Türkiye'de yerli ve milli imkanlarla üretilebilen sismik izolatörlerin, deprem sırasında binalarda oluşabilecek yıkıcı etkileri büyük oranda azalttığı belirtiliyor. Akademisyenler, özellikle kamu binaları, hastaneler ve eğitim kurumlarında bu sistemin zorunlu hale getirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Deprem kuşağında yer alan Türkiye'de, binalarda kullanılan sismik izolatör sistemleri can ve mal güvenliğini artırıyor. Son yıllarda yerli üretimle maliyetleri düşen bu sistemlerin yaygınlaşması gerektiğine dikkat çeken uzmanlar, bu konuda karar vericilere önemli görevler düştüğünü belirtiyor.
Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) Deprem Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Beyhan Bayhan, sismik izolatörlerin Türkiye için büyük bir avantaj sağladığını söyledi. Bayhan, “Daha önce bu sistemler yurt dışından temin ediliyordu. Artık Türkiye'de yerli ve milli olarak üretilebiliyor, testleri de burada yapılıyor. Bu sayede maliyet ciddi şekilde azaldı” dedi.
Bayhan, inşaat büyüklüğüne göre maliyetin yüzde 5-10 arasında değiştiğini belirterek, “Özellikle hastane, okul, yurt, cezaevi, afet merkezi, kamu binası gibi kesintisiz hizmet vermesi gereken yapılarda bu sistem mutlaka kullanılmalı” çağrısında bulundu. Ayrıca, sismik izolatörlü binaların afet sonrasında da barınma alanı olarak kullanılabileceğini vurguladı.
Eskişehir Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Özdemir ise sismik izolatörlerin uzun vadede ekonomik fayda sağladığını belirtti. “Depremlerden sonra binaların güçlendirilmesi çok daha pahalı. Oysa temelden bu sistemle başlamak yüzde 10 farkla büyük avantaj sağlıyor” dedi.
Türkiye'nin sismik izolasyon teknolojilerinde dünyada ön sıralarda yer aldığını söyleyen Özdemir, “Dünyanın en büyük sismik izolatörlü binası olan Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Türkiye'de. İlk 10’daki 9 bina Türkiye’den. Bu alanda dünya rekorları kırıyoruz” ifadelerini kullandı.
Özdemir, Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası bu sistemle inşa edilen hastanelerin aktif çalıştığını ve bu başarının vatandaşların da ilgisini artırdığını ekledi.
Sismik izolatörler, binanın temel kısmı ile üst yapısı arasında yer alarak depremin dinamik yüklerini sönümleyip, binaya daha az kuvvet iletilmesini sağlıyor. Uzmanlar, Türkiye genelinde daha fazla binada bu sistemin kullanılması halinde, olası büyük depremlerde can ve mal kaybının büyük oranda azaltılabileceğine dikkat çekiyor.