Dıştan yanmalı motor, yakıtın motor dışında yanması ve oluşan ısının su veya hava gibi bir akışkana aktarılmasıyla mekanik iş üreten bir motordur. Isıtılan akışkan, türbin veya pistonları hareket ettirerek enerji üretir.
Dıştan yanmalı motor, yakıtın motorun dışında yanması ve oluşan ısının bir çalışma akışkanına (genellikle su veya hava) aktarılmasıyla mekanik iş üreten bir motordur. Bu motorlarda, yanma sonucu ortaya çıkan sıcak gazlar doğrudan pistonları itmez. Bunun yerine, bu gazların ısısı bir kazan veya ısı değiştirici yardımıyla suya veya havaya aktarılır. Isınan bu akışkan da buhar makinesinde olduğu gibi bir türbin veya pistonu hareket ettirerek mekanik iş üretir.
ÇALIŞMA PRENSİBİ
Yakıtın Yanması: Motorun dışında bulunan bir kazan veya fırında yakıt yakılır.
Isı Transferi: Oluşan ısı, su veya hava gibi bir çalışma akışkanına aktarılır.
Buhar Oluşumu veya Akışkanın Genleşmesi: Su ısınarak buhara dönüşür veya hava genleşir.
Mekanik İş Üretimi: Oluşan buhar veya genleşen hava, türbin veya piston gibi bir mekanizmayı hareket ettirerek mekanik iş üretir.
Yoğuşma veya Soğutma: Buhar yoğuşturulur veya hava soğutulur ve döngü yeniden başlar.
DIŞTAN YANMALI MOTORLARIN AVANTAJLARI
Yüksek Verim: Büyük ölçekli uygulamalarda içten yanmalı motorlara göre daha yüksek verim sağlayabilirler.
Çeşitli Yakıtlar: Kömür, petrol, doğal gaz gibi çeşitli yakıtlarla çalışabilirler.
Düşük Egzoz Emisyonları: Yanma işlemi motorun dışında gerçekleştiği için egzoz emisyonları daha düşüktür.
Sabit Hız: Sabit hızlarda çalışmaya daha uygundurlar.
DIŞTAN YANMALI MOTORLARIN DEZAVANTAJLARI
Büyük Boyut ve Ağırlık: İçten yanmalı motorlara göre daha büyük ve ağırdırlar.
Yüksek Başlangıç Maliyeti: Üretim ve kurulum maliyetleri yüksektir.
Düşük Güç Yoğunluğu: Birim hacim başına üretilen güç, içten yanmalı motorlara göre daha düşüktür.
Karmaşık Sistem: Birçok bileşenden oluştuğu için daha karmaşık bir yapıya sahiptir.
DIŞTAN YANMALI MOTORLARIN KULLANIM ALANLARI
Elektrik Üretimi: Buhar türbinleri, termik santrallerde elektrik üretimi için yaygın olarak kullanılır.
Gemiler: Büyük gemilerde buhar türbinleri veya dizel motorlarla çalışan buhar jeneratörleri kullanılır.
Lokomotifler: Tarihsel olarak buharlı lokomotifler kullanılmış, günümüzde ise bazı özel amaçlı lokomotiflerde kullanılmaya devam etmektedir.
Sanayi Tesisleri: Büyük sanayi tesislerinde, özellikle sürekli ve yüksek güç gerektiren uygulamalarda kullanılır.
ÖRNEKLER
Buhar Makineleri: Sanayi devriminin en önemli itici gücü olmuştur.
Buhar Türbinleri: Elektrik santrallerinde ve gemilerde yaygın olarak kullanılır.
Stirling Motorları: Güneş enerjisi ve biyokütle gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak elektrik üretebilirler.