Türkiye’de son günlerde artan orman yangınları, çevresel tahribatın yanı sıra insan sağlığını da tehdit ediyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Güler Yürekli, yangın dumanının akciğerlerde kalıcı hasara yol açabileceğini belirterek ciddi uyarılarda bulundu.
Burtom Konur Cerrahi Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Güler Yürekli, Türkiye'nin farklı bölgelerinde etkili olan orman yangınlarının sadece çevreyi değil insan sağlığını da doğrudan tehdit ettiğini söyledi.
Özellikle duman solunumuna (inhalasyonuna) bağlı oluşabilecek komplikasyonlara dikkat çeken Dr. Yürekli, bu durumun akut ve kalıcı solunum yolu hastalıklarına yol açabileceğini vurguladı.
DUMANIN İÇİNDE ZEHİR SAKLIDr. Yürekli, yangın dumanının yalnızca ısı değil, aynı zamanda birçok zararlı kimyasal madde içerdiğini belirtti:
“Karbon monoksit, siyanür, formaldehit, akrolein gibi maddeler dumanın içinde yer alır. Bu maddeler, solunum yollarını tahriş ederek inflamasyon oluşturabilir. Karbon monoksit, vücudun oksijen taşımasını engellerken, siyanür ise hücresel düzeyde oksijen kullanımını durdurabilir. Bu da hayati tehlike yaratabilir.”
Yangın dumanına maruz kalan kişilerde nefes darlığı, öksürük, göğüs ağrısı, boğazda yanma, hırıltılı solunum gibi belirtiler görülebilir. Bazı belirtiler ise saatler ya da günler içinde ortaya çıkarak ciddi sağlık sorunlarına dönüşebilir. Dr. Yürekli, bu belirtilerin dikkate alınması gerektiğini vurgulayarak şöyle konuştu:
“Yangına maruz kalan bireylerde akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS), zatürre, bronşiolit obliterans ve hatta akciğer fibrozisi gibi kalıcı hastalıklar gelişebilir. Özellikle astım veya KOAH hastaları, dumanlı ortamlardan kesinlikle uzak durmalı.”
TEDAVİ VE İZLEM HAYATİ ÖNEM TAŞIYORYangın sonrası sağlık kuruluşuna başvuran bireylerde, başta karbon monoksit seviyesi (COHb) olmak üzere çeşitli tetkiklerin yapıldığını belirten Uzm. Dr. Güler Yürekli, şu bilgileri paylaştı:
“Hastaya kan gazı analizi, akciğer grafisi uygulanır. Gerekli durumlarda bronkoskopi ile doğrudan solunum yolları incelenebilir. Tedavide yüksek akımlı oksijen, bronkodilatör ilaçlar ve siyanür zehirlenmesine karşı antidotlar kullanılabilir. Uzun vadede ise solunum fonksiyon testleriyle hastalar izlenmelidir.”
AÇIK HAVADA KALIŞ SÜRESİ KISALTILMALIYangınların yoğun olduğu dönemlerde alınması gereken önlemleri de paylaşan Dr. Yürekli, halkın dikkatli olması gerektiğini söyledi ve ekledi.
Açık havada uzun süre kalmaktan kaçınılmalı Çocuklar, yaşlılar ve solunum hastaları korunmalı Dışarı çıkılması gerekiyorsa partikül filtreli maskeler tercih edilmeliYangın dumanı soluyanlar bu belirtilerde mutlaka hastaneye başvurmalı:
Bilinç bulanıklığı Göğüs sıkışması Kalp çarpıntısı Morarma Kalıcı öksürük ve hırıltılı solunum