Somut işlemler dönemi (7-11 yaş)

Bu döneme somut işlemler dönemi denmesinin nedeni, çocuğun mantık yeteneklerini somut nesne ve yaşantılar üzerinde uygulayabilmeleridir. Bu dönemde sembolik zihinsel faaliyetlerden, gerçek zihinsel faaliyetlere geçilir. Mantığa dayalı şemalar oluşturulur. Akıl yürütmeye dayalı sonuçlar üretilir. Gerçek dünyada karşılığı olan ögelerle anlatılan şeyleri kavrayabilir ve artık işlemleri tersine çevirebilirler.

5 yaşındaki bir çocuk "masanın üzerindeki 10 elmadan 3'ünü yedim kaç tane kalır?" dediğimizde, elmaları çıkarıp tekrar sayarak sonucu bulurken; 8 yaşındaki bir çocuk bu soruya elmaları görmeden de zihinden işlem yapabilir.

7 yaşından itibaren korunum kavramı kazanılır. Nesneler farklı gruplara ayrılırken nesnelerin arasındaki bağlantılarını da göz önünde bulundurmaya başlarlar .

*6-7 yaşlarında madde korunumu kazanırlar. Bir bütün parçalar ayrılsa dahi bütündür ve miktarı değişmez.

**8 çeyrek elma 2 tam elmadır.

*6-7 yaşlarında nitelik korunumu kazanırlar. Uzun bardaktan geniş ve kısa bardağa dökülen suyun miktarı aynıdır.

*7-8 yaşlarında uzunluk korunumu kazanırlar. Bir telin kıvrılması onun uzunluğunu kısaltmaz.

*7-8 yaşlarında alan korunumu kazanırlar. Bir bez parçasından kesilen parçaların alanı kesilmeden önceki alana eşittir.

*9-12 yaşlarında ağırlık korunumu kazanırlar. Bütün haldeki hamur parçalara ayrıldığında dahi ağırlığı aynıdır.

*11-12 yaşlarında hacim korunumu kazanırlar. Bir elma suya atıldığında ne kadar su taşırıyorsa,elma parçalara ayrıldığında suya atılırsa yine aynı miktarda su taşırır.

Yine bu dönemde  nesneleri belli bir özelliğe, ilişkiye göre düzene koyma yeteneği kazanılır. Bu dönemde yer alan çocuklar farklı çubukları büyükten küçüğe veya küçükten büyüğe doğru sıralayabilirler. Çağrışım yeteneğine sahiptirler. Papatyalarla diğer çiçekler gruplandırıldığında hepsinin çiçek olduğunu ve aralarında fark olduğunu da bilirler.

Çocuklarımızın zihinsel gelişimlerinin içeriğinin farkında olmak ve yaş grubuna göre karşılaştırmasını yapmak çocuğumuzun ihtiyaçlarını anlamamıza ve davranışlarını anlamlandırmamıza yardımcı olacaktır.