Oxford İngilizce Sözlüğü, 2025 yılının kelimesini “rage bait” olarak duyurdu. Sosyal medya etkileşimini artırmak için öfke, kızgınlık veya rahatsızlık uyandıran içerikleri ifade eden bu terimin kullanımı son bir yılda üç kat arttı.
Oxford İngilizce Sözlüğü, dijital çağın hızla değişen diline ışık tutan 2025 yılının kelimesini seçti. Sosyal medya kullanıcılarının günlük yaşamda giderek daha sık karşılaştığı “rage bait” yani “öfke yemi”, yılın kelimesi unvanına layık görüldü. Oxford University Press, bu terimin kullanımının son 12 ayda üç kat artarak dijital kültürün önemli bir göstergesi haline geldiğini açıkladı.
ÖFKE YEMİ NEDİR?Terimi adını bilmeseniz bile, sosyal medya kullanıyorsanız büyük ihtimalle “rage bait” içeriklere maruz kaldınız. Oxford University Press’e göre kelime, “kasıtlı olarak kışkırtıcı, rahatsız edici veya saldırgan içerikler üreterek öfkeli ya da kızgın tepkiler oluşturmayı amaçlama” anlamına geliyor. Bu içeriklerin amacı, tıpkı ‘clickbait’te olduğu gibi kullanıcıyı harekete geçirmek; ancak bu kez hedef merak değil, öfke oluyor.
İnternette özellikle son yıllarda artan manipülatif paylaşım türlerinin bir yansıması olarak öne çıkan “rage bait”, sosyal medya etkileşimini artırmak için duygusal tepkiyi tetiklemeyi merkezine alıyor. Oxford Languages Başkanı Casper Grathwohl, bu durumu şöyle değerlendiriyor: “Rage bait kelimesinin bu kadar hızlı yükselmesi, çevrimiçi manipülasyon taktiklerinin farkına vardığımızı gösteriyor. Eskiden internet ilgimizi merak uyandırarak çekiyordu, şimdi ise duygularımızı yönlendirmeye odaklanıyor.”
NEDEN BU TÜR PAYLAŞIMLAR YAPILIYOR?Uzmanlara göre öfke yemi paylaşımları, tıpkı tıklama tuzakları gibi viral olmak ve daha fazla trafik çekmek amacıyla hazırlanıyor. Öfke, sosyal medyada en hızlı yayılan duygulardan biri olduğu için bu yöntem kullanıcıların dikkatini çekmede oldukça etkili oluyor.
KISA LİSTEYE KALAN DİĞER KELİMELER
Oxford’un yılın kelimesi yarışmasında finale kalan diğer popüler terimler ise dijital çağın insan davranışlarına etkisini gözler önüne seriyor:
Aura farming: Kişinin kendisini daha çekici, özgüvenli veya gizemli göstermek için sergilediği davranışlarla karizmatik bir imaj oluşturma çabası.
Biohack: Beslenme, egzersiz, yaşam tarzı değişiklikleri veya teknolojik araçlarla fiziksel ve zihinsel performansı artırma girişimi.
Geçen yılın kelimesi olan “brain rot” (beyin çürümesi), TikTok ve Instagram’da amaçsızca geçirilen uzun zamanın yarattığı zihinsel tükenmişliği ifade ediyordu. Uzmanlara göre 2024 ve 2025’in kelimeleri, dijital dünyanın insan psikolojisi üzerindeki baskısını ortak bir temada birleştiriyor.
Oxford’un açıklamasında, öfke üzerinden etkileşim yaratan içeriklerin ve algoritmaların bu duyguyu büyütmesinin insanlarda zihinsel yorgunluğu artırdığı vurgulandı.
Öte yandan Cambridge Sözlüğü de 2025 yılı için kendi kelimesini seçmiş ve ünlülerle kurulan tek taraflı, sağlıksız hayran ilişkilerini ifade eden “parasosyal” terimini yılın kelimesi ilan etmişti. Bu seçimin ardından özellikle Taylor Swift ve NFL oyuncusu Travis Kelce'nin nişanına yönelik yoğun hayran ilgisi örnek gösterilmişti.