1492 yılında II. Beyazıt tarafından İstanbul'daki cami ve medresesine gelir sağlamak amacıyla yaptırılan Koza Han, Orhan camii ile Ulu cami arasındaki geniş bir alana kuruldu. Çoğunlukla kesme taş , yer yer tuğlanın da kullanıldığı hanın revak kısmı 40 betin kubbeden oluşmakta. Üst katta 50, alt katta ise 45 olmak üzere toplam da 95 odası mevcuttur. Üst katta güneye açılan bir kapısı ile alt katta Orhan cami tarafına ve kuzeyinde kapalı çarşıya açılan kapıları bulunuyor.
Avlusunda altı şadırvan olan kubbeli bir mescit bulunan Koza Han'ın iç avlusu günümüzde vatandaşların dinlenenbilecekleri kafe ve çay bahçesi olarak düzenlenmiştir.
Öte yandan 96 yaşında hayatını kaybeden İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth, Türkiye gezisi sırasında Bursa'ya gelerek Koza Han'da alışveriş yapmıştı. Peki 2. Elizabeth hangi tarihte Bursa'ya gelmişti? Esnaf o günleri nasıl anlatıyor?
İNGİLTERE KRALİÇESİ 2. ELİZABETH BURSA'YA GELMİŞTİ
96 yaşında hayatını kaybeden İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth, eşi Edinburgh Dükü Prens Philip ile çıktığı Türkiye gezisi kapsamında 14 Mayıs 2008'de Bursa'ya gelerek Koza Han'da alışveriş yapmış, Yeşil Cami'ye ziyarette bulunmuştu.
Uzun zamandır Koza Han'da ipek kumaş üzerine işletmecilik yapan Esnaf Erdinç Şentürk,
"Burada mağazalarım var. O dönemde sağımda ve solumda dükkanlar belirlenmişti ziyaret için. Ben 'Bizim dükkanlara niye girmiyor Kraliçe?' diye üzüldüm tabii. Kraliçe geldiğinde ben de kapının önünde hazır bulunmuştum. İş yerlerini ziyaret edeceği sırada göz göze geldik ve 'Buyurun' der gibi bir hareket yaptım. Çok hafiften tabii, çok abartmadan. Yanındaki onu yönlendiren bayan da biraz geride kaldı. Öyle olunca da bir anda bizim dükkana girdi ve alışveriş yaptı. Türk motifli fular aldı. Koza Han için çok büyük bir reklam oldu. Bursa için bir reklam oldu. Burada 1,5 saatini geçirdi Kraliçe. Alt katta yemek yedi. Dünya protokol listesinde ikinci sırada olan bir insandan bahsediyoruz. Ziyaretinden sonra gittiği yerlerde yüzde 30 turizm potansiyelini artırıyor. Çok güzel bir reklam konusu oldu o dönem için."
"5 YIL İŞLER DURMAKSIZIN ARTTI"
Bir başka esnaf Nihat Karaca ise,
"Güvenlik açısından o gün hanımız kapalıydı. Saat 17.00'ye kadar hiç kimse içeriye alınmadı. Ondan sonra da 5 yıl işler durmaksızın arttı. Yerli ve yabancı turistler sıkça gelmeye başladı. Kraliçe ne aldı, neleri inceledi, merak ederek onlardan istediler. Yani buraya çok ziyaretçi akını oldu. Bizim için de böylelikle güzel bir anı oldu. Aynı karede olduğumuz fotoğrafı da güzel bir anı olarak kaldı bize. Bunu da uzun yıllar saklayarak çocuklarıma bırakmak istiyorum."
YEŞİL TÜRBE - BURSA
Yeşil Külliye’sinin kuşkusuz en tanınmış yapısı Çelebi Mehmed için yaptırılan ve cephelerini süsleyen yeşil, turkuaz kabartma çinilerin rengiyle anılan Yeşil Türbe’dir. Yıldırım Beyazid’in oğlu, Osmanlı padişahlarının beşincisi Çelebi Mehmed tarafından 1421 yılında yaptırılmıştır.
Çelebi Mehmed Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu kabul edilmektedir. 34 yıllık mücadelelerle dolu hayatında 24 kez savaşa katılmış, 40 ayrı yerinden yara almıştır. Yeşil Türbe’nin yapımı vefatından 40 gün önce tamamlanmış ve vefatı halktan 40 gün gizlendikten sonra Yeşil Türbe’ye yapımından 80 gün sonra defnedilmiştir. Çelebi Mehmed’in Yeşil Türbe’deki mezarı Suat Asral’ın dizelerinde; “Bursa’nın altın kubbelerinde güneşler doğar, güneşler batar… Yeşil’de bir tepe üzerinde Çelebi Mehmed yatar…” şeklinde ifade edilmektedir. Türbede ayrıca Çelebi Mehmed’ in kızlarından Selçuk Hatun, Hafsa, Ayşe, Sitti Hatun; oğulları Mahmud ve Yusuf Beyler ve dadıları da gömülüdür.