Kovid-19 sonrası neden fizyoterapi ve rehabilitasyon alınmalıdır?

Kovid-19 sonrası en önemli problem; hastaların çoğunda gerek akciğer tutulumuna bağlı, gerekse de uzun süreli solunum desteğine bağlı kalmaları sonucu gelişen solunum sorunlarıdır. Uzun süreli öksürük ataklarının sonrasında gelişen boyun, sırt ve göğüs ağrıları gözleniyor. Bunlardan dolayı Kovid geçirmiş bütün hastaların bir fizyoterapist tarafından değerlendirilip pulmoner rehabilitasyon programına alınması gerekir.

    Pulmoner rehabilitasyon, akciğer hastalıkları için fonksiyonel olarak yetersizliği önlemek veya düzeltmek için multipl klinik disiplinlerin birlikte sağlandığı bir sanat, beceri ve fizyoloji uygulamasıdır. Rehabilitasyonun en önemli amacı; hastayı fonksiyonel olarak mümkün olabilen en yüksek bağımsızlık seviyesine ulaştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda medikal tedavi ile düzelemeyen tüm solunumsal olan veya olmayan problemler hedef alınır.

 Pulmoner rehabilitasyonun amaçları

• Solunum semptom ve komplikasyonlarını azaltmak,
• Solunum iş yükünü azaltmak,
• Solunumsal fonksiyonu geliştirmek,
• Yaşam süresini uzatmak,
• Fiziksel enduransını, egzersiz performansını arttırmak,
• Yorgunluk hissini azaltmak,
• Doğru ve etkin solumayı öğretmek,
• Anksiete ve depresyonu azaltmak,
• Hastanın ve ailesinin yaşam kalitesini arttırmak,
• Günlük yaşam aktivitelerinde bireyin yeterliliğini sağlamak,
• Etkili enerji kullanımını arttırmaktır.

Hastada solunum sıkıntısını gösteren bulgulara bakacak olursak;

• Aşırı şişmiş göğüs kafesi,
• Boyun ve omuz kuşağı kaslarının aşırı kasılmış olması,
• Solunum sırasında dudakların büzülmesi,
• Solunum sırasında burun kanatlarının hareketliliği,
• Nefes alıp verme süresinin uzaması,
• Hastanın ellerini destekleyerek, üst gövde ağırlığını öne aktarıp öne eğildiği duruşta olmasıdır.

Hastalığın şiddetine bağlı olmaksızın akciğer hastalığının her evresinde etkin olan pulmoner rehabilitasyonun standart bir paket bir programı yoktur, hastanın ihtiyaçlarına göre kısa ve uzun vadeli hedefler doğrultusunda hastaya aşağıda yer alan komponentler yardımıyla uygun program oluşturulur.

• Medikal tedavi
• İlk değerlendirme ve amaçlar,
• Hasta ve aile eğitimi,
• Psikososyal danışma,
• Göğüs fizyoterapisi,
• Beslenme danışmanlığı,
• Mesleki danışmanlık ve eğitimdir.

    Göğüs fizyoterapisi akciğer volümünü arttıran teknikleri, solunum hijyenini arttıran teknikleri ve egzersiz toleransını attıran teknikleri kapsar. Bu teknikler; üst ekstremite ve alt ekstremite için genel egzersizler, öksürme eğitimi, postüral drenaj, solunum kaslarının eğitilmesi ve solunum egzersizleridir. Rehabilitasyon programları; hastane içi, hastane dışı ve ev programları olarak düzenlenebilir.