
1914'te Batı edebiyatından yaptığı tercümelerle yazı hayatına başlayan Ünaydın, vefat ettiği 1959 yılına kadar çocuk şiiri, deneme, edebî mülakat, mensur şiir ve hatırat gibi çeşitli edebî türlerde birçok eser kaleme aldı.
1917 ve 1918 yıllarında Türk edebiyatının ünlü yazar, şair ve fikir adamlarıyla yaptığı edebî mülakatları 1918'in sonlarına doğru "Diyorlar ki" adıyla kitaplaştırdı.
Yine 1918'de "Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülâkat" adlı eseriyle Mustafa Kemal Atatürk'ü ilk kez Türk ve dünya kamuoyuna tanıttı.
Tevfik Fikret'in hatıralarını içeren kitabını yayımladı. Millî Mücadele'ye fiilen katıldı, Atatürk'ün yakınında çalıştı, kırk ay süren bu dönemi yazılarında anlattı.
Cumhuriyet döneminde Atatürk'ün genel sekreterliğini yaptı, milletvekili oldu.
Yeni Türk Alfabesi çalışmalarında ve Türk Dil Kurumunun kuruluşunda yer alıp dil işlerinde çalıştı.Daha sonra diplomat olarak görev yaptı.
Falih Rıfkı Atay'a göre Ruşen Eşref Ünaydın'ın "üç büyük aşkı vardı: eşi Saliha Hanım, hocası Tevfik Fikret ve her şeyi Mustafa Kemal Atatürk."
HAYATI...Ruşen Eşref Ünaydın,18 Mart 1892'de İstanbul'da doğdu.
Galatasaray Sultanisi'ni ve Darülfünun Edebiyat Fakültesi'ni bitirdi.
Birçok farklı işte çalıştı: öğretmenlik, memurluk, gazetecilik vs.
İlk yazılarını 1914 yılında çeşitli gazetelerde yayımlamaya başladı.
1923 yılında Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Atatürk'ün yanında Ankara'ya gitti ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna tanıklık etti.
1932 yılında Türk Dil Kurumu'nun ilk genel sekreterliğine atandı.
1934 yılında Galatasaray Lisesi'nin kurucu kadrosunda yer aldı.
1948 yılında siyasi nedenlerden dolayı yurtdışına kaçmak zorunda kaldı.
1950 yılında Türkiye'ye döndü.
Ruşen Eşref Ünaydın, 21 Eylül 1959'da İstanbul'da hayatını kaybetti.
ESERLERİ...Mülakat:
Diyorlar ki (1918)
Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülâkat (1918)
Çanakkale'de Savaşanlar Dediler ki (1918)
Atatürk'ün Hastalığı: Prof. Dr. Nihad Reşad Belger'le Mülâkat (1959)
Anıları:
Geçmiş Günler (1919)
Boğaziçi-Yakından (1938)
Atatürk ve Millî Tesanüt (1954)
Atatürk'ü Özleyiş (1957)
Galatasaray ve Futbol (1957)
Millî Mücadele:
İstiklâl Yolunda (1922)
Mensur Şiir:
Damla Damla (1928)
Ruşen Eşref Ünaydın, sade ve akıcı bir dille yazmasıyla tanınır.
Eserlerinde genellikle milliyetçi ve Atatürkçü duygular ön plana çıkar.
Romanlarında ve hikayelerinde toplumcu gerçekçilik akımının etkileri görülür.
Türk edebiyatına "Çalıkuşu" romanıyla önemli bir katkıda bulunmuştur.
RUŞEN EŞREF ÜNAYDIN'IN EDEBİYATIMIZA KATKILARI...Türk edebiyatına milliyetçi ve Atatürkçü bir bakış açısı kazandırmıştır.
Romanlarında ve hikayelerinde toplumcu gerçekçilik akımının etkilerini başarıyla yansıtmıştır.
Türk edebiyatına "Çalıkuşu" romanıyla önemli bir katkıda bulunmuştur.
Türk Dil Kurumu'nun kuruluşunda ve gelişmesinde önemli rol oynamıştır.
RUŞEN EŞREF ÜNAYDIN HAKKINDA SÖYLENMİŞ SÖZLER..."Ruşen Eşref Ünaydın, Türk milletinin vicdanıdır." - Atatürk
"Ruşen Eşref Ünaydın, Türk edebiyatının en önemli romancılarından biridir." - Yaşar Kemal
"Ruşen Eşref Ünaydın'ın eserleri, Türk insanının ruhunu yansıtır." - Orhan Pamuk