İleri telekomünikasyon teknolojileri sayesinde hekimin hastalarına direk ulaşabilmesi hayatımızın bir parçası oldu. Gereksinimin artması, bizlerin; “neden olmasın” sorusuna cevap aramasına vesile oldu.
Teletıp uygulamalarının etiği ile ilgili olarak Dünya Tabipler Birliği; açıklamalarını ilk kez 2007 yılının Ekim ayında yapmış ve 2018 Ekim ayında da değişiklikler yaparak, tekrar yayınlamıştı. Özetle de;
“Uygulama ile ilgili etik normların, uygulama rehberlerinin, yasal düzenlemelerin ve ulusal anlaşmaların hazırlanmasının özendirilmesini ve hekimlerin hasta yararına olacak teletıp uygulamaları ile ilgili lobi faaliyetlerini yapmasını” önermişti.
TTB’de uygulamaların artması üzerine 2021 yılının Ocak ayında hem Dünya Tabipleri Birliğinin görüşlerini hatırlatmış hem de konu ile ilgili görüşlerini de
“Teletıp konusunun yasalarla düzenlenmemiş olması, şüphesiz, yetkililerinin bu konuda sınırsız bir takdir yetkisi bulunduğuna dikkat çekerek, uygulamanın; mesleki standartlar ve etik ilkeler, alana uygunluğu, uygulamaya dâhil edilebilecek kişiler, uygulamaların nasıl gerçekleştirileceği, yaşanacak olumsuzluklarda izlenecek yolların belirlenmesi ve uygulamaların çerçevesinin çizileceği rehberlerin oluşturulmasına” dikkat çekti.
Mekândan ve coğrafyadan bağımsız sağlık hizmeti sunumunun mevzuatlara uygunluğu çokça tartışıldı.Ve Sağlık Bakanlığı tarafından Uzaktan Sağlık Hizmetleri Sunumu Yönetmeliği yayınlandı.
Yönetmelik; ufku açan bir düzenleme olup sağlığın geleceğine liderlik edecektir.
Öncelikle kısıtlayıcı değil öngörücü bir yönetmelik için Sağlık Bakanlığına teşekkür ediyoruz.
Yönetmelik ile ister hasta bilgilerini hekimler ile paylaşın, isterseniz hekiminiz ile görüntülü muayene olun, reçetenizi alın ve hekiminiz raporunuzu düzenlesin, isterseniz de uzaktan robotik cerrahi ile operasyon bile olabilirsiniz.
Yönetmelik temelde 2 unsurdan oluşuyor. Birincisi bireylerden hasta bilgilerinin toplanması ve ikincisi de uzaktan sağlık hizmetinin sunumu olup her ikisi işlemde, Sağlık Bakanlığından lisans almadan bu hizmeti sunamıyor. Dolayısıyla hasta hakları, organizasyonu denetleyen Sağlık Bakanlığı tarafından da güvence altına alınmış oluyor…
Ayrıca düzenleme; “Sağlıkta Önder Ülke Türkiye” mottosuna hizmet edecek lider bir düzenlemedir.
Uzaktan sağlık hizmetlerine, Türk Tabipleri Birliğinden olumlu bakış…
Yönetmeliğin yayınlanması ile birlikte TTB’de düzenlemeye sahip çıkan bir açıklama yaptı.
Hekim ve sağlık profesyoneli olarak TTB tarafından yayınlanan bu açıklamayı önemsiyorum.
Tabi ki kaygılarda ifade edilecek, bu bir zenginlik aslında, “daha” doğruya ulaşmak için…
Bu açıklama da değerli olan kaygılar değil yapıcı çözüm önerileridir… TTB açıklamasında;
Bu uygulamalarda “hekimin korunmasındaki yetersizlik ve açık noktaları işaret ederek, sağlık hizmetleri talebinin kışkırtılmasına ve daha da ticarileşmemesine, ayrıca teknolojiye ulaşmadaki eşitsizlikler ile sağlık hizmetlerine erişimde artan engellerin giderilmesini sağlayacak düzenlemelerin yapılmasına ve hekimliğin değersizleştirilmemesi” dikkat çekti.
TTB Etik Kurulu, uygulama usul ve esaslarının olduğu bir rehber oluşturulmasını önerdi…
TTB Etik Kurulu uzaktan sağlık uygulamalarının ancak tanımlanmış durumlarda kullanılmak üzere,
Alanının uzmanlarınca mesleki standartlar ve etik ilkeler,
Alana uygunluğu,
Uygulamaya dâhil edilebilecek kişiler,
Uygulamaların nasıl gerçekleştirileceği,
Yaşanacak olumsuzluklarda izlenecek yolları kapsayan rehberler oluşturulmasını önermektedir.
Uzaktan sağlık hizmetlerine paydaşlar olumlu bakmaktadır.
Geleceğin tıp hizmetleri; koruyucu, kollayıcı, öngörücü ve daha da kişiselleşmiş olacaktır.
Ama gün gelir de hukuka yansıyan hadise oluşursa ve hasta hakları açısından düşünüldüğünde hem hastaları hem de hizmeti sunan hekimleri koruyabilecek algoritmaların yayınlanmış olması önemlidir.
Tamda bu nedenler ile ivedilikle geniş tabanlı bir kurul/komisyon kurularak uygulamanın usul ve esasların belirlenmesi, onaylanması ve yayınlanması değerlidir.
Amacımız sağlık hizmetlerinde ülkemizin dünya lideri olmasını sağlamaktır.