Büyük deprem (2)

İkinci kısım olan bu yazımda Bursa'nın o vahim durumuna bakalım.

Bursa, büyük bir şehir. Tarihi güzellikleri ve havası paha biçilemez. Gelin görün ki şimdiki hali nasıl... Çarpık kentleşme, giderek artan trafik sorunu, sanayinin şehrin içinde kalması ve havayı kirletmesi... Çoğalarak gelen bu ve bunun gibi sorunlar Bursa'nın geleceğini karartıyor.

Büyük Marmara Depremi kapımızda. Bir yıl sonra olmazsa iki yıl, iki yıl sonra olmazsa on yıl sonra bu depremle karşı karşıya kalacağız. Yani deprem illaki olacak. Bu Türkiye'nin kaderidir.

Giderek artan sorunlarla birlikte bu büyük depremle nasıl başa çıkılacak?

Fay hattı Marmara Denizi'nde, İstanbul kıyılarına çok yakın bir şekilde geçmekte. Çevre illeri büyük oranda etkileyeceği zaten bilinen bir şey. Evet, deprem Bursa'ya çok yakın bir yerde olacak.

Böyle giderse deprem olduğunda halimizin nasıl olacağına bakalım. İlk başta çarpık kentleşme ve evlerin depreme dayanıklı olmaması büyük bir yıkımı beraberinde getirecek. Yollar kilitlenecek. Ne şehir dışına çıkılabilecek ne de içeri girilebilecek. Büyük boş alanların olmayışı ne çadır kurmamıza ne de deprem olduğunda toplanmamıza olanak sağlayacak.

Bu sorunlar karşısında neler yapacağımızı dahi bilmemekteyiz. Nasıl üstesinden geliriz meçhul bir durum.

Yıllar önce Kaplıkaya Mahallesi'nde sitelerin yapımı için İtalyan bir mimar getirilmiş. Bu mimar sadece sitelerin yapımı için değil bütün şehir için bir planlama çıkarmış. O planda bütün şehir Uludağ'ın yamaçlarında kurulu olarak düzenlenmiş. Ancak şimdiki durumun nasıl olduğunu hepimiz görüyoruz. Ova evlerle kaplanmış, bataklıkların üstüne evler dikilmiş durumda. Beşyol taraflarındaki eski evimizin altında kuyunun olduğunu hatırlıyorum. Bir evin altında su kuyusu ne arar?

 Örnek şehir planlaması Bursa'nın ovasının boş kalması ve tarım havzası olarak kullanılması, bütün o büyük evlerin de Uludağ ve karşısındaki Katır Dağları'nın yamaçlarına kurulması şeklinde olmalıydı. İtalya'dan gelen mimarın öngördüğü şekilde bir yapılaşma tahmin edilemez bir şey değildi. Deprem olduğunda yamaçlardaki düzenli kurulan evler sağlam kalacak, insanlar ovalardaki boş alanlarda çadır kurabilecekti. Ovanın üzerinden geçen büyük faylardan kaynaklanan depremler dahi şehri çok etkileyemeyecekti.

 Depremin büyük yıkımlara, hüzünlere yol açacağı şimdiden gözükmekte. Elimizden geldiğince önlemini almalı insanlarımız. Yoksa iş işten geçtiğinde önlemini alacak değer verdiğimiz şeyler çoktan geride kalmış olabilir.