5 dakikada bir randevuya mahkeme engeli…

Hastanelerde uzayan hasta sıraları olmasını önlemek için hasta kabulleri, merkezi randevulu sistem (MHRS) üzerinden yapılmakta ve hastalara verilen randevu süresi de 5 dakika tutulmakta idi.

Türk Tabipleri Birliği ve tabip odaları, “5 dakikada hekimlik yapılmaz, sağlık 5 dakikaya sığmaz” diyerek birçok ilde basın açıklamaları düzenlemiş ve ayrıca düzenlemeyi idare mahkemelerine taşımıştı ki,

Eskişehir 1. İdare Mahkemesi, şehir hastanesinde beş dakikada bir hastaya randevu verilmesi işlemine ilişkin Eskişehir Tabip Odası tarafından açılan davada 9 Aralık 2021 günü E:2021/866 sayılı kararı ile yürütmenin durdurulmasına hükmetti.

Mahkeme kararındaki gerekçeler önemli..

Mahkeme kararında iptalin nedenleri gerekçeleri ile var. Karara göre;

“Olayda, her ne kadar davalı idare tarafından MHRS üzerinde 10 dakikada 2 hastaya randevu verilmesi sistemine geçilmiş ise de, bu sisteme geçilmesi öncesinde;

Bir hekimin bir hastayı tedavi etmesi için gerekli olan makul sürenin tespiti yönünde herhangi bir somut araştırmanın yapılmadığı,

Bu hususta herhangi bir bilimsel rapor alınmadığı,

Hastanın muayene edilmesi, tedavinin planlanması ve bu planın hastaya aktarılmasını kapsayan sürecin 5 dakikalık bir zamanda yapılmasını öngören dava konusu işleme hasta yoğunluğunun giderilmesinin haklı gerekçe teşkil etmediği,

Anılan uygulamanın yürürlüğe girmesinden sonra uygulamada hekimler ile hastalar arasında sorunlar yaşandığı,

Bu sorunların hekimler tarafından davalı idareye yansıtıldığı,

Yine anılan uygulamaya geçilmesi halinde hekimlerin günlük muayene edeceği hasta sayısının artacağı hususları da göz önüne alındığında,

Herhangi bir bilimsel veriye dayanmaksızın “ dava konusu işlemin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Özetle sağlığın 5 dakikada sağlanamayacağını, bu halde sunulan bir sağlık hizmetinin bilimsel temele dayanmadığını ve bu haliyle uygulamanın kamu yararına olmadığını da mahkeme onaylamış oldu.

Diğer bir bakış açısıyla da; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin uygulanmaya devam edilmesi halinde;

Kamu sağlığının etkileneceği, dolayısıyla kamu sağlığı açısından maddi ve manevi yönlerden telafisi güç zararlar doğacağı sonucu da” görünür hale geldi…

Hastaya ayrılan sürenin azalması Malpraktis ve Sağlıkta Şiddeti artırıyor…

Hasta ile hekim ilişkisindeki en kritik nokta; iletişim…

Ne kadar iyi tesis edilirde hasta hekim ilişkisi o kadar güven ve saygı çerçevesinde yürüyor.

Bu ilişkinin de doğru tesis edilmesi için muayene esnasında hekimin hastaya ayırdığı süre önemli.

Dünya genelinde yapılan çalışmalarda da hekimin doyumu/doyumsuzluğu ile hastanın doyumu/doyumsuzluğu belirleyen kritik parametrenin hastaya ayrılan süre olduğu bilinmektedir.

Dünya Sağlık Örgütüne göre ideal süre 20 dakika…

Birde ülkemizde yılda 10 defa hekime başvuru olduğunu düşündüğünüzde işler iyice karışıyor. 

5 dakika muayene süresi hekimin klinik özerkliği yok sayan ve hasta yararına da aykırı bir işlemdir.

Sağlık talebinin kışkırtılması ile acil servisler bile acele servise dönmüş durumda…

Kısa muayene süresi; hastadan iyi bir öykü (anamnez) alınmasını engeller, muayenenin tam ve yeterli gerçekleşmesini önler, gereksiz tetkik istemeyi artırır, defansif tıbbi körükler, iyileşmeyen hastaların tekrarlayan başvuru yapmasına sebep olur ve sağlık hizmet giderlerinin de artmasına da yol açar.

Hekimlere ve sağlık çalışanlarına şiddet haberlerini de her gün basından görüyoruz.

1997 yılında USA’ da 1. Basamak sağlık hizmetlerinde hastaya ayrılan süre ile hekimlere açılan malpraktis davaları karşılaştırılmış, sonuçları da JAMA’ DA yayınlanmış, çalışmada:

Hastaya 15 dakika ve daha az zaman ayıran hekimlere açılan malpraktis davalarının arttığını, hastasına 18,3 dakika ve üzeri zaman ayıran hekimlere açılan davaların yok denecek kadar az olduğunu ifade ediliyor…

2014 yılında İngiliz Birliği (BMA) günlük 23 hasta, haftalık 155 hasta ile muayene kapasitesini sınırlıyor.

Tam da bu noktada kanaatimiz şu ki,“beş dakika nedir” ki; isim soyadı sorsan, gitti sana 2 dakika…

Hastaya ayrılan sürenin azalması hem malpraktis riskini arttırıyor hem de hastadaki öfkeyi körüklüyor, hekime güveni de azaltıyor.