Avrupa Parlamentosu, üç yıldır üzerinde çalışılan yeni ehliyet kurallarını içeren düzenlemeyi kabul etti. Buna göre, aşırı hız ve alkollü araç kullanma gibi ciddi ihlallerde verilen cezalar ve ehliyete el koyma kararları, artık sadece suçun işlendiği ülkede değil, tüm Avrupa Birliği (AB) çapında uygulanacak. Bu kapsamda ehliyeti yurt dışında alınan sürücü, kendi ülkesinde araç kullanamayacak.
Avrupa Parlamentosu'ndan kabul edilen yeni yaptırım paketine göre; aşırı hız, alkol/uyuşturucu etkisi altında araç kullanma, ölümlü kazalara karışma gibi ciddi trafik ihlalleri artık tüm AB'de geçerli olacak. Mevcut sistemde, bir sürücünün ehliyetine suçun işlendiği ülkede el konulduğunda, bu karar genellikle ehliyeti veren diğer AB üyesi ülkede uygulanmıyordu. Yeni düzenleme bu boşluğu kapatmayı hedefliyor.
Yeni kurallar çerçevesinde, üye ülkelerin bilgi paylaşımını kolaylaştıran merkezi bir veri havuzu oluşturulacak. Sürücünün trafik ihlali nedeniyle aldığı ceza, ehliyetinin geçici veya kalıcı olarak geri alınması kararı bu sisteme anında işlenecek. Böylece AB çapında herhangi bir yetkili, sürücünün trafik ihlal geçmişini görebilecek. Bu reform, yurt dışında ehliyeti alınan bir sürücünün, kendi ülkesinde araç kullanmasının önüne geçmeyi amaçlıyor.
Kabul edilen düzenleme, teknolojik yenilikleri ve lojistik sektöründeki ihtiyaçları da kapsıyor. Yeni kurallara göre sürücü ehliyetleri dijital olarak cep telefonlarında taşınabilecek. Dijital ehliyet uygulamasının en geç 2030 yılına kadar yürürlüğe girmesi planlanıyor.
Avrupa genelinde acemi sürücüler için en az 2 yıllık deneme süresi zorunlu hale getirilecek. Ayrıca 17 yaşından itibaren acemi sürücülerin yakınlarının veya refakatçilerinin gözetiminde pratik yapma imkânı olacak.
Karayolu taşımacılığındaki nitelikli eleman açığını gidermek amacıyla ise önemli bir adım atıldı: Kamyon ehliyeti alma yaşı, mesleki yeterlilik belgesine sahip olanlar için 21'den 18'e düşürüldü. Otobüs ehliyeti almak için gereken yaş ise 24'ten 21'e indirilecek.
AB ülkelerinin yeni ehliyet kuralları, birlik çapındaki trafik kazalarındaki ölümleri dramatik şekilde azaltmayı amaçlıyor. 2024 yılı verilerine göre Avrupa'da trafik kazalarında toplam 19 bin 800 kişi hayatını kaybetti. İsveç ve Danimarka, en düşük ölüm oranlarıyla öne çıkarken, Almanya AB ortalaması olan 44'ün altında kalıyor.
Yeni düzenlemeler, AB'nin 2050 yılına kadar sıfır ölümlü trafik kazası hedefine ulaşma yolundaki kararlılığını gösteriyor. Yeni kurallar, AB Resmî Gazetesi'nde yayımlandıktan 20 gün sonra yürürlüğe girecek. Üye devletlerin ulusal mevzuatlarını bu düzenlemelere uyarlamaları için ise 4 yıllık bir süre tanınacak.