Asch deneyi

Deneye katılacak olan katılımcılara bir görüş testine girecekleri söylenir. Deneyde tüm katılımcılara bir çift kart gösterilecektir. Bu kartların birinde biri kısa, biri orta ve biri uzun olmak üzere 3 çizgi vardır. Diğer kartta ise tek bir çizgi bulunmaktadır ve diğer karttaki 3 çizgiden biriyle aynı boydadır.

Daha sonra deneklere bu karttaki çizginin diğer karttaki çizgilerden hangisine benzediği sorulur. Deneyde, katılımcılardan biri hariç diğer hepsi Asch'ın asistanlarıdır ve önceden belirlenen davranışları yapmaktadırlar.

Deneyin amacı gerçek deneğin davranışlarının diğer deneklerden ne derece etkilendiğini bulmaktır. Katılımcıların hepsi aynı odada durmaktadır ve kendilerine kart çiftleri gösterildikten sonra sırayla cevap vermeleri istenmektedir.

Gerçek deneğe sıra en son gelir. Sıra ona gelene kadar denek, diğer katılımcıların cevaplarını duyar. İlk birkaç denemede tüm denekler doğru cevap vermektedir. Fakat daha sonra gerçek denek dışındaki katılımcılar hep birlikte yanlış cevaplar vermeye başlar. Cevap sırası kendisine gelen gerçek deneklerden %32'si grubun yanlış da olsa söylediği cevaba katılır.

Bu sosyal deney örneğini okuduktan sonra akla şu soru geliyor:

İtaat etmek mi?  Kendi fikrini sahiplenmek mi?

Sürüden ayrılanı kurt kapar zihniyeti ile yetiştirildiğimizden midir bilmem, aynılık çemberinden çıkınca, tek başına kalma düşüncemizden dolayı kendimiz olamıyoruz.

Aslında bu durumla günlük hayatta oldukça sık karşılaşmaktayız. Özellikle kararsız kaldığımız konularda, çevremizde çoğunluğun onayladığını seçmemiz daha olası bir hal almakta. ' Bu kadar insan yanlış karar veremez değil mi?' telkiniyle beraber doğru karar aldığımıza dair kendimizi ikna ediyoruz.

Ya yanlış kararı çoğunluk vermekteyse? Bu durumda çoğunluğa göre doğrumuzu belirlemek ne kadar mantıklı?

Doğrularımız, önce bizim öz onayımızı almalı; önce kendi fikir süzgecimizden geçmelidir.  Hayatınızda ya başkalarının fikirleri istikametiniz olacak ya da kendi iradenizle yönünüzü siz belirleyeceksiniz.

Seçim sizin...