması durumudur. Gergin pelvik taban kasları bu duruma neden olabilir.

Bu problemlerin gözlendiği her hasta mutlaka kişiye özel bir rehabilitasyon programı için fizyoterapistine danışmalıdır.

Pelvik Taban Rehabilitasyonu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

• Hasta Eğitimi
• Pelvik Taban Egzersizleri
• Manuel Terapi 
• Biofeedback Uygulamaları
• Elektrik Stimulasyonu

Pelvik Taban Rehabilitasyonu Kimlere Uygulanır?

Pelvik taban rehabilitasyonu pelvik taban sorunu yaşayan tüm hastalarda uygulanabilir.

Çocuklarda Pelvik Taban Rehabilitasyonu

En az 5 yaşında olan bir çocuk, ayda minimum 1 kez ve 3 ay arka arkaya idrar kaçırdığında, idrar kaçırma probleminden bahsedilebilir. Çocuklarda pelvik taban problemlerine bağlı olarak, mesane/bağırsak disfonksiyonu, aşırı aktif mesane, ani sıkışma hissi ile idrar kaçırma, tembel mesane, işemenin ertelenmesi, nörojenik mesane, kabızlık ve dışkı kaçırma gibi sorunlar görülebilmektedir.

Çeşitli ürolojik testlerle belirlenen altta yatan patolojik bir durum olmadığında üroterapi yaklaşımı ile tedavi edilir. Üroterapi, hasta bilgilendirmesi, davranışsal düzenlemeler, mesane günlükleri, biyofeedback ve elektrik stimülasyonu ile pelvik taban çalışmaları, nöromodülasyon ve kateterizasyon gibi yöntemleri içermektedir.

Yetişkinlerde Pelvik Taban Rehabilitasyonu

Genç erişkinlerde özellikle kadınlarda hamilelik ve doğumlara bağlı pelvik tabandaki kas güçsüzlükleri ve bunlara bağlı idrar kaçırma sorunlarıyla çok sık karşılaşılmaktadır. Aynı zamanda uzun süre tuvalet tutulmasına bağlı olarak kasların devamlı kasılmış halde kalması özellikle çalışan kişilerde kabızlığa da neden olmaktadır.

İleri yaş grup hastalarda ise, kadınlarda menopoz sonrası azalan östrojen seviyesi ile pelvik taban kaslarında meydana gelen zayıflık idrar kaçırma ve pelvik organ sarkmalarına sebep olmaktadır. Erkeklerde ise özellikle prostat cerrahileri sonrasında idrar kaçırma ve dışkı kaçırma problemi ile çok sık karşılaşılmaktadır.

Sağlıklı İnsanlara Yönelik Yaklaşım

Pelvik taban rehabilitasyonunda hastalıklar oluşmadan koruyucu amaçlı yapılan uygulamalar büyük önem taşımaktadır. Bunun için öncelikle kişilerin pelvik taban hakkında bilgilendirilmesi; risk faktörlerinin, çevresel faktörlerin, günlük yaşamın değerlendirilmesi ve genetik faktörler değerlendirildikten sonra pelvik taban egzersizleri öğretilmelidir. Bu noktada en önemli adım gerekli bilgilendirmenin yapılması ve eğitimin verilmesidir.