
Onur KIZILKAYA
Yerkapı Caddesi üzerinde bulunan Üftade Camii, 16. yüzyıl eserlerinden biridir. Yerkapı'da, Kale surlarının yanında, Üftade Mahallesi'nde yer alır. 16. Yüzyılın ikinci yarısında, Üftade Mehmed Muhiyddin tarafından yaptırıldıktan sonra 1855 depreminde zarar görmüş, 1869 yılında Serazkar Rıza Paşa tarafından yeniden yaptırılmıştır. Üstü üç kubbe ile örtülü olan son cemaat yeri önde üç, yanlarda birer kemerle desteklenmiştir. Asıl ibadet alanına giriş kapısı üstünde, mermerden, küçük boy talik harflerle Türkçe yazılmış, 0,75 x 1,20 metre boyutlarında altı satırlık kitabesi vardır. 13,00 x 1.3.00 metre iç ölçülerinde bulunan camiinin üzeri kubbe ve tonozla örtülmüştür. Camiinin girişinde üç metre derinliğinde bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Duvarları kesme taş ve tuğla ile örülmüştür.
DEPREMLERDE ZARAR GÖRDÜ
Camii çeşitli depremlerde yıkıldığı için, torunu İbrahim tarafından yeniden yaptırılmıştır. 1855 Yılında büyük kubbe yıkılmış, son cemaat yerinin kubbe ve kemerleri çatlamıştır. Bu dönemde dört ahşap sütun üzerine sekizgen kasnaklı Bağdadi bir kubbe oturtulmuş, yapının beden duvarlarına bağlanan yuvarlak tonoz ve eliptik kemerler inşa edilmiştir. Son cemaat yeri ile ibadet mekanı aynı çatı altındadır. Camii 9.90 x 9.75 m. Ölçüsünde kareye yakın dikdörtgen planlıdır. İbadet mekanının üzerini örten tavan geometrik motiflerle bezenmiştir. İbadet mekanının kuzey ve doğu duvarlarındaki altlı üstlü pencerelerle aydınlatılmıştır.1869 yılında yeniden inşa ettirilen kare planlı türbe ise Camii'nin doğusunda bulunmaktır.
TÜRBE
Türbede Üftade Hazretleri, oğulları Mustafa, Mehmed, Hayreddin, Ahmed'e ait sandukalar ile kimliği belirsiz dokuz ahşap kabir bulunmaktadır. Türbe 1866 yılında Serasker Hasan Rıza Paşa tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. Ayrıca türbe ve caminin karşısında eski mezarlar mevcuttur.